Avrupa Parlamentosu (AP) Dışişleri Komisyonu, Hollandalı Hristiyan Demokrat üye Camiel Eurlings tarafından kaleme alınan Türkiye ilerleme raporunun ve verilen değişiklik önergelerinin oylanmasını eylül ayının başına erteledi.

Komisyon toplantısında Türkiye gündemine geçilince söz alan raportör Eurlings, değişiklik önergelerini birleştirmek için yeterli zaman bulamadıklarını belirterek, "Rapor aceleye gelmemeli. Konu Türkiye olunca daha fazla tartışmayı hak ediyor" dedi.

EYLÜL'ÜN İLK HAFTASINA KALDI

Eurlings'in grup temsilcilerince de kabul edilen erteleme önerisi çerçevesinde Dışişleri Komisyonu, Türkiye ilerleme raporunu eylül ayının ilk haftasında Strasbourg oturumunda görüşerek oylayacak. Türkiye raporu AP genel kuruluna ise eylül ayının sonunda gelecek.

Dışişleri Komisyonu toplantısında Türkiye raporunun ertelenmesi nedeniyle söz alan bazı grup temsilcileri ise son günlerde Kıbrıs'ta olumlu gelişmeler meydana geldiğini, Türkiye'de de kadın ve hayvan hakları, zorunlu din eğitimi ve Alevilerle ilgili bazı reformların hayata geçirilmesinin gündemde olduğunu vurgulayarak, bütün bu gelişmelerin rapora girmesini istediklerini ifade etti.

UZLAŞMA ÖNERGELERİ MÜMKÜN

Grup temsilcileri, AB Komisyonunun da Türkiye ilerleme raporunu sonbaharda yayımlanacağını hatırlatarak, her iki raporun yakın tarihlerde çıkmasının önemine dikkati çekti.

Parlamenterler ve siyasi gruplar, bundan sonra raporla ilgili değişiklik önergesi veremeyecek. Fakat Türkiye raporuyla ilgili gelişmeler, Eurlings'in de onayını alacak uzlaşma önergeleriyle rapora girebilecek.

AP Dışişleri Komisyonu'nda Türkiye ilerleme raporuna bugüne kadar parlamenterler ve siyasi gruplarca 349 değişiklik önergesi verildi.

"AP TARİHİNİN EN AĞIR RAPORU"

Diplomatik kaynaklarca içeriği açısından "AP tarihinin en ağırı" olarak nitelendirilen taslak raporda, Türkiye'den, reform süreci, özellikle ifade özgürlüğü, dini haklar ve azınlık hakları, sivil-asker ilişkileri, kadın hakları, sendikalar, kültürel haklar, yargının bağımsızlığı ve reformların uygulanmasının hızlandırılması isteniyor.

Hükümetin hazırladığı 9. reform paketinin memnuniyetle karşılandığı ifade edilen raporda, yeni terörle mücadele yasasının temel hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı unsurlar içermemesi talep ediliyor.

"Hükümet yetkilileriyle askeri personel ve güvenlik personeline ayrıcalık yapılmadan yargı önünde herkese eşit muamele yapılması" istenen raporda, Türk Ceza Kanununda "keyfi yorumlamaya uygun olduğu" savunulan 216, 277, 288, 301, 305 ve 318. maddelerin değiştirilmesi çağrısında bulunuluyor.

"KÜRT SORUNUNA DEMOKRATİK ÇÖZÜM"

Taslak raporda, terör örgütü PKK sert bir dille kınanırken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen yıl yaptığı "cesaretlendirici açıklamanın ardından Türk hükümetinin Kürt sorununa demokratik çözüm araması" çağrısına yer veriliyor.

Raporda, eski Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya'nın görevden alınmasının "derin endişe kaynağı" olduğu belirtilirken, Şemdinli olaylarından sonraki gelişmelerin "Türk toplumunda ordunun rolünün yeniden canlandığını değil, devam ettiğini gösterdiği" ileri sürülüyor.

Yüzde 10 olan seçim barajının indirilmesi istenen raporda, bu sayede "Kürt partileri de dahil olmak üzere TBMM'de daha geniş temsil sağlanacağı" görüşü savunuluyor.

"DANIŞTAY SALDIRISINA KINAMA"

AB yolunda yapılan reformları yansıtacak yeni bir anayasaya ihtiyaç olabileceği görüşüne yer verilen raporda, Danıştaya yapılan saldırı da şiddetle kınanıyor.

Raporun "İnsan Hakları ve Azınlıkların Korunması" başlığı altında, AP'nin son raporundan bu yana dini özgürlükler bağlamında ilerleme sağlanmamış olmasından "esef duyulduğu" belirtilirken, Türkiye'ye dini azınlıkların ruhbanlarını eğitmede ve mülk edinmede karşılaştıkları sorunları ortadan kaldırması çağrısı yapılıyor.

"ALEVİLERİ TANIYIN, KORUYUN"

Raporda, Alevilerin tanınması ve korunması istenirken, cem evlerinin de dini merkezler olarak tescil edilmesi, dini eğitimin gönüllülük esasına göre düzenlenmesi ve sadece Sünni inancını yansıtmaması gibi talepler yer alıyor.

"Güneydoğu" başlığı altında terör örgütü PKK'nın saldırılarını yoğunlaştırmasının şiddetle kınandığı raporun taslağında, terörle mücadelesinde Türkiye ile dayanışma içinde olunduğuna vurgu yapılıyor.

"KORUCULUK SİSTEMİNİ LAĞVEDİN"

Raporda, Türkiye'ye "koruculuk sistemini lağvetmesi", "Kürt sorununa demokratik çözüm araması", "gözaltı ve tutuklamalarda Avrupa standartlarını uygulaması" gibi çağrılarda bulunuluyor.

"Modern, demokratik ve laik Türkiye, medeniyetlerin birbirini daha iyi anlamasında yapıcı rol oynayabilir" denilen taslak raporda, Ermenistan ile diplomatik ve iyi komşuluk ilişkilerinin başlatılmasında Türkiye'nin ön koşulsuz olarak gerekli adımları atması ve bu ülkeyle sınır kapısını bir an önce açması isteniyor.

Türkiye'nin limanlarını Rum gemilerine açması da talep edilen raporda, "Kıbrıs (Rum kesimi) dahil tüm AB üyelerinin tanınması, müzakere sürecinin zorunlu parçasıdır" deniliyor.