CHP Konya Milletvekili Atilla Kart ve İzmir Milletvekili Rıza Türmen, TBMM’de Meclis Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na sundukları anayasa taslağına ilişkin basın toplantısı düzenledi.
CHP’nin taslak metninde “Başlangıç” bölümünde, “Türkiye Cumhuriyeti Ahalisi”, “Türk Ulusu, “laik Cumhuriyet”, “Türkiye” ifadeleri dikkat çekti.
-"TÜRKİYE CUMHURİYETİ AHALİSİ"-
CHP’nin taslak metninde “başlangıç” bölümünde şu ifadeler yer aldı:
“Çatalhöyük’ten bu yana toprağı yoğurup, uygarlığı inşa eden, bin yıldır dostlukla yaşayan; Balkanlardan, Kafkaslardan, Orta Asya’dan, Mezopotamya’dan yollara düşen, Anadolu’da buluşan kadim uygarlıkların mirasçısı olan Türkiye Cumhuriyeti Ahalisi;
Çanakkale’de, Sakarya’da, Afyon’da, 'İstiklal Destanını' dünyaya haykırmış, mazlum uluslara rehber olmuş; Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde her türlü ayrımcılığı reddederek, farklılıkları ve kültürel çoğulculuğu, ulusal bütünlük anlayışı içinde zenginliklerin kaynağı olarak kabul eden eşitlik anlayışıyla ve 'Türk Ulusu' adıyla;
İnsan onuruna, insan haklarına, hukukun üstünlüğüne, sosyal adalete, katılımcı ve çoğulcu demokrasi anlayışına dayalı laik Cumhuriyetin kurum ve kurallarını düzenleyen; tarihi ve kültürel mirasımızla çevre değerlerimizi koruma ve yaşatma amacı taşıyan bu Anayasayı ortak iradesi ile oluşturmuş;
Köken, dil, cinsiyet, inanç ayrımı yapmaksızın, bize yadigar olan, 'Türkiye' adıyla andığımız bu güzel ülkeyi yurt edinmiş nesiller olarak;
'Ay yıldızlı' bayrak altında;
Egemen irademizin ve Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün 'çağdaş uygarlık hedefi' ile 'ebedi barış idealine' bağlılığımızın ifadesi olarak;
Seçilmiş Temsilcilerimizle birlikte, bu Anayasayı kabul ediyor, ilerleyen bilimin ışığında, sürekli değişen dünyanın gereklerine uygun olarak, yurttaşlar arasında dayanışma ve gönüllü birlikteliğe dayalı bir anlayışla;
Gelecek kuşakların özgürlüğü, huzur, refah ve mutluluğu için;
Bu Anayasa’ya sahip çıkacakları ve meşruiyetini yitirmiş herkese karşı direnme hakkını kullanacakları inancı ile, gelecek kuşaklara emanet ve tevdi ediyoruz.”
CHP’nin taslak metninde “Genel Esaslar” bölümünde, “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı 'İstiklal Marşı'dır. Başkenti Ankara’dır” denildi.
Taslak metinde Anayasanın 1 inci maddesindeki devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemeyeceği vurgulandı.
Yasama yetkisinin Türk Ulusu adına Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde olduğu ve bu yetkinin devredilemeyeceği belirtilerek, “Yürütme görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir” denildi.
-REFERANDUM DÜZENLEMESİNDE DEĞİŞİKLİK-
“Son Hükümler” bölümünde Anayasanın değiştirilmesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilmesi önerilerek şöyle denildi:
“Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğunun gizli oyuyla teklifi kabul eder. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulünde, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümler uygulanır.Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen Kanunu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul eder. Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun halkoyuna sunulur. Anayasa değişikliği kanunu, toplam kayıtlı seçmenlerin ve oylamaya katılanların üçte ikisinin oyu ile kabul edilmezse reddedilmiş sayılır. Halkoyunda kabul edilen anayasa değişikliği kanunu Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer.Anayasanın bütünüyle değiştirilmesi dışında, konu itibariyle birbiriyle bağlantısı olmayan hükümler üzerinde ayrı oylamalar yapılır.Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş halinde anayasa değişikliği yapılamaz.”
Taslak metin hakkında bilgi veren Atilla Kart, “Anayasa taslağının özü şu; bölge ayırımı yapmadan tüm Türkiye’yi kucaklayan Türkiye Cumhuriyetinin tüm yurttaşlarına hitap eden, eşit yurttaş algı ve olgusunu yaratan, bunun yanında Cumhuriyetin kazanımlarını sahip çıkan, çoğulcu, katılımcı, demokratik bir anayasayı inşa etmek gayreti içindeyiz” dedi.
Bir basın mensubunun, “Referanduma gitme koşulunu değiştiriyorsunuz” sözüne Kart, “Asgari katılım üçte iki diyoruz hem de katılanların gene asgari kabulü üçte iki diyoruz. Bunun yanında milli iradenin iğfal edilmemesi için, dayatmaya yapılmaması için anayasa değişikliklerinde konu başlıklarına göre ayrı ayrı oylama yapılmasını öneriyoruz. Torba Kanun uygulamasının anayasada da yapılmasını istemiyoruz” diye yanıtladı. (ANKA/SON)