Nükleer santral ihalesi süreci, mevzuata aykırı olduğu halde fiyat pazarlığına sahne olurken, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, dün çok dikkat çekici bir açıklama daha yaparak “Nükleer santralde yüzde 15-25’lere kadar makul bir oranda kamu payının gerçekleşmesi de söz konusu olabilir” dedi

Bakan’ın bu sözleri nükleer santral ihalesi ile daha önce ilgilenen ancak teklif vermeyen grupları şaşırttı. Zira başta Sabancı Holding olmak üzere nükleer santral ihalesi ile ilgilenen gruplar ihale öncesi, “Özel sektör-kamu ortaklığı olsun” diye öneride bulunmuş ancak bu önerileri dikkate alınmamıştı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, nükleer santral ihalesine dönük fiyatın makul bir seviyede olması gerektiğini vurgularken, “Makul fiyat ve şartların yakalanmasıyla alakalı hangi argümanların kullanılması gerekiyorsa, bunların her birini zorlayacağız” dedi.

Yıldız, nükleerde fiyatın aşağıya çekilmesiyle alakalı yüzde 15, yüzde 25’lere kadar makul bir oranda kamu payının gerçekleşmesinin de söz konusu olabileceğini bildirdi. Bakan Yıldız, önceki gün Rusya ile Türkiye arasında enerji alanında imzalanan protokollere ilişkin sorularını yanıtladı. Nükleer santral ihalesine dönük Rusya Federasyonu’nun verdiği fiyat teklifine ilişkin bir soru üzerine Yıldız, bu konuda sürecin ve görüşmelerin devam ettiğini, önemli olanın makul fiyatlara ulaşmak olduğunu söyledi.

Destek beyan edildi

Yıldız, yapılan protokolle Türkiye’nin nükleer santral kurumuyla ilgili kararının siyasi irade olarak arkasında olunduğunun beyan edildiğini bildirdi. Yapılan görüşmelerde kendilerinin nükleer santrali kurmak istediklerini, Rus tarafının da bu ihaleyi almak istediğini bir kez daha ifade ettiğini anlatan Bakan Yıldız, “Tabii bu makul şartlar oluşması halinde gerçekleşebilecek durumlardır. Sonucu evet ya da hayır... Bu konuda biz gerekli şartların oluşması halinde ancak bu yapı (evet) diye sonuçlanabilir” diye konuştu.

Dünyadaki 440 tane santralde tamamen özel sektör payı olmadığına dikkat çeken Bakan Yıldız, fiyat konusunda ülke çıkarını etkileyebilecek her türlü faktörü masaya getirebileceklerini kaydetti.

Türkiye ile Rusya arasında nükleer santral ihalesine dönük karşılıklı müzakerelerin ve değerlendirmelerin sürdüğüne işaret eden Yıldız, “Makul noktaların, makul fiyat ve şartların yakalanmasıyla alakalı hangi argümanlarımın kullanılması gerekiyorsa bunların bunların her birini zorlayacağız” diye konuştu.

Kamu ortaklığı için ihale iptali ve yeni yasa gerek

HALEN devam eden nükleer santral ihalesine ilişkin mevzuat altyapısı ve hukuki çerçeveye göre, nükleer santral ihalesinde bir model değişikliği yapılarak, kamunun da içinde yer alacağı kamu-özel sektör ortaklı yeni bir modele geçilebilmesinin koşulu mevcut ihalenin iptalini gerektiriyor. Öte yandan nükleer santralde devletin de içinde yer alacağı yeni model kurulabilmesi için, hukuki sürecin yeni baştan başlaması, yeni bir yasa çıkarılarak, ardından da bu yasaya uygun ikincil mevzuat çalışmalarının tamamlanması ve yeniden ihaleye çıkılmasını gerektiriyor.

Kimse teklif vermemişti

Hükümet, Türkiye’nin yıllardır sürüncemede kalan nükleer santral ihalesi sürecinde düğmeye fiilen 2006 yılında bastı. İhaleden bir süre önce Ankara’da önemli bir toplantı yapıldı ve bu toplantıda ihale ile ilgilenenlerin ilk talebi nükleer santralin tamamiyle özel sektör yatırımı olmaması, bunun yerine kamu-özel ortaklığına dayalı bir modelle yapılması oldu. Ancak dönemin Enerji Bakanı Hilmi Güler, ihale modelini “Tümüyle özel sektörün yatırımına dayalı olarak kurulacak olan nükleer santralden devlet 15 yıl boyunca elektrik alacak” şeklinde açıkladı. Modelin belirlenmesinin ardından tüm yasal mevzuat da bu model çerçevesinde çıkarıldı. Yasa ve yönetmeliklerin tamamlanmasının ardından ihale ilan edildi.

