Erkek infertilitesi vakasında en sık görülen nedenlerin başında Varikosel geliyor. Memorial Hastanesi Üroloji Bölümü Başkanı, Prof.Dr. Kemal Sarıca “Varikosel ve kısırlık ilişkisi” ile ilgili bilgi verdi.Varikosel, skrotum adı verilen yumurtalık torbalarında ve yumurtalıkların etrafında oluşan genişlemiş varisli damarlardır. Bu rahatsızlık her iki testiste de görülebilir. Ancak anatomik komşulukları dolayısı ile sol testiste görülme oranı % 85, sağ testiste görülme oranı ise % 15 civarındadır. Bir taraftaki varikosel genellikle diğer testisi de etkilemektedir. Normal popülasyonda erkeklerin %10- 20’sinde, infertil erkeklerin ise % 60’ın da varikosel vardır.Varikosel sol tarafta daha sık görülür. Her 6 erkekten 1’inde saptanan bu durum çoğu zaman hiçbir belirti vermez. Ancak bazen aşağıdaki belirtiler görülebilir: • Testislerde ağrı
• Testislerde küçülme
• Testislerde dolgunluk hissi
• İnfertilite (kısırlık)
• Gözle görülebilen genişlemiş damarlar
• Ele gelen genişlemiş damarlar
Varikosel testislerdeki kanı boşaltan toplardamarların genişleyip varisleşmesidir. Varisleşmiş bu damarların içlerinde bulunan ve kan dolaşımının tek yöne doğru olmasını sağlayan kapakçıklar işlevlerini kaybettikleri için kirli kanın testislere doğru geri akmasına mani olamazlar. Bu durum testislerde ısı ve toksik madde artışına sonuçta sonuçta da sperm üretiminde aksaklıklara neden olabilmektedir.

Varikosel ne zaman tedavi edilmelidir?

Hastada fizik muayene ile saptanan ele gelen varikosel varlığında, semen analizindeki parametrelerden herhangi birisinde düşüklük saptanması durumunda, eşinin tedavi edilmesi mümkün olmayan bir kısırlık nedeni yoksa ve hasta kısırlık şikayeti ile başvurmuş ise varikosel tedavi edilmelidir. Varikosel hastalığının tedavisi varisleşmiş damarların tümünün cerrahi olarak bağlanmasını içeren varikoselektomi ameliyatıdır.

Hastanın varikosel saptanan taraftaki yumurtalığında küçülme ve yumuşama başlaması da tedavi gerekliliğini gösterir. Yumurta torbasında ağrı şikayeti olan varikosel hastalarında cerrahi sonrası ağrıda % 55- 75 oranında düzelme olduğu gösterilmiştir.

Kısırlık toplumda çok sık rastlanan bir durum mudur?

İnfertilite oranı toplumda % 10-15 arasında görülmekedir.

Erkek kısırlığının ameliyat ile düzeltilebilen başka nedenleri var mıdır?

Evet. Özellikle sperm kanalının prostat içerisinden geçtiği kısımda oluşan kist, taş-kireçlenme ve darlıklarda tıkalı bölgenin cerrahi olarak ortadan kaldırılması ile kısırlık tedavisi uygun hastalarda mümkün olabilmektedir.

Diğer düzeylerdeki tıkanıklık bölgeri ise mikroskop altında bulunup çıkartılır geri kalan sağlam bölgeler birbirine yeniden ucuca getirilip dililerek meninin doğal yolla dışarı atılması sağlanır.

Varikosel ameliyatından sonra semen analizinde düzelme ne zaman başlar?

Ameliyattan 3 ay sonra sperm üretiminde düzelme görülmeye başlar. Sperm tetkiki ameliyattan sonraki 3- 6. ayda yapılmalıdır. Sperm üretimindeki düzelme ameliyat olan hastaların % 75’ inde görülür. Ameliyat sonrası en iyi semen parametrelerine operasyon sonrası 6-8’inci ayda ulaşıldığı gösterilmiştir.

Kısırlık şikayeti olan erkeklerin ne kadarında varikosel bulunmaktadır?

İnfertil (kısır) erkeklerin % 60’ında varikosel bulunur. Bu oran sağlıklı popülasyonda %10-20’dir.

Kısırlık üzerinde etkisi olan hastalık dışı nedenler var mıdır ?

Evet vardır.
Sigara: Sperm sayı ve hareketliliğini düşürür ve spermin normal yapısını bozar.

Alkol: Aşırı alkol alımı sperm sayısını düşürür ve anormal sperm üretimine yol açar.

Testis ısısı: Erkeklerde testis ısısı vücut ısısından düşüktür. Testis ısısı artarsa sperm üretimi azalır. Yüksek ateş, sıcak çevrede; çalışma, sauna ve dar pantolon giyme testis ısısını arttırabilir.

Aşırı kilo: Testis ısısının artmasına ve sperm sayısının azalmasına yol açar.

Aşırı egzersiz: Hormon üretimini azaltarak infertiliteye sebep olabilir.

İlaçlar: Bazı tansiyon ve ülser ilaçları sperm sayısını düşürebilir ve cinsel arzuyu azaltabilir.

ntvmsbc