Tasarıyla, Irak'taki birliklerin, ülkede güvenliği sağlamak için öncü rol üstlenmesi ve Bush yönetiminin Irak'tan çekilme stratejisine açıklık kazandırılması isteniyor.

Ancak, Amerika Birleşik Devletleri askerlerinin Irak'tan çekilmeleri konusunda bir takvim talep edilmiyor.

Senatör Bill Frist ve Senatör John W. Warner tarafından hazırlanan tasarı uyarınca, Bush yönetiminin, Kongre'ye üç aylık raporlar sunması ve bu raporlarla Irak'ta istikrarın sağlanması amacıyla hangi ülkelerin devreye girdiği konusunda bilgi verilmesi isteniyor.

Takvim talep edilmiyor

Cumhuriyetçi Parti tarafından hazırlanan öneri, Demokratların hazırladığı ve Irak'tan planlanmış bir geri çekilme için takvim belirlenmesini öngören bir diğer tasarı kadar kesin şartlar öne sürmüyor.

Yeni tasarı ana hatlarıyla, Demokrat Parti'nin sunduğu tasarıyla benzerlikler gösteriyor. Gözlemciler, aralarındaki görüş ayrılıklarına rağmen iki partinin en azından Irak konusunda bir strateji ihtiyacı üzerinde ortak zemin bulduğunu belirtiyorlar.

Tasarı, iki partiye üye senatörlerin Irak'ta kontrolü Iraklıların ele alması gerektiği konusunda görüş birliği içinde olduklarını ve gelecek aylarda Amerikan askerlerinin Irak'tan ayrılmasının yolunu açacak bir plana ihtiyaç duyduklarını gösteriyor.

Tasarıyı hazırlayan senatörlerden John W. Warner, amaçlarının Iraklılara, sözlerinin arkasında olduklarını göstermek ve Irak yönetimini kendi kendilerini yönetecek ve güvenliği sağlayacak adımlar atmak için harekete geçirmek olduğunu belirtiyor.

Hazırlanan tasarının Bush yönetimine bir eleştiri olarak algılanmaması gerektiğini söyleyen Warner, bunun sadece yapılması gerekenleri ortaya koyan bir belge olduğunu ifade etti.

Demokrat Partililer, bu tasarının, Cumhuriyetçi Parti içinde bir değişime işaret ettiğini, halk arasında Irak konusunda giderek artan huzursuzluğun farkına varıldığını belirtiyorlar.

Dönüm noktası

Cumhuriyetçi Senatör Bill Frist, hazırladıkları tasarının, Demokratlar tarafından Senato'ya sunulan ve Irak'tan geri çekilme için bir takvim talep eden tasarıya alternatif olduğunu söyledi.

Demokrat Senatör Joseph Lieberman da yeni tasarıyı, Kongre'nin Irak'ı ele alışında bir dönüm noktası olarak gördüğünü açıkladı.

Hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler tarafından hazırlanan tasarılar, Kongre'nin Irak konusundaki en kapsamlı ve direkt ifadeleri olarak değerlendiriliyor.

Hukukî belirsizlik

Tasarılarda, terör zanlılarının Amerikan mahkemelerinde yargılanması süreciyle ilgili değişiklikler de öneriliyor.

Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, 'hukukî bir karışıklığa yasal bir belirginlik' getirdiklerini söyledi.

Tasarı terör zanlılarının, Amerikan federal yargı sistemi içerisinde, bazı mahkemelere başvurmasına olanak sağlıyor.

Tasarının yasalaşması durumunda, örneğin Guantanamo Körfezi Üssü'ndeki tutsakların 'düşman savaşçılar' olarak belirlenen statülerine itiraz etmelerinin yolu açılacak.

Aynı şekilde, askerî mahkemeler tarafından verilen 10 yıl ve daha fazla hapis cezalarıyla ölüm cezaları konusunda da tutsaklara otomatik olarak temyiz yolu açılacak.

İki partinin tasarılarında, 2006 yılının Irak'ta demokratikleşme ve egemenlik açısından çok önemli bir yıl olduğu ve güvenli, bağımsız ve kendi kendini yöneten bir Irak'ın oluşmaya başlamasıyla Amerika Birleşik Devletleri birliklerinin de Irak'tan çekilmesi sürecinin başlayacağı belirtiliyor.

Plan, Iraklılara, kendi iç siyasî sorunlarını çözmeleri konusunda baskı uygulanmasını öngörüyor. Bu doğrultuda, Irak liderlerinden, tüm parti ve gruplara, kalıcı ve istikrarlı bir siyasî yönetim için fedakârlık yapmaları, temel konularda uzlaşmaları için çaba göstermeleri çağrısında bulunmaları isteniyor.

Ayrıca Beyaz Saray'dan, Kongre'ye ve Amerikan halkına, 'Irak'taki görevin gidişatı ve bu görevin başarıyla tamamlanması için izlenen strateji' konusunda bilgi vermesi de talep ediliyor.