Böylece Türkiye, resmen F-35 projesinin üretim aşamasının ortak ülkelerinden biri oldu.

Törende, mutabakat zaptını tamