Bankaların komisyon ücret ve komisyon tarifelerini görünür yerlere asmamalarını da eleştiren Aygün, "Tüccar sattığı malın üzerine fiyat etiketini koyuyor da bankalar neden vatandaşın görebileceği yere komisyon ücretleri tarifesi asmıyor?" diye sordu. Aygün, BDDK Başkanı Tevfik Bilgin'e bir mektup göndererek, bankaların hizmetlerinden aldığı ücretler hakkında bilgi verdi. Pek çok bankanın "hesap açmak" için bile 5 YTL ücret talep ettiğini hatırlatan Aygün, hesap açık olduğu süre boyunca da müşteriden "hesap işletim ücreti" alındığını kaydetti. Aygün, "Örneğin ticari müşterilerden aylık ortalama 3 milyon lira hesap işletim ücreti talep ediliyor. Çoğu banka, hesap işletim ücretini müşteriye sormadan doğrudan hesabından kesiyor. 'Kendi hesabına para yatıran' müşteriden 10 milyon lira, 'başka şubeden kendi hesabına para yatıran' müşteriyle 'başkasının hesabına para yatıran' müşteriden 10-25 milyon lira ücret ödemesi isteniyor" dedi. Bankaların "kredi kartı ekstresi" ve "hesap ekstresi" için de para aldıklarını, bireysel müşterilerin ekstre masrafı ortalama 2.5 YTL iken "ticari müşterilerin ekstre masrafı" ortalama 5 YTL'yi bulduğuna dikkat çeken Aygün, bankacılık işlemlerini internet ya da ATM'den yapan bir müşterinin, banka şubesine gidip son 3 aylık hesap hareketlerinin dökümünü istemesi durumunda "hesap hareketleri ekstresi" adı altında sayfa başına 3 YTL 150 Krş ödediğini bildirdi.

Müşterinin yaşamını kolaylaştırmak ve bankacılık sektörünün iş yükünü hafifletmek için icat edilen ATM'lerin de bankalar için para kazanma aracı haline geldiğini kaydeden Aygün, kasa fişi ebadındaki "ATM ekstresi" için müşterinin hesabından 300-500 YKR kesildiğini, ATM ekstresi için 1 YTL talep eden bankalar da bulunduğunu belirtti. Aygün, "Düzenli ödeme talimatlı havalenin dekontu için 1.5 milyon lira, posta yoluyla gönderilen dekont için 2 milyon lira isteniyor. Örneğin, üyesi olduğu kooperatifin hesabına düzenli olarak havale yapan bir vatandaştan havale masrafı alan banka, üstüne bir de dekont için para istiyor" dedi.

ANSİKLOPEDİ FİYATINA ÇEK DEFTERİ

Bankaların çekin karşılığı olup olmadığını söylerken "çek provizyonu" adı altında 20 YTL, keşide çeki düzenlemek için 18-165 YTL arasında ücret talep ettiğini belirten Aygün, bankaların ansiklopedi fiyatına çek defteri sattığını, 100 yapraklı çek defteri için 115 YTL, 25 yapraklı çek defteri için 50 YTL, 10 yapraklı çek defteri için ise 25 YTL ücret istediğini kaydetti. Bu rakamlara çek karnesi istihbarat masraflarının dahil olmadığının da altını çizen Aygün, "Çek defteri almak için ilk defa başvuruda bulunuyorsanız, durumunuzu araştıran banka 'çek karnesi istihbarat masrafı' adı altında 50 milyon lira talep ediyor. Eğer çek defterinizi kaybederseniz, 'kayıp çek yaprağı masrafı' adı altında 15 milyon lira ödemek zorunda kalıyorsunuz" dedi. Bankaların havale ücretlerinden de yakınan Aygün, mektubunda şunları söyledi:

"Bankaların havale ücretleri de el yakıyor. 'İsme havale' yapmanın bedeli 20 YTL'den başlıyor, 150 YTL'ye kadar çıkıyor. 'ATM'den havale' yapanın hesabından 1.5 YTL kesiliyor. 'Kendi portföy hesabına havale' yapandan 10 YTL, 'başkasının portföy hesabına havale' yapandan 20-150 YTL isteniyor. 'Başka bankaya havale' yapmanın bedeli ise 25 YTL ile 150 YTL arasında değişiyor. 'Hesaba havale' yapmanın bedeli ise 17.5-100 YTL arasında değişiyor. Örneğin kira bedelini, ev sahibinin hesabına havale yapan kiracı, kiranın miktarına göre değişen miktarlarda, 17.5-100 YTL arasında komisyon ödemek zorunda kalıyor. Evsahibi de parayı çekerken komisyon ödüyor. Örneğin bir banka, kendisine gelen bin YTL'lik havalesini çeken müşteriden 25 YTL lira talep ediyor."

