Türkiye’nin ‘helal gıda standardı’nda ortak merkez olma hayali, pazarı paylaşmak istemeyen islam ülkelerine takıldı. 45 ülkeden sadece 12’si Türkiye’nin önerisine destek verirken, pazarın liderleri Malezya ve Suudi Arabistan standarta karşı çıktı.
Helal gıda konusunda ortak bir standart belirlemek için, Türkiye’nin girişimleri sonucunda İslam Teşkilatı Konferansı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) bünyesinde İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) kuruldu.
Üç ayrı taslak hazırlandı
SMIIC, İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) Standardizasyon Uzman Grubu’nun helal gıdaya standart getirmek için hazırladığı üç ayrı taslak metini İSEDAK gündeminde tartışmaya açtı. Ve enstitü İSEDAK’a “helal gıdayla ilgili ortak standart çalışmalarını biz yapalım” önerisi götürdü. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de İSEDAK Başkanı olarak geçen hafta yapılan toplantıda taslarlara destek verilmesini istedi.
Ancak İSEDAK toplantısı sonunda Türkiye’nin istediği olmadı. Helal gıda standardı için hazırlanan 3 taslak metin, bağlayıcı metin olarak kabul görmedi. Toplantı sonuç bildirisinde “Söz konusu belgeler bağlayıcı olmayan referans dökümanlar olarak kaydedilir” ifadesine yer verildi.
Enstitüye helal gıdada ortak standart çalışmalarını yürütme yetkisi verilmesiyle ilgili olarak Türkiye’nin ve SMIIC’ın yaptığı çağrı da kabul görmedi.
Sadece 12 ülke katıldı
İSEDAK’ın son toplantısına 45 ülke katılırken SMIIC’e aralarında Cezayir, Kamerun, Gine Cumhuriyeti, Sudan, Somali, Pakistan’ın bulunduğu 12 ülke katıldı. Ancak piyasanın da önde gölen ülkelerden Malezya ve Suudi Arabistan’ın başını çektiği çoğunlukta bulunan ülkeler, SMIIC’e mesafe koydu. Helal gıda pazarında standart verilmesi konusunda Malezya lider konumunda. ABD, Avustralya, Arjantin, Brezilya, Çin, Danimarka, Filipinler gibi ülkelerde Malezya İslami Gelişim Dairesi tarafından akredite helal sertifikası veriliyor.
Öte yandan Türkiye’de üreticilere ihracata yönelik ‘helal gıda’ belgesi verilebiliyor veya Diyanet İşleri’ne resmi yazı ile talep iletilebiliyor. Mevzuata göre, etiketlerde “ürünlerimizde domuz yağı bulunmamaktadır” ibaresi yer alabiliyor.
20/10/2010