PASADENA / WASHINGTON - Yaklaşık 10 ay süren yolculuğunun ardından uzay aracı Anka Kuşu’nun Mars’a başarıyla indiği anonsu Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nde (NASA) büyük sevince neden oldu. Uzay aracının son 7 dakikası, görevin en zorlu bölümüydü...

Saatte yaklaşık 21 bin kilometre hızla seyreden Anka Kuşu, Kızıl Gezegen’in atmosferine girişinde hızını aniden düşererek paraşütle Mars’ın Kuzey Kutup bölgesine Türkiye saatiyle 02.55’te yumuşak bir iniş yaptı.

Mars’ın gençliği Dünya’ya çok benziyor

1976’daki Viking 2 uzay aracından bu yana Mars’a ilk motorlu inişi yapan Anka Kuşu, Kızıl Gezegen’in kuzey kutbundaki Yeşil Vadi adı verilen geniş düzlüğe indi. Nefeslerin tutulduğu son 14 dakikada, Anka Kuşu’nun 26 kritik manevra için roketlerini ateşlemesi ve görevin tamamlanması için bunların her birinin başarıyla yerine getirilmesi gerekiyordu.

ALKIŞLARLA KUTLANDI
Anka Kuşu’nun Mars’ın kuzey kutup bölgesine inmeyi başarması, sürecin heyecanla izlendiği NASA üssünde büyük sevince neden oldu. Bilimadamları ve mühendisler, uzay aracının hasarsız yere inişini haber veren sinyallerin alınmasından sonra, birbirlerine sarılarak ve alkışlayarak bu büyük başarıyı kutladılar.
Proje Yöneticisi Barry Goldstein, “Rüyamda bile her şey bu kadar mükemmel olamazdı” diye konuştu. Goldstein, projenin en zor kısmının geride kaldığını, ancak hala çok önemli görevler olduğunu söyledi.

İLK GÖRÜNTÜLER DÜNYADA

Nasa’nın Mars’ın keşfi için geçen yıl 4 Ağustos’ta dünyadan fırlattığı son uzay aracının inmesinden yaklaşık 2 saat sonra, aracın küçük kayaların arasında Mars yüzeyine basmış bacaklarından birinin görüntüsü ile ufuk çizgisinin görüntüleri Dünya’ya ulaştı. İlk görüntülerin, uzay aracının durumu ve üzerindeki bilimsel araçlar hakkında uzmanlara bilgi verdiği belirtiliyor. Aracın enerjisini sağlayacak güneş panelleri, aracın inişinin havaya savurduğu yoğun toz tabakası yatıştıktan sonra açılmak üzere programlandı.

MARS’TA HAYAT ARAYACAK
Anka Kuşu, 10 ayda 711 milyon kilometre yol katederek Mars’a ulaştı. Uzay aracı, 1976’dan beri ilk defa Mars’a yumuşak iniş yapan araç oldu.
Mars’a ulaşmak için 10 aydır yolcuğunu sürdüren ve 680 milyon kilometre kateden Anka Kuşu’nun amacı iniş yapacağı gezegenin Kuzey Kutup bölgesinin geçmişte mikrobik yaşam için uygun koşullar sağlayıp sağlamadığı keşfetmek; bir başka deyişle “Mars’ta geçmişte hayat var mıydı?” sorusuna kesin bir yanıt bulmak... Mars yüzeyinde, bir zamanlar mikrobik yaşam olup olmadığını araştıracak olan uzay aracı, gezegen yüzeyinde buz halinde olduğu tahmin edilen suyu analiz edecek.

İlk renkli görüntü

960’TAN BU YANA 38 UZAY ARACI KIZIL GEZEGEN’E GÖNDERİLDİ
“Zümrüdü Anka Kuşu” Phoenix uzay aracının bu sabaha karşı tüm zorluklarına karşın başarıyla indiği Mars gezegenine 1960’tan bu yana ABD’li, Rus, Japon ve Avrupalılar 38 uzay aracı gönderdiler, ancak bunların yarısından azı başarılı oldu.

Bunlardan Phoenix dahil ve hepsi Amerikan sadece 4 uzay aracı kazasız belasız Kızıl Gezegen’e inebilirken, 1971’de bir Rus aracı Mars’a konmayı becerdi, ancak Dünya ile sadece 20 saniye iletişim kurabildi.

