kamu kurumlarında kadro alan taşeronların 2. sınıf kamu çalışanı gibi görüleceğini, belediye işçilerinin kadro dışı kaldığını, belirten Sarıbal'ın konuşması şöyle
" Yıllardır kadro bekleyen 850 binden fazla taşeron işçisini (aileleriyle birlikte 4 milyon insanımızı) ilgilendiren taşeron işçilerine kadro konusu, 24 Aralık 2017 tarihli Resmî Gazete yayımlanan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile düzenlendi.
TAŞERON İŞÇİSİNE KADRONUN KHK İLE DÜZENLENMEMESİ GEREKİRDİ
Anayasa’nın 121’inci maddesinde “olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, kanun hükmünde kararnameler çıkarabilir” denilmektedir. Buna göre hükümet keyfinin istediği her konuda değil yalnızca olağanüstü halin (OHAL) gerekli kıldığı konularda KHK çıkarabilir. Taşeron işçiye kadro konusu OHAL’in gerekli kıldığı bir konu olmadığı için konu KHK ile değil Meclis tarafından düzenlenmesi gerekirdi. Böylelikle taşeron işçilerine kadro konusu milli iradeden, milletin temsilcisi olan Meclisten kaçırılmıştır. Konu Meclise gelmiş olsaydı, olumlu ve olumsuz yönleri kamuoyunca bilinecek, tartışılacak ve düzeltme imkânı olacaktı.
KONUNUN ACELESİ OLDUĞU İDDİASI GERÇEK DIŞIDIR
Konunun acelesi olduğu iddiası gerçek dışıdır. Çünkü taşeron işçilerinin kadroya geçiş işlemleri 90 gün içinde gerçekleşecektir. Yani konunun müzakere edilip yasalaşması için yeterli zaman vardı.
TAŞERON İŞÇİLERİNİN HEPSİNE KADRO VERİLMEYECEK
KHK ile taşeron işçilerinin hepsine kadro verilmeyecek. 696 sayılı KHK’nın 127’inci maddesi merkezi yönetim kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarından hangilerinin kapsama alınacağı düzenlemektedir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun ekindeki;
(I) sayılı cetveldeki genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri (Bakanlıklar, Komutanlıklar gibi),
(II) sayılı cetveldeki özel bütçeli idareler (YÖK, Üniversiteler, DSİ, Karayolları gibi),
(III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlar (RTÜK, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu gibi),
(IV) sayılı cetvelde yer alan sosyal güvenlik kurumlarında (Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye İş Kurumu) taşeron işçisi olarak çalışanlar kamuda daimî işçi olarak kadroya alınacaklar.
KADRO DIŞI KALAN KURULUŞLAR
5018 sayılı Kanunun dışında kalan kuruluşlardan aralarında Anadolu Ajansı, Merkez Bankası, Ziraat Bankası ve TRT’nin de yer aldığı 26 özel bütçeli kuruluş kapsama alınmadı. Ayrıca 26 farklı Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) de dışarıda kaldı. Böylelikle bu özel bütçeli kuruluşlar ile KİT’lerde çalışan on binlerce taşeron işçisine kadro yolu kapatılmış oldu.
BELEDİYELERDE ÇALIŞANLAR BELEDİYE ŞİRKETLERİNE
Belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşlarda çalışanlar kamu işçisi olarak kadroya alınmayacak. Bu işçiler belediye şirketlerine aktarılacak.
Ayrıca kamudan anahtar teslimi ihale usulü ile iş alan şirketlerde çalışanlar da kadroya alınmayacak.
KADRO İÇİN MEMURİYET KOŞULLARI ARANACAK
Kadroya alınacak olan taşeron işçileri için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesinin (A) bendinin çeşitli hükümleri uygulanacak. Oysa 657 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin (D) bendine göre kamu işçileri için 657 sayılı Kanun hükümleri uygulanamaz hükmü KHK ile uygulanır hale getirilmektedir.
EN ÖNEMLİ VE AYRIMA MÜSAİT ŞART GÜVENLİK SORUŞTURMASI
657 sayılı Kanunla aranan en önemli şart güvenlik soruşturması yapılmasıdır. Güvenlik soruşturması hukuksal denetimi olmayan; ayrıma ve kayırmaya müsait bir süreçtir. Oysa adli sicili temiz kaydı yeterli olmalıydı. Başka bir koşul da “affa uğramış̧ olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin isleyişine karsı suçlardan mahkûm olmama” şartı olup; bu da ayrımcı nitelikte bir konudur.
SINAV ŞARTI KEYFİLİK VE KAYIRMA YARATACAK
Kadroya başvuranların, idarelerince belirlenecek usullere göre yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavı geçmeleri gerekecek. Kadroya geçtikleri taktirde aynı işi yapmaya devam edecek bu insanlar için sınav şartını anlamak mümkün değildir. Üstelik bu sınav merkezi nitelikte olmayacak; kayırmaya ve keyfiliğe açık olacak.
BİR BAŞKA ŞART HAK VE DAVALARDAN VAZGEÇİLMESİ
Kadroya geçebilmek için başka bir şart işçilerin taşeron olarak çalıştırılmaları ile ilgili açmış oldukları davalardan vazgeçmeleri ve gelecekte de bu tür davalar açmayacaklarını taahhüt etmeleri. Böylelikle hukuksuz taşeron uygulaması yapanların yanına kâr kalacak.
EMEKLİLERE KADRO YOK
Bu KHK’ya göre emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazananlar kadroya alınmayacak. Taşeron şirketlerde çalışan çok sayıda emekli işçi gelirleri yetmediği için çalışmaya devam etmektedir. KHK’ya göre emekli olup çalışmaya devam eden veya emekliliğe hak kazanmış işçiler kadro kapsamı dışında kalacaklar.
KADROYA GEÇENLERE İKİNCİ SINIF KAMU İŞÇİSİ MUAMELESİ
Kadroya geçenler aynı işi yapan kamu işçileri ile eşit haklara sahip olamayacaklar. Bu işçiler daha önce çalıştıkları taşeron şirketlerde Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan sözleşmelerdeki haklarını alabilecekler. Böylelikle 2019’a kadar Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olarak taşeron işçisi gibi çalışmayı sürdürecekler.
Böylesi haksızlıklar ve eşitsizlikler içeren bir düzenleme ile modern köleler olarak niteleyebileceğimiz taşeron işçilerinin hakları verilmiş olmamaktadır. Yerel yönetimlerde ve KİT’lerde çalışanlar da dahil olmak üzere taşeronda çalışan tüm işçiler kamuda ayrımsız olarak kadroya alınmalıdırlar