TBMM Genel Kurulu'nda 'Esnaf ve sanatkarlar ile bunların yanlarında çalışanların mesleki ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmelerini ve mesleki eğitimlerini sağlamak, esnaf ve sanatkarlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve konfederasyonun çalışma usul ve esaslarını düzenlemek, e-esnaf ve e-sanatkarlığı yaygınlaştırmak ve oda başkanlarının koltuk saltanatına son vermek' amacıyla hazırlanan Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu Tasarısı, ele alındı ve yasalaştırıldı. Tasarı CHP'li ve AK Partili Milletvekilleri tarafından verilen ve desteklenen ayrıca hükümetin kabul ettiği önergelerle değiştirildi. Bu değişikliklere göre eski lyönetimlerin pozisyonu korundu. Ayrıca odaların fesih sebepleri değiştirildi. Buna göre üye mevcudunun 100'den aşağı düşmesi durumunda oda feshedilecek. Bu rakam daha önce 200 idi. Böylece, yasa çıktığında kapatılmasına kesin gözüyle bakılan odaların durumu korundu.

507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu'nu yürürlükten kaldırarak esnaf ve sanatkarların örgütlenmelerine yeni esaslar getiren 'Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu' yepyeni bir esnaf ve sanatkar anlayışı getiriyor.

Yasayla 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu yürürlükten kaldırılıyor. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan oda, birlik, federasyon ve konfederasyonun tüzel kişilikleri bu kanunda öngörülen şartları yerine getirmeleri kaydıyla devam edecek. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce olağan ve olağanüstü genel kurullarını yapan esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları, olağan genel kurul toplantılarını ve seçimlerini bu yıl içinde yapacaklar. Halen başkanlık görevini yürütenler bu kanunun yürürlük tarihinden önceki görevleri sebebiyle yapılacak ilk seçimde seçildikleri takdirde, ikinci seçimlerde de bu kanunlardaki başkan seçimiyle ilgili kısıtlamaya tabi tutulmayacak. Tasarı şu yenilikleri getiriyor:

- Oda kurulmak istenen yerde çalışan sanat, hizmet ve meslek sahipleriyle esnaftan en az 500 kişinin isteği ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın izni ile kurulacak.

- Oda unvanında esnaf, sanatkar veya esnaf ve sanatkar ibaresi yer alacak.

- Odaların çalışma bölgesi, bulundukları ilçenin idari sınırları, birden fazla ilçe bulunan büyükşehir il merkezlerinde kurulan odaların çalışma bölgesi ise büyükşehre dahil ilçelerin idari sınırları olacak. Aynı çalışma bölgesinde, faaliyet konusu olan birden fazla oda kurulamayacak.

- Esnaf ve sanatkarların sicile kayıtları yapılmadıkça hiçbir şekilde odaya kaydolamayacak.

- Oda kuruluş yeter sayısına ulaşılamadığı için oda kurulması mümkün olmayan yerlerdeki esnaf ve sanatkarlar, il merkezlerinde daha önce kurulmuş karma oda varsa bu odalara, yoksa birlik yönetimi tarafından sevk ve idare edilen karma odaya üye kaydedilebilecek.

- Odalar genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu organlarından oluşacak.

- Odalar, üye mevcudunun 100'den aşağı düşmesi, bakanlıkça yapılacak uyarıya rağmen mevzuata aykırı genel kurul kararlarının 2 ay içinde düzeltilmemesi, konfederasyonca tespit edilen yıllık zorunlu giderleri karşılayacak miktarda gelir sağlayamaması halinde bakanlığın teklifi üzerine yetkili asliye hukuk mahkemeleri kararıyla feshedilebilecek.

- Her il merkezinde bir esnaf ve sanatkar odaları birliği kurulacak. Bir ilde birden fazla birlik kurulamayacak.

- Odalar, çalışma bölgesi içinde bulundukları birliğe, birliğin kuruluşunu takip eden bir ay içinde, yeni kurulan odalar da kuruldukları tarihten itibaren aynı süre içinde kayıt olacaklar.

- Birlik genel kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulundan oluşacak.

- Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonu kurulabilmesi için ülke genelinde aynı meslek dalında kurulmuş olan odaların yüzde 60'ının genel kurullarının, federasyon kurulması yönünde karar almaları ve kurucu oda sayısı 60'dan az olamayacak. Federasyonların merkezi Ankara'da bulunacak.

- Federasyon kurulduktan sonra aynı meslek dalında kurulmuş bulunan veya sonradan kurulacak olan odalar, kuruluş tarihinden itibaren bir ay içinde federasyona kayıt olmak zorunda olacaklar.

- Federasyon genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu organlarından oluşacak. Federasyon; kayıtlı üye odalardan üçte birinin yazılı talebi üzerine bir ay içinde yapacağı genel kurul toplantısında, genel kurul üyelerinin üçte ikisinin kararı ile feshedilecek.

