Türkiye'nin milli gelirinde 27 milyar 200 milyon dolarlık büyüme yaşanan yılın ilk dokuz aylık döneminde, bunun sonucu olarak verilen cari işlemler açığı ise 25 milyar 545 milyon dolara ulaştı. Türkiye'nin 100 dolarlık milli gelir artışı için 94 dolarlık açık verdiği belirlendi.

ANKA'nın Merkez Bankasının ödemeler dengesi ve TÜİK'in GSMH verilerinden yaptığı belirlemelere göre 2003 yılından itibaren oldukça belirginleşen cari açıkla büyüme eğilimi bu yıl daha da şiddetlendi. Büyümenin yüzde 5.7 olarak gerçekleştiği bu yılın ilk dokuz aylık döneminde, dolar bazında milli gelir 27 milyar 200 milyon dolarlık artış gösterdi. 2005 yılının dokuz aylık döneminde 262 milyar 903 milyon dolar olan milli gelir bu yıl aynı dönemde 290 milyar 103 milyon dolara çıktı. Türkiye ekonomisi 27 milyar 200 milyon dolarlık bu büyüme için aynı dönemde 25 milyar 545 milyon dolarlık cari işlemler açığı vermek zorunda kaldı. Başka bir deyişle Türkiye yılın ilk dokuz aylık döneminde ekonomisinde 100 dolarlık bir büyüme sağlayabilmek için yaklaşık 94 dolarlık cari işlemler açığı vermek zorunda kaldı.

2005 yılının ilk dokuz aylık döneminde Türkiye ekonomisi 45 milyar 871 milyon dolarlık bir GSMH artışını 15 milyar 871 milyon dolarlık cari işlemler açığıyla sağlamıştı. 2005 yılının ilk dokuz aylık döneminde ekonomideki 100 dolarlık büyüme için verilen cari işlemler açığı 34.6 dolar düzeyinde bulunuyordu. 2004 yılının ilk dokuz aylık döneminde ise 45 milyar 341 milyon dolarlık bir büyümeyi 10 milyar 583 milyon dolarlık bir cari işlemler açığıyla sağlayan Türkiye, 2003 yılının aynı döneminde ise 41 milyar 569 milyon dolarlık bir büyüme için 4 milyar 576 milyon dolarlık cari işlemler açığı vermişti. Türkiye 2003 yılında 100 dolarlık büyüme için 11 dolarlık, 2004 yılında ise 23.3 dolarlık cari işlemler açığı vermek zorunda kalmıştı. GSMH ve cari işlemler açığı karşılaştırmaları Türkiye ekonomisinin büyümek için giderek daha çok ithalat yapması gerektiği sonucunu ortaya koyuyor. Bunun da özellikle sanayi sektöründeki yapısal sorunlar ve enerji fiyatlarındaki yükselmeden kaynaklandığı belirtiliyor.

YILIN TAMAMINDA NE OLMUŞTU?

Türkiye 2005 yılının tamamında 100 dolarlık büyüme için 37.5 dolarlık, 2004 yılında ise 25.9 dolarlık cari işlemler açığı vermişti. 100 dolarlık büyüme için verilen cari işlemler açığı 2003 yılında 13.8, 2002'de 4.3, 2001 yılında ise 6.2 dolar düzeyinde bulunuyordu. 2000 yılında ise 100 dolarlık büyüme için verilen cari işlemler açığı 66 dolarla yüksek bir seviyede gerçekleşmişti.

Yılın İlk Dokuz Aylık Dönemi itibariyle GSMH Artışı ve Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar)

                                                   Cari denge/

GSMH  Cari denge  GSMH artışı  GSMH Artışı

2002     130.122      -417           -                -

2003     171.691    -4.576        41.569            11.0

2004     217.032   -10.583        45.341            23.3

2005     262.903   -15.871        45.871            34.6

2006     290.103   -25.545        27.200            93.9