Yaz dönemini erken seçim ve ittifaklar tartışmasıyla geçiren Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 27'inci dönem 5'inci yasama yılına 1 Ekim'de başlayacak. Paris İklim Anlaşması'na onay, vergi paketi, sosyal medya düzenlemesi ve bütçe görüşmeleri yeni yasama yılında öne çıkan temel çalışma konuları.

AKP,erken seçim tartışmasını büyüten Seçim ve Siyasi Partiler Yasası'ndaki değişikliği ise meclisin gündemine Kasım'dan önce getirmemeyi planlıyor. Böylelikle erken seçim tartışmalarının önünün kesilmesi ve 2023'teki normal seçim takviminin işlemesi planlanıyor.

Anayasaya göre Seçim Yasası'nda yapılacak değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak olan seçimlerde uygulanamıyor. Seçim Yasası'nın mecliste kabul edileceği tarih aynı zamanda erken seçim olup olmayacağını da göstereceği için AKP, Seçim Yasası'ndaki değişikliğe ilişkin düzenlemeyi meclisin Ekim gündemine almadı.

Muhalefetin önce 2021, şimdi de Kasım 2022'yi işaret ederek Türkiye'de erken seçim tartışmasını başlattığını kaydeden AKP kaynakları, DW Türkçe'ye "Muhalefetin 2022 sonbaharı için seçim beklentisi, bizim Seçim Yasası'ndaki değişiklik düzenlemesini bu yıl en geç Kasım'da çıkarmamıza dayanıyor. Kasım'ın üzerine bir yıl koyuyorlar, ortaya 2022 Kasım'ı çıkıyor. Ama biz Seçim Yasası'ndaki değişikliği ötelersek Kasım 2022'de seçim olmuyor, seçim 2023'e kalıyor" görüşünü aktardı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener
AKP'nin Seçim Yasası'nda değişiklik düzenlemesini öteleme planına göre mecliste Kasım sonuna doğru bütçe görüşmeleri başlayacak. Bütçe görüşmeleri Aralık'ta da sürecek. Seçim Yasası'ndaki değişiklikler bütçe görüşmelerinden sonra TBMM'ye sunulursa 2021'de meclisten geçmesi için de zaman kalmıyor. Seçim Yasası'ndaki değişikliğin 2022 başına kalması ise seçimlerin 2023'e kalacağına işaret ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin bu konuda yeni bir görüşme yapması ve Seçim Yasası değişikliğinin TBMM'ye sunulmasına ilişkin takvimi netleştirmesi bekleniyor.

AKP ve MHP kurmaylarının verdiği bilgiye göre Seçim Yasası'na ilişkin değişikliklerde; Erdoğan ile Bahçeli'nin daha önce kamuoyuyla paylaştığı gibi seçim barajının yüzde 10'dan 7'ye düşürülmesi öne çıkıyor. Seçimlere girmek için mecliste gruba sahip olma şartı da kaldırılıyor. MHP'nin itirazlarından ötürü daraltılmış bölge sisteminden vazgeçiliyor. İttifaklar içinde baraj konusunda yeni bir değerlendirme yapılacak olsa da Seçim Yasası'nda büyük değişiklikler yapılmadan seçime gidilmesi öngörülüyor.

Öncelikli gündem: Paris İklim Anlaşması
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 yıl önce imzalanan Paris İklim Anlaşması'nın mecliste onaylanacağını ilk kez geçen hafta New York'ta katıldığı BM Genel Kurulu'nda açıklamıştı.

Erdoğan, meclis açılmadan Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı'nın da gündemine gelen İklim Anlaşması'nın Kasım ayında Glasgow'da yapılacak Dünya İklim Zirvesi'ne kadar onay sürecinin tamamlanacağını duyurdu. Meclis açılır açılmaz öncelikli gündem maddesi Paris İklim Anlaşması'nın onaylanması olacak.

Yeni yasama yılının öncelikli diğer düzenlemeleri arasında vergi paketi ve sosyal medya düzenlemeleri öne çıkıyor. Esnafa vergi indiriminin öne çıktığı 55 maddelik vergi paketi yasa teklifinde, yıllık cirosu 240 bin liranın altında olan işletmelerin gelir vergisinden muaf tutulması öngörülüyor. Teklifte, meslek lisesi öğrencilerini istihdam eden işverenlere 760 liralık devlet desteği verilmesi, kalfalık yapan lise öğrencilerinin ücretlerinin de bin 200 liraya yükseltilmesi isteniyor. Teklifin yasalaşmasıyla YouTuber olarak bilinen tüm sosyal medya kullanıcılarının reklamlardan elde ettikleri vergiler, doğrudan kaynağından kesilecek.

Sosyal medyaya denetim geliyor
AKP, "yalan haber ve dezenformasyonla mücadele" gerekçesiyle sosyal medya kuruluşları ile kullanıcılara denetim ve ceza öngören yasal düzenlemeyi de öncelikli gündemine aldı. Düzenlemenin sansüre yol açacağı yönündeki eleştirilere rağmen geri adım atmayan AKP, düzenlemeyle ilgili kuruluş temsilcilerinin de katılımıyla gerçekleştirilen toplantılar sonrasında "organize, örgütlü, belli bir amaca yönelik" olduğu tespit edilen sosyal medya paylaşımlarıyla ilgili olarak ceza uygulanmasını istedi.

Yeni düzenlemede sosyal medya paylaşımlarının denetimi için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu bünyesinde bir birim oluşturulması öngörülüyor. Bu birim, dezenformasyon niteliğinde paylaşımlarda bulunduğu belirlenen sosyal medya kullanıcılarına 5 yıla kadar hapis cezası isteyebilecek. Sosyal medya kuruluşları da dezenformasyon nitelikli içerikleri 25 saat içinde kaldırmamaları durumunda ağır para cezalarıyla karşılaşabilecek.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli
Diyanet Akademisi geliyor
AKP'nin meclis gündemine taşımayı planladığı bir başka düzenleme; son dönemde tartışmaların odağında olan Diyanet İşleri Başkanlığı ve din görevlileriyle ilgili. Düzenlemeyle imam, vaiz ve kuran kursu öğreticilerine "yüksek eğitim" verilmesi amacıyla Diyanet Akademisi kurulması öngörülüyor. Düzenlemenin yasalaşması durumunda Diyanet İşleri Başkanlığı, din görevlilerini Diyanet Akademisi mezunları arasından atayacak.

Ziya Selçuk'un istifasından sonra Milli Eğitim Bakanlığı görevini üstlenen Mahmut Özer'in mecliste yemin etmeden göreve başladığına ilişkin tartışmaların da TBMM'nin açılışıyla son bulması bekleniyor. Özer, anayasa gereği mecliste yemin ederek görevine resmen başlayacak. Meclis, açılış töreninin ardından genel kurul çalışmalarına ara verecek, 5 Ekim'den itibaren çalışmasını sürdürecek.

AKP ile MHP'nin yeni anayasa dönük çalışmaları ve fahiş fiyat uygulamalarının önlenmesine dönük hazırlanan yeni hal yasası da meclisin yeni dönemde gündeminde olacak.

Hilal Köylü / Ankara-© Deutsche Welle Türkçe