ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Avrupa İşlerinden Sorumlu Yardımcısı Dan Fried, Amerikan yönetiminin AKP’ye açılan kapatma davasında ve laiklik tartışmalarında taraf olmak istemediğini söyledi. Fried, Türkiye’deki mevcut anlaşmazlığın “demokrasi ve anayasal laik sistemle tutarlı bir şekilde çözüme kavuşturulması” beklentisini ifade etti. 
Fried, geride bıraktığımız haftada ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Avrupa Alt Komitesi’nde Türkiye ile ilgili olarak özetle şu açıklamaları yaptı: 
DİNİN ROLÜ TARTIŞILIYOR: Laik bir anayasal cumhuriyet olan Türkiye’de dinin rolü ve derinleşmekte olan demokrasi üzerinde yürümekte olan tartışmanın yeni bir döneme girdiğini söyleyebiliriz. Bu, hali hazırda Türkiye’deki kurumların da uğraşmakta oldukları bir konu. Bu çerçevede anayasal olmadığı gerekçesiyle yargıdan AKP’ye dönük sergilenen hamleleri de kastediyorum. Sonuçta işlemesi gereken bir prosedür söz konusu. Ve bunun altında Türk toplumu ve siyasetinde yürümekte olan yoğun ve muazzam bir tartışma var. Bu tartışmanın nasıl sonuçlanacağını bilmiyorum. Ama Türk demokrasisinin bundan 20 yıl öncesine kıyasla çok daha fazla derinleşmiş olduğunu biliyorum; keza basın da eskiye kıyasla çok daha özgür.
ÇÖZÜM LAİK SİSTEMLE TUTARLI OLMALI: Bizim bir ilke üzerinde net olmamız gerekiyor, o da içteki mevcut anlaşmazlığın demokrasi ve Türkiye’nin anayasal laik sistemiyle tutarlı bir şekilde çözüme kavuşturulması gereğidir. İlkesel bazda bunu ifade etmenin uygun olduğunu söyleyebiliriz. Bunun ötesine geçip, (ABD olarak) taraf tutmamız ya da daha aktif bir şekilde müdahil olmamız gerektiğini söylememiz zor bir husustur.  
BİZİM İÇİN ZOR BİR KONU: Bu, Türkiye’de oldukça sıcak bir tartışma. Türkiye’de demokrasinin bizim için önemli olduğunu  açıkça ifade etmiş bulunuyoruz. Dışişleri Bakanı Rice da bu konuda açıklamalarda bulundu. Bu konular üzerinde çok zaman harcadığımızı belirtmeliyim. Ne kadar konuşmalıyız? Türk demokrasisini desteklemek için ilkelerimizi kuvvetli bir şekilde nasıl aktarmalıyız? Ayrıntıya ne kadar girmeliyiz? Bunlar zor sorular.
DİN KONUSUNDA İKİ GÖRÜŞ VAR: Ayrıca Türkiye’deki tartışmayı izleyen gözlemciler arasında da din ve dinin toplumsal hayattaki yeri üzerinde bir tartışma sürüyor. Bazı gözlemciler, siyasi İslamın siyasi bir güç olarak yeniden dirildiğine inanıyor. Bazıları ise “hayır” diyor, meydana gelen olayın katı bir laikliğin  yerini dinin daha büyük bir rol oynadığı  daha demokratik bir topluma bırakmasından ibaret olduğunu söylüyor.
NİHAİ YANITI BİLMİYORUM: Bu tartışma sürüyor ve nihai bir yanıt verecek durumda değilim, çünkü bu Türklerin  üzerinde çalıştıkları bir konu. İlginçtir ki, son seçimleri ezici bir şekilde kazanan AKP, AB’ye tam üyeliğin kuvvetli bir taraftarı oldu. Liderleri Türkiye’de reformları derinleştirme, AB’ye katılımı sürecini hızlandırma ve dinin kamusal alandaki yerine ilişkin tartışmayı farklı bir bağlama oturtma  ihtiyacından söz ediyor.
Bu  heyecan verici bir tartışma. Nihai yanıtları bilmiyorum. Ama Türk demokrasisinin derinleştiği aşikâr. Ayrıca din konusunun da Türkiye’de önümüzdeki dönemde hararetli bir şekilde tartışılmaya devam edeceği de ortada.