Elma, muz, nane gibi aromalı çeşitleriyle popüler olan nargile, sigara içmeyenlerin de favorisi. Hacettepe Üniversitesi'nin araştırması, nargilenin en çok üniversiteliler arasında yaygınlaştığını ortaya koyuyor. Prof. Dr. Nazmi Bilir "Dumanında birçok kimyasal madde var" derken Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta'ya göre bu 'keyif' pek çok hastalığa zemin hazırlıyor.
Nargile içenlerin yüzde 41'i 18-21 yaş arasında...
Gençlerin yüzde 90'ı aromalı çeşitleri tercih ediyor.
Yüzde 89'u bu keyiften vazgeçmeyi hiç düşünmüyor.
Sigara içenlerin yüzde 62.2'si nargilenin daha az zararlı olduğuna inanıyor.
Nargiledeki nikel, kobalt ve kurşun oranı, sigaradan yüksek.
Sigara dumanında 34-85 ng (miligramın binde biri) kurşun bulunurken, nargilede bu oran 6 bin 870.

Üniversite gençliği arasında hızla yayılan nargile; elma, muz, nane gibi çeşitlerinin de çıkmasıyla popüler hale geldi. Ancak Hacettepe Üniversitesi'nin araştırmasına göre sigara kadar zararlı.

İstanbul'da Tophane, Ankara'da Kızılay, İzmir'de Pasaport... Masalar kurulmuş, hortumun ucundaki marpuçu keyifle tüttürenler havaya yayılan elma, şeftali ya da kavun kokusuyla neşeleniyor. Arada bir elinde kıvılcımlar saçan bir kapla gelen garson, küçük kömür parçalarıyla kor ateşi tazeliyor. Türkiye'nin dört bir yanında kahvelerde, kafelerde, eğlence yerlerinde hatta plajlarda bir tören ciddiyetiyle tüttürülen bu kokulu dumanın adı Türkiye'de herkesin bildiği gibi "nargile". Geçmişi birkaç asır öncesine dayanıyor ama son beş altı yıldan bu yana gençler arasında hızla yayılıyor. Oysa ki nargile müdavimi gençler, bu geleneksel eğlencenin aslında sağlığa ne kadar zararlı olduğunun farkında bile değil... Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı'nda yapılan bir araştırma, nargilenin sigara kadar büyük bir tehdit oluşturduğunu gösteriyor. Ankara'nın Kızılay semtinde, üç popüler nargile kafenin müşterilerinin tütün ürünü kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarının incelendiği araştırmanın sonuçları oldukça dikkat çekici... Haziran ayında 12.00-18.00 saatleri arasında nargile kafelerin müdavimleri olan 295 kişi katılmış, Hacettepe Üniversitesi'nin araştırmasına... Kafelere gelenlerin yaş ortalaması 22. Yüzde 14'ü 15-17 yaş arasında ama 18 yaşın altındakilerin nargile içmesi yasak; mekan sahipleri bu yaş grubundaki gençlere nargile verilmediğini söyleseler de... Araştırmaya katılanların üçte biri ise kadın. Nargilenin en büyük özelliklerinden biri içiminin en azından bir saat sürmesi. Bu da, bu kadar uzun zaman süresince ciğerlere sürekli duman gittiği anlamına geliyor. Oysa bir sigarayı içme süresi ortalama 4 dakika. Ayrıca sigarada (ortalama) 1 gram tütün bulunurken nargilede 10 gram tütün var. Nargile içen bir kişi 30 saniye aralıklarla her biri 3 saniye süren nefes alıp veriyor. Çünkü kısa aralıklarla nefes alıp verilmediği zaman tütün sönüyor ve bu da nargile içimini güç ve keyifsiz bir hale getiriyor.

AĞIR METALLER ÇOK FAZLA
Nargile dumanındaki zehirli maddeler de korkutucu boyutta. Araştırmanın danışmanlığını yapan Prof. Dr. Nazmi Bilir nargiledeki arsenik, nikel, kobalt, krom ve kurşun miktarının, sigara dumanındaki miktarlara göre çok yüksek olduğunu söylüyor. Örneğin, sigara dumanında 40-120 nanogram (miligramın binde biri) arsenik varken nargile dumanında bu miktar 165 ng. Bunun yanı sıra nargilede 6 bin 870 ng kurşun bulunuyor! Sigaradaki kurşun oranı ise 34-85 ng. Bu maddelerin tümü topraktan tütün bitkisine geçen ağır metaller. Ve hepsi "gerçek" birer zehir. Prof. Dr. Nazmi Bilir bu şekilde oran yapılırsa, nargilenin sigaradan 50 kat zararlı olabileceğini vurguluyor: "Çoğu kişi nargile dumanı sudan geçtiği için, suda 'süzüldüğü' gibi bir avuntuya kapılıyor. Bu filtreli sigara kandırmacası gibi. Filtrede sarı bir renk kalıyor ve tüm zehrin orada kaldığı zannediliyor. Nargilenin suyunun rengi de belli bir zaman sonra değişiyor. O yüzden zararlı maddeler suda kalıyor, ciğerlere çekilen 'duman' temiz diye düşünülüyor. Suda çözünen 5-10 madde olduğu doğru ama suda kalmayan daha binlerce madde var." Nargilenin bir başka çekici özelliği ise içimi uzun sürdüğü için sohbet etme imkanı tanıyor olması. Bu da nargilenin bir çeşit sosyalleşme yarattığını gösteriyor. Nargile kafelerin otantik bir havada dekore edilmesi, gençlere çekici geliyor.

ÜNİVERSİTELİLER ÇOĞUNLUKTA
Nargile kafelerin müdavimlerinin demografik özelliklerine bakıldığında neredeyse yarısının üniversite öğrencisi olduğu göze çarpıyor. Bunu yüzde 18'lik oranla lise öğrencileri ve yüzde 16'lık oranla üniversite mezunları izliyor. Ayrıca katılımcıların yarısı günlük hayatlarında sigara içmeyen kişiler. Biz de nargile kafeleri dolaştığımızda bu mekanlara sıklıkla gelenlerin çoğunun, aslında sigara içmeyen kişiler olduğuna tanıklık ettik. Müdavimlerden bazıları otantik ortamı beğendikleri için geldiklerini söylerken bazıları ise burada sohbet etmeyi çok sevdiğini dile getirdi. Ayrıca sigarayı bıraktıktan sonra nargile kafelere gelmeye başlayanlar da yok değil. Nargile içen gençlerin yarısı, aslında nargilenin bir tütün mamulü olduğunun farkında. Bunun da akciğer kanseri, kalp damar hastalıkları, gırtlak kanserine neden olduğunu ve hamilelikte bebeğe zarar verdiğini biliyor. Yine de tamamına yakını, yani yüzde 89'u nargileyi bırakmayı düşünmüyor. Kimisi ise içtiğinin bir tütün mamulü olduğunun bile farkında değil. Nargilenin şimdiye kadar gözardı edilmiş bir zararı daha var. O da, bir nargileyi yüzlerce hatta binlerce kişinin kullanması... Her ne kadar nargilenin ağızlığı ve suyu kişiden kişiye değişse de, dumanın geçtiği boru değişmiyor. Böylece nefes yoluyla bazı hastalıkların bulaşması mümkün. Uzmanlara göre nargile içen bir kişinin nefes yollarında bir mikroorganizma varsa, o nefes alıp verme sırasında boruya yerleşir ve bir sonraki kişiye geçer.