Japonların tek denemesi başarısızlıkla sonuçlanırken, Avrupalılar Mars Express adlı aracı yörüngeye yerleştirebildi, ama Beagle 2 adlı aracı Mars yüzeyine indiremediler.

Görevi Mars'da yaşam izi aramak olan Anka Kuşu, Mars yüzeyindeki araştırmasını üç ay boyunca sürdürecek.

28 YILLIK MARS SEYAHATLERİ:
10 Ekim 1960: Sovyetler Birliği’nin fırlattığı ilk araç Dünya yörüngesine ulaşamadan parçalandı.
5 Kasım 1964: Mars’a gönderilen ilk Amerikan uzay aracı Mariner 3 başarısız oldu.
28 Kasım 1964: 2. Amerikan girişimi bu kez başarılı oldu. Mariner 4, Mars yörüngesine ve Dünya dışında bir başka gezegenin yörüngesine yerleşen ilk uzay aracı oldu, 21 fotoğraf geçti.
30 Kasım 1964: Sovyet aracı Zond 2, Mars’a yaklaştı ancak veri gönderemedi.
24 Şubat 1969: Amerikan Mariner 6, Mars yörüngesine yerleşmeyi başardı ve 75 foto gönderdi.
27 Mart 1969: Amerikalılar, yörüngeye oturan ve 126 foto geçen Mariner 7 ile yeni bir başarı yakaladılar.
28 Mayıs 1971: Sovyetlerin Mars 3 aracı Kızıl Gezegen’e kondu, ancak 20 saniye çalıştı ve birkaç fotoğraf gönderebildi.
30 Mayıs 1971: Amerikan Mariner 9 Mars yörüngesine oturan ilk gerçek uydu oldu ve Kızıl Gezegen’n 7 bin 329 fotoğrafla ayrıntılı haritasını çıkardı.
20 Ağustos 1975: Amerikan Viking 1, 20 Temmuz 1976’da Mars toprağına başarıyla ulaşan ve bir başka gezegene inmeyi başaran ilk uzay aracı oldu.
9 Eylül 1975: İkiz araç Viking 2 Mars’ta yaşam izlerini araştırmak üzere fırlatıldı. Hala çalışır vaziyette olan Viking 1 ve 2 toplam 50 binden fazla foto geçti.
25 Eylül 1992: Nasa, Mars Observer’ı gönderdi ancak radyo irtibatı koptu.
7 Kasım 1996: Amerikalılar Mars Observer’ın yerine Mars Global Surveyor’ı fırlattılar. Uzay sondası, 240 bin foto, 206 milyon spektrometrik ölçüm ve 671 milyon altimertik veri geçti.
16 Kasım 1996: Rus Mars 96’nın fırlatılışı başarısız oldu.
4 Aralık 1996: Amerikan Mars Pathfinder, 2,3 milyar veri geçen ve Mars’ın nemli, sıcak bir geçmişi olduğunu tespit eden bir robot kondurmayı başardı.
4 Temmuz 1998: Japon Nozomi uzay aracı Mars yörüngesine ulaşamadı.
11 Aralık 1998: Amerikan Mars Climate Orbiter, Mark atmosferine girişinde parçalandı.
3 Ocak 1999: Amerikan Mars Polar Lander başarısız oldu.
7 Nisan 2001: Kızıl Gezegen’in jeolojisi ve iklimi üzerinde deneyler yapan, su ve yaşam belirtileri arayan Amerikan Mars Odyssey fırlatıldı.
10 Haziran 2003: Nasa’nın jeolog robotu Spirit ve 7 temmuzda ikizi Opportunity, 3 aylık bir görev için fırlatıldı. Çok yararlı çalışmalar yapan her iki robot hala faal.
14 Ocak 2004: Amerikan Başkanı Bush, 2020’ye doğru Ay’da kalıcı bir üs kurduktan sonra Mars’a insan gönderme hedefini açıkladı.
25 Mayıs 2008: Amerikan Phoenix uzay aracı, Mars’ın arktik bölgesinde donmuş halde bulunan suyu ve varsa yaşam izlerini araştırmak üzere sağ salim iniş yaptı.