Dolardaki yükselişin arkasındaki en önemli etken yurtdışındaki hareket. Riskten kaçış eğilimi ile birliktte yatırımcıların güvenli liman arayışı, gelişmekte olan ülke para birimlerinden hızlı çıkışa neden oluyor. Bunun sonucunda da para birimlerinde ciddi kayıplar oluşuyor.

Yatırımcıların zihnini meşgul eden bu sorunun cevabını hurriyet.com.tr olarak akademisyenler ve piyasa uzmanlarına sorduk. İşte önemli isimlerin bu soruya verdiği yanıtlar:

MEVCUT ŞARTLARDA OLMAZ

Garanti Yatırım Stratejisi Tufan Cömert, yaşanan yükselişin kaynağının Türkiye olmadığına dikkat çekti.

Cömert, “Bütün gelişmekte olan ülkelerden bir çıkış söz konusu. Bu ülkelerde, özellikle de Doğu Avrupa’da, euro bölgesindeki sıkıntıların etkisinin hissedileceği yönündeki korkular nedeniyle büyük çaplı satışlar geldi. Çıkışın devam etmesi durumunda, doların 1.85 TL seviyesini görebileceğini söyleyebiliriz” dedi.

Doların 2 TL'yi görme olasılığını da değerlendiren Cömert, “Dolardaki yükseliş Türkiye merkezli olsaydı, olabilirdi ancak yurtdışı kaynaklı. Mevcut şartlarda böyle bir şeyin gerçekleşmesini beklemiyoruz” diye konuştu.

ASIL NEDEN DIŞARISI

Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Burak Saltoğlu, dolardaki yükselişin bütünüyle dışarıdan kaynaklandığını, ancak TL'de yüzde 5 ile 10'luk bir kaybın olasılık dahilinde olduğunu söyledi. Saltoğlu, şöyle konuştu:

"Dolardaki bu yükselişin hızında asıl etken içerideki gelişmelerden çok dışarıdan kaynaklanıyor. Para birimlerindeki değer kaybına bakıldığında örneğin Brezilya ve G.Kore'deki kurlarındaki kayıp TL'den daha kötü durumda. Diğer taraftan euro/dolar paritesindeki aşağı yönlü hareketin de fiyatlanıyor olmasıyla birlikte dolardaki değer artışı hızlanmış bulunuyor. Dışarıdaki bu karışıklık sürdükçe TL'de yüzde 5 ile 10'luk değer kaybı olmaz diyemeyiz. Ancak şunu unutmamak gerekiyor ki; bu sadece Türkiye'nin meselesi değil. Türkiye'nin dinamiklerinin dışına çıkmış durumdayız. Bu nedenle konuyu sadece 'dolar, 2 TL olur mu' noktasına getirmek çok sağlıklı değil."

Saltoğlu, yükselişin hız kesmemesi durumunda Merkez Bankası'nın ilk etapta döviz satım ihalelerindeki miktarı artırabileceğini bunun dışında çok istisnai bir durum olmazsa zorunlu karşılık tarafındaki silahını çekeceğini düşünmediğini belirtti.

FAİZ İNERSE DOLAR 2 LİRAYA ÇIKAR

Global Yatırım Finansal Strateji Müdürü Gökhan Uskuay, doların 2 lira olup olmayacağını belirleyecek en önemli unsurun Merkez Bankası'nın faiz stratejisi olduğunu söyledi.

Dünyada yaşanan krizin mevcut hali ile doları 2 liraya taşımayacağını düşündüğünü kaydeden Uskuay, şöyle devam etti:

"Yurtdışında yaşanan krize bağlı olarak global olarak faizler uzun süre düşük kalacak gibi duruyor. Ancak ben Merkez Bankası'nın Türkiye'deki büyümeyi göz önüne alarak yılsonuna kadar bir faiz indirimi yapabileceğini düşünüyorum. Eğer bu faiz indirimi 25 baz puanın üzerinde olursa piyasada hızlanacak para çıkışı ile biz de 2 lirayı görebiliriz."
DOLAR 2 LİRA OLMAZ

Anadolu Yatırım Stratejisti Halil Reçber ise doların 2 lira olmayacağını düşünüyor.

Doların 1.81 TL üzerinde 2 gün daha kalması halinde 1.85-1.90 TL aralığına gidebileceğini belirten Reçber, "Ama 2 lira olma ihtimali çok çok zor. TL son 30 aylık performansa göre gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en kötü performansı gösteren para. Borsanın son dönemdeki olumlu ayrışması gibi ben TL'nin de önümüzdeki dönemde olumlu bir şekilde ayrışacağını düşünüyorum. İlk etapta 1.90'a doğru hareket etme potansiyeli olsa da sonrasında 1.70-1.75 TL bandına gelebiliriz" dedi.

Merkez Bankası'nın rezervlerine de dikkat çeken Reçber, bankanın bundan sonra satış ihale miktarını yükseltip piyasadaki tüm talebi karşılayabileceğini kaydetti.

BELİRSİZLİKLER VE MERKEZ BANKASI

Marmara Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Erhan Arslanoğlu, dünyadaki belirsizlik sürdükçe doların da 2 liraya gidebileceğini belirtti.

Arslanoğu, "Dünyada beklentilerin fiyatlandığı bir döneme girdik. Piyasada dolar bol ama bu belirsizlikte dünyada yeni bir resesyon olup olmayacağı ve yeni riskler cevaplanamıyor. Ekonomi yönetimleri de cesur adım atamadığı için yatırımcılar dolar gibi güvenli limanlarda olmayı tercih ediyor. Böyle ortamlarda da kurlar olması gerekenin çok üzerine çıkabilir" dedi.

Global belirsizlik sürdükçe riskin de devam edeceğine dikkat çeken Arslanoğlu, "Burada Merkez Bankası'nın tutumu da çok önemli. Merkez kurlara karşı ne kadar güçlü bir mücadeleye girişecek? Bu çok kritik" ifadesini kullandı.   

EURO/DOLAR'DAKİ HAREKETE BAĞLI

ING Bank’ın gelişmekte olan ülkelerden sorumlu analisti Simon Quijano-Evans, doların 2 TL’ye yükselme olasılığına yönelik şöyle konuştu:

“Aslında doların TL karşısındaki hareketi tamamen euro/dolar paritesindeki harekete bağlı. Psikolojik açıdan bakıldığında, dolar/TL, euro/TL’den daha önemli ama, genel olarak konuşmak gerekirse, Türk Lirası’nın son zamanlarda diğer gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinden daha dayanıklı bir seyir izlediğini söyleyebiliriz.”

BİRAZ UÇ BİR TAHMİN OLABİLİR

Royal Bank of Scotland’ın gelişmekte olan ülkelerden sorumlu analistlerinden Tim Ash de son günlerde Türk lirası karşısında değerlenen ve tarihi rekorlar gören dolardaki yükselişi değerlendirdi 

Ash, doların 2 TL olma ihtimali için “Bu aslına bakıldığında biraz uç bir tahmin olabilir. Ama son günlerde çok da sıradan günler yaşamıyoruz. O yüzden ne olacağını kestirmek güç” dedi(hürriyet)

follow@spothaber