Teklifin genel gerekçesinde, Anayasa'nın, "Kanun önünde eşitlik"
başlıklı 10. ve "Eğitim ve öğretim hakkı ve ödevi" başlıklı 42.
maddelerinde yapılması öngörülen değişikliklerin, yükseköğretim
hizmetlerinden, 'Kişilerin kanun önünde eşitlik ilkesine' uygun olarak,
herhangi bir nedenle ayrımcılığa tabi tutulmadan yararlanmasının
önündeki engelleri kaldırmayı amaçladığı ifade edildi.
Genel gerekçede şu ifadelere yer verildi:
"Devletin temel amaç ve görevlerinden biri de kişinin temel hak ve
hürriyetlerini, hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak
surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmak,
insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları
hazırlamaktır.
Yükseköğretim kurumlarında kılık ve kıyafetlerinden dolayı bazı
öğrencilerin eğitim ve öğrenim hakkının engellenmesi kronik bir sorun
haline gelmiştir.
Kurucusu ve üyesi bulunduğumuz Avrupa Konseyine üye ülkelerin hiç
birinde üniversite düzeyinde böyle bir sorun mevcut bulunmamaktadır.
Buna rağmen, ülkemizde uzun bir süredir üniversitelerde bazı kız
öğrencilerin başlarını örtmede kullandıkları kıyafetler nedeniyle eğitim
ve öğrenim hakkını kullanamadıkları bilinmektedir.
Atatürk'ün hedef gösterdiği çağdaş uygarlık düzeyinde, 'Fikri hür,
vicdanı hür, irfanı hür' nesillerin yetiştirilmesi; kişilerin
yükseköğrenim hakkından, 'Kanun önünde eşitlik ilkesi' gereği hiçbir
nedenle ayrımcılığa tabi tutulmadan yararlanmasını zorunlu kılmaktadır.
Bu nedenlerle, Anayasanın 10.ve 42.maddesinde bu değişikliklerin
yapılması gereği doğmuştur."
-"ÜNİVERSİTELER AYRIMCILIK YAPAMAZ"-
Anayasa'nın 10. maddesiyle ilgili değişikliğin gerekçesinde, kanun
önünde eşitliğin, demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez ilkelerinden
biri olduğunu belirtilerek, bu ilkeyi uygularken devletin negatif ve
pozitif yükümlülükleri bulunduğu kaydedildi.

Devlet organları ve idari makamların, hiçbir sebeple bireyler arasında
ayrımcılık yapamayacağı gibi bu yöndeki ayrımcılık girişimlerini de
önlemekle yükümlü olduklarına işaret edilen gerekçede, şöyle denildi:
"Anayasa'nın, 'Devletin amaç ve görevleri' başlıklı 5. maddesine göre,
'Kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet
ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal
engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için
gerekli şartları hazırlamaya çalışmak', devletin temel amaç ve görevleri
arasındadır.

Devlet bu temel görevini yerine getirirken, herkesin kamu hizmetlerinden
eşit bir şekilde yararlanmasını sağlamaya yönelik her türlü tedbiri
almak zorundadır. Tüm idare makamları gibi üniversiteler de
yükseköğretim hizmeti sunarken dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce,
felsefi inanç, din, mezhep, giyim, kuşam ve benzeri sebeplerle bu
hizmetten yararlanan kişiler arasında ayrımcılık yapamazlar."
-"ANCAK İSTİSNAİ DURUMLARDA SINIRLANDIRILABİLİR"-
Anayasa'nın eğitim ve öğrenim hakkını düzenleyen 42. maddesiyle ilgili
değişikliğin gerekçesinde ise eğitim ve öğrenim hakkının kişilerin en
temel ve vazgeçilmez haklarından biri olduğuna işaret edilerek, "Bu
nedenle bu hakkın sınırlandırılması ancak kanunun açıkça belirttiği
istisnai durumlarda söz konusu olabilir" denildi.

Anayasanın 13. maddesinde de temel hak ve hürriyetlerin, "Özlerine
dokunulmaksızın yalnızca Anayasa'nın ilgili maddelerinde belirtilen
sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla" sınırlanabileceğinin
belirtildiğine işaret edilerek, şu görüşlere yer verildi:
"Kanunun açıkça yasaklamadığı bir fiil, tutum veya davranıştan dolayı
idare hiç kimseyi eğitim ve öğrenim hakkından mahrum bırakamaz. Buna
rağmen ülkemizde bazı kişilerin kanunda açıkça yazılı olmayan
sebeplerden dolayı yükseköğrenim hakkından mahrum bırakıldıkları da bir
gerçektir. İşte bu nedenle yapılan değişikliğin amacı, münhasıran
yükseköğretim hizmetlerinden yararlanan vatandaşlar arasında eşitliği
sağlamak ve yükseköğretim kurumlarında öğrenim hakkından mahrum edilen
kişilerin bu hak mahrumiyetini ortadan kaldırmaktır."

Değişiklik teklifi, AKP ve MHP Grup Başkan vekilleri tarafından TBMM Başkan Vekili Meral Akşener'e saat 18.30'da verildi