- Konfederasyon, bakanlıkça hazırlanmış örneğine uygun konfederasyon tüzüğünün bakanlık tarafından onanmasından sonra tüzel kişiliğe kavuşacak. Konfederasyonun merkezi Ankara, kısa adı ise TESK olacak. Bu kanuna göre kurulmuş veya kurulacak olan birlik ve federasyonlar kuruluş tarihinden itibaren bir ay içinde konfederasyona kayıt olmak zorunda olacak.

- Konfederasyon genel kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve yürütme kurulu organlarından oluşacak.

- Oda, birlik, federasyon başkanı ve konfederasyon başkanı, genel kurul tarafından tek dereceli olarak seçilecek. Bunlar aynı zamanda ilgili esnaf ve sanatkar meslek kuruluşunun yönetim kurulu üyesi ve başkanı olacak. Başkanlık ve genel başkanlık görevini üst üste 2 dönem yapanlar bir seçim geçmedikçe tekrar başkan seçilemeyecek.

- Genel başkan veya başkanın herhangi bir sebeple görevinden ayrılması durumunda yönetim kurulu kalan süreyi tamamlamak üzere kendi aralarından birisini başkan seçecek."

E-ESNAF, E-SANATKAR

- Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının genel kurul toplantılarının açılabilmesi için genel kurul üyelerinin yarıdan fazlasının iştiraki aranacak.

- Genel kurul toplantılarında bakanlık temsilcisi ve hükümet komiseri bulunması zorunlu olacak.

- Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının organ seçimleri ile yönetim kurulu başkanlarının seçimi tek dereceli olarak yargı gözetiminde gizli oyla ve açık tasnifle yapılacak. Genel kurulda oy verme işlemi, altyapı uygun olduğu takdirde elektronik ortamda gerçekleştirilecek.

- Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarında denetim ve disiplin kurulu üyeliği bulunanların aynı kuruluşta, yönetim kurulunda görev almaları yasaklanırken, bu kişilerin eşleri ve akrabaları aynı dönemde söz konusu kurullarda görev alamayacak. Birden fazla odanın yönetim ve denetim kurulunda da görev yapılamayacak.

- Meslek kuruluşları, kuruluş amaçları dışında herhangi bir faaliyette bulunamayacak. Kuruluş amaçları dışında faaliyet gösteren veya bu kanunda belirtilen asli görevlerini bakanlığın uyarısına rağmen yerine getirmeyen kuruluşların sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine, bakanlığın veya bu kuruluşların bulundukları Cumhuriyet başsavcılığının istemi üzerine o yerdeki asliye hukuk mahkemesi karar verecek. Bunların yerine en geç 1 ay içinde yenileri seçilecek.

- Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları, milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa valilik tarafından faaliyetten men edilebilecek.

- Oda ve birlik yönetim kurulları ayda bir, federasyon ve konfederasyon yönetim kurulları 3 ayda bir toplanacak. Mazeretsiz olarak üst üstü 3 toplantıya katılmayan üyeler, üyelikten çekilmiş sayılacak.

- Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları ile sicil işlemleri, bakanlık gözetim ve denetimine tabi olacak. Meslek kuruluşlarının personeli, bakanlık denetim elemanlarınca görevlerinden uzaklaştırılabilecek.

- Odaya kayıt ücreti kayıt sırasında, yıllık aidat ise nisan ve ekim ayında 2 eşit taksitte ödenecek. Yıllık aidatını ödemeyen üyelere ödeme yapılıncaya kadar odaca yapılacak hizmetler ile düzenlenecek belgeler verilmeyecek.

- Esnaf ve sanatkarlarca üretilen mal ve hizmetlerin fiyat tarifeleri, bağlı bulundukları odalarca hazırlanacak yönetim kurulu tarafından 30 gün içinde onaylanacak.

- Belediyeler veya o yerin en büyük mülki amiri tespit edilen bu tarifeleri uygun bulmadıkları takdirde; esnaf teşekkülü ile anlaşmaya varamazlarsa 15 gün içinde o yerin mülki amirinin ya da görevlendireceği yardımcısının başkanlığında odadan bir temsilci ile esnaf ve sanatkarlar odaları birliği temsilcisinden oluşacak bir komisyonda görüşülüp karar bağlanacak.

- Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu ile mutabakat komiteleri oluşturulacak.

- Esnaf ve sanatkarların sicillerinin, sağlıklı ve güvenli bir şekilde bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanında tutulması ve yayınlanmasını teminen ticaret davalarına bakan asliye hukuk mahkemeleri gözetiminde ve kurulu bulunduğu il idari sınırları içerisinde çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak Esnaf ve Sanatkar Sicil Müdürlüğü kurulacak.

- Sicile kaydedilen ve ilanı gereken hususlar, bakanlığın gözetimi ve denetimi altında konfederasyon tarafından bakanlık e-esnaf veri tabanı kullanılarak elektronik ortamda Türkiye Esnaf ve Sanatkar Sicil Gazetesi'nde yayınlanacak.

- Esnaf ve sanatkarların her türlü meslek eğitimi faaliyetini gerçekleştirmek ve desteklemek amacıyla konfederasyon bünyesinde Mesleki Eğitim Fonu kurulacak.