EKSPERTİZ SOYGUNU

Bankaların, senet tahsilatı, senet protestosu, senet protestosu kaldırmak, senet ödemesi, işlemsiz senet iadesi için de ayrı ayrı miktarlarda para aldığını anlatan Aygün, bireysel destek kredisi, otomobil kredisi, konut kredisi için de bankaya ayrıca para ödemek gerektiğini ifade etti. Aygün, konut kredisi çekerken, Emlakçılar Odası'nın belirlediği ekspertiz ücreti 30-40 YTL iken, bankaların vatandaştan 'Eskpertiz ücreti' adı altında ortalama 300 YTL para aldığını belirtti. Bankaların faks ve telefon yoluyla haberleşme ücretlerini de vatandaştan tahsil ettiğini kaydeden Aygün, insansız bankacılık hizmetinden yararlanarak işlemlerini internet üzerinden yapan vatandaşın da komisyon ödemek zorunda kaldığını bildirdi. Aygün, "Çoğu ülkenin vize için şart koştuğu, banka hesap bildirimi de vatandaşı bankaya para ödemek zorunda bırakıyor. Bazı bankalar, 'konsolosluk için mektup düzenleme' adı altında vatandaştan 40 YTL istiyor" dedi.

Aygün, bankaların ücret komisyon ve bankacılık hizmetleri adı altında elde ettikleri gelirin toplam gelirlerin yüzde 12.4'üne yükseldiğine de işaret ederek, "Bu oran 2004 yılında 10.4, 2003 yılında ise 7.5 idi. Bankalar işletme giderlerinin yarısından fazlasını ücret ve komisyonlarla karşılıyorlar. Bankacılık sektörü 2003 yılında ücret ve komisyon gelirleriyle işletme giderlerinin yüzde 46.2'sini, 2004 yılında 55.9'unu, geçen yıl ise yüzde 58.7'sini karşıladı. Banka komisyonlarını yabancı bankalar körüklüyor. Bankaların yabancıların eline geçmesiyle birlikte tüketicileri havale ücretleri ve komisyonlarla terbiye etmeye başladılar. Yabancının kontrolünde olan bankaların Türk mali sisteminin yanı sıra tüketicileri de ne kadar olumsuz etkileyeceği meydanda" değerlendirmesinde bulundu. 7ılığı olup olmadığını söylerken "çe

"VATANDAŞ BANKAYA KORKARAK GİDİYOR"

Bankaların vatandaştan talep ettiği komisyonlar çok yüksek olduğunu ve Türkiye gerçekleriyle bağdaşmadığını belirten Aygün, mektubunda şunları ifade etti:

"Vatandaş işini halletmek için bankaya giderken korkarak gidiyor. Çünkü hangi işlem için para talep edileceğini ve ne kadar para talep edileceğini bilemiyor. Bankalar her gün yeni bir komisyon çıkartıyor, vatandaş çaresiz bir şekilde kabullenmek zorunda kalıyor. Bir banka bir diğerine oranla daha az veya daha çok komisyon bedeli talep edebiliyor. Bankaların talep ettiği komisyonların neden az ya da neden daha fazla olduğu konusunda kimse bir şey söylemiyor. Bankaların hemen her işlemler para talep etmesi üyelerimiz başta olmak üzere vatandaşlarımızı 'illallah' deme noktasına getirmiştir. Bankaların müşterilerinden talep edeceği komisyon ücretlerine bir standart getirilmesi ve bunların liste halinde müşterinin görebileceği şekilde banka panolarına asılması gereklidir. Tarafımızca yapılan araştırmada bankaların ücret tarifelerini yasaca zorunlu olmasına rağmen bankaların görünür bir yerine asmadıkları tespit edilmiştir. Nasıl biz bir malın fiyatını, malın üzerine koyuyorsak, bankalar da görünür bir yerde uyguladıkları fiyat tarifelerini asmaları gerekir."