"Unutulan Soykırım" başlıklı özel dosyayı, Ermenistan'ın başkenti Erivan'a giden gazetenin tecrübeli Orta Doğu muhabiri Robert Fisk kaleme almış.

Gazete Robert Fisk'in, 'ilk modern soykırım' olarak nitelendirdiği olayın daha önce hiç yayınlanmamış fotoğraflarına yer verdiğini söylüyor.

Fotoğrafların birinde üzerinde ay yıldız bulunan, içinde de insanların yer aldığı bir yük treni var.

Independent, Ermenilerin öldürülmeden önce bu trenlere yüklenerek taşındıklarını belirtiyor.

Gazeteye göre '1. Dünya Savaşı sırasında bir buçuk milyon Ermeninin öldürülmesi'
20. yüzyılın en kanlı ve tartışmalı olaylarından biri.

Fotoğraflar Deutsche Bank'dan

Yayınlanan fotoğrafları Robert Fisk'e, Erivan'daki Ermeni Soykırımı Müzesi'nin müdürü Hayk Demoyan vermiş.

Demoyan ise fotoğrafların Alman Deutsche Bank'ın arşivlerinden alındığını söylüyor.

Robert Fisk bankanın o dönemde Türklere demiryollarını muhafaza edip genişletmeleri için finasman sağladıklarını belirtiyor.

	Ermeni diasporasının en çok gösteri düzenlediği ülkelerden biri Fransa

Fisk benzer resimlerin Deutsche Bank'ın Tarih Enstitüsü'nde bulunabileceğini vurguluyor.

Yazar Türklerin 1915'te Ermenileri 90'ar kişilik gruplar halinde trenin vagonlarına doldurduklarını, Nazilerin Yahudi Soykırımı'nın ilk aşamasında Doğu Avrupa'dan taşıdıkları Yahudilerin oranının da aynı olduğunu iddia ediyor.

Oskanyan: Aylarım soykırımı düşünmeden geçiyor

Robert Fisk'in Ermenistan'da yanıtını aradığı sorulardan biri de niçin diaspora Ermenilerinin soykırım tartışmaları konusunda Ermenistan vatandaşlarından daha duyarlı göründükleri.

Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan Fisk'le konuşurken, kendisinin bile 'günlerce, haftalarca hatta aylarca' soykırımın aklına gelmediği dönemleri olduğunu söylemiş.

Independent yazarı Ermeni bir arkadaşının kendisine, Sovyetler Birliği'ne 70 yıl Stalinist zihniyetin hakim olmasının ve Sovyetlerin soykırım hakkında sessiz kalmasının, yaşananları bugünkü Ermenistan'ın tarihi hafızasından sildiğini söylediğini, bunu güçlü bir argüman olarak gördüğünü belirtiyor.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Ermeni siyasetinin etkin aktörlerinden olan Taşnak Partisi, Stalin döneminde Sovyetler Birliği tarafından yasaklanmıştı.

'İsrailliler Ermenilerin yaptığını yapmadı'

Öte yandan Robert Fisk yazısında Erivan'daki müzede bazı siyasi sorunlar gözlemlediğini de belirtiyor.

	Fisk Ermenileri bir konuda uyarmış

Fisk çok sayıda Ermeninin birinci dünya savaşında-örneğin Van çevresinde-aralarından bazılarının intikam amaçlı ve gaddarca saldırılar düzenlediğini kabul ettiğini ancak Ermenilerin soykırım sorumluluğunun daha çok 1990'lı yılların başında Dağlık Karabağ'da Azerilere karşı yapılanlara dayandığını söylüyor.

Robert Fisk Ermenilerin Türk Azeri köylüleri katlettiklerini ortaya çıkaranlar arasında Independent'ın olduğunu da hatırlatmış ve yazısında şu ifadelere yer vermiş:

"Ermeni Soykırımı Müzesi yakınındaki dev soykırım anıtına ulaştığımda, Karabağ Savaşı'nda ölen beş 'kahramanın' mezarlarına rastladım. İyi de bu, Ermenistan'ın tarihinde yaşadığı en büyük acıyı alçaltmıyor mu? Ya da acaba mezarlar benim de şüphelendiğim gibi, Ermenistan'ın kazandığı Karabağ Savaşı'nın 1915 Soykırımı'nın intikamı olduğunu göstermek için mi oradalar? İsrail'in 1948'de Deir Yasin ve diğer Arap köylerinde Filistinlilerin katledilmelerinden sorumlu Irgun savaşçılarının mezarlarını, Kudüs yakınlarındaki Yad Vashem'de bulunan Yahudi Soykırımı Müzesi dışına koymaları gibi birşey bu..."

BBC