Tek grup katıldı

Bunun üzerine ihale ile ilgilenen firmalardan hiçbiri ihaleye girmedi. İhalede sadece Rus Atostroyexport ve Türk ortağı Ciner yer aldı. Oysa ihale süreciyle AECL Atomic Energy Of Canada Limited (Kanada), Itochu Corporation(Japonya), Vinci Construction Grand Projets (Fransa), Suez Tractebel (Fransa-Belçika), KEPCO (Güney Kore-Türkiye), China Nuclear Power Components Co. (Çin), Unit Investment N.V. (Hollanda), Hacı Ömer Sabancı Holding (Türkiye), Alsim-Alarko Sanayi Tesisleri (Türkiye), Hattat Holding (Türkiye) yakından ilgiliydi.

Türkiye, Güney Akım’a ortaklığı düşünebilir

Türkİye ile Rusya arasında “Türkiye Cumhuriyetinin Ekonomik Münhasır Sahasında Güney Akım Projesiyle İlgili Sismik Araştırmaların Yapılmasına İzin Veren” anlaşmanın imzalandığını hatırlatan Taner Yıldız, Rusya’nın bu kapsamda, bir iki ay içinde araştırmalara başlayacağını tahmin ettiğini söyledi. Sismik araştırmalara göre, sonuçların değerlendirileceğini ifade eden Yıldız, Güney Akım Projesi ile Türkiye’nin özellikle jeostratejik konumunun vurgulanacağını ifade etti. Bakan Yıldız, “Türkiye, hem Nabbucco hem Güney Akım’da yürüttüğü sağlam ve kalıcı politikalarda jeopolitik konumunu son derece kuvvetlendirmektedir. Biz Güney Akım’a da ortak olabiliriz. Ancak bunun için fizibilite çalışmalarının sonucunu beklemek lazım” diye konuştu.

Berlusconi ‘Mimar benim’ dedi, Türk tarafını kızdırdı

RUSYA ile Türkiye arasında imzalanan dev enerji anlaşmaları İtalya ile Türkiye arasında küçük çaplı bir diplomotik krize de yol açtı. İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi’nin de katılımıyla gerçekleşen anlaşmalar dünyaya açıklanmadan hemen önce İtalya Başkbakanlığı resmi sitesindeki haber Türkiye’yi rahatsız etti. Başbakanlık sitesinde yer alan açıklamada Erdoğan ve Putin’in anlaşmasında Berlusconi’nin çok etkin arabuluculuk görevi yürüttüğü ve bu anlaşmanın İtalya başbakanının kişisel başarısı olduğu belirtildi. Ancak dün Reuters’a bilgi veren üst düzey bir Türk hükümet yetkilisi, “Bu açıklama bizi şaşırttı. Çünkü Berlusconi Ankara’yı arayıp gelmek istediğini söylediği zaman zaten Erdoğan ve Putin tüm konularda anlaşmıştı. Berlusconi’nin bu süreçte bir rolü olmadı. Eğer başka bir kişi olsaydı bu tür bir açıklama diplomatik sorun yaratabilirdi. Ama Berlusconi olunca Türk ve Rus liderler gülüp geçmeyi tercih etti” diye konuştu.

Rusya tekel olarak kalacak

Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in Türkiye ziyareti sırasında imzalanan anlaşmalar, tüm dünya büyük bir yankı buldu. Yabancı medya en çok bir ay kadar önce Nabucco anlaşmasını imzalayan Türkiye’nin, rakibi Güney Akım için karasularının kullanılmasına izin vermesine odaklandı.

LE FİGARO: Avrupa’nın projesi Nabucco ile ilgili bir anlaşma imzalanmasından bir ay geçmeden Türkiye, rakip Rus projesi Güney Akım’a destek vermeye angaje oldu.

NEW YORK TİMES: Rusya ve Türkiye, Türkiye’nin yakıt taşımasında bölgesel bir merkez haline gelmesine destek sağlarken Moskova’nın Asya’dan Avrupa’ya gaz tedariğindeki tekelini korumasına yardımcı olacak enerji anlaşmalarını yaptılar.

BBC: Perşembe günü varılan anlaşma, Türkiye’nin enerji kaynaklarının Batı’ya tanışmasında transit olarak stratejik konumuna vurgu yapıyor.

TELEGRAPH: Rusya, Türk sularından geçecek ve Avrupa’nın Moskova’ya enerji bağımlığını azaltma çabalarına meydan okuyacak bir gaz boru hattı yapımı için Türkiye’nin desteğini sağladı.

EL PAİS: Berlusconi ve Putin, sonunda Erdoğan’ı tutumunu değiştirmeye ve Ankara için uygun olmayan bir gaz boru hattı için onay vermesi için ikna etmeyi başardı.

NOVOSTİ: Türkiye, Rus gaz devi Gazprom’un Karadeniz’deki sularını kullanmasına izin verdi. Bu adım Rusya’ya Asya’dan Avrupa’ya gaz taşınmasındaki tekelini korumasına yardımcı olacak.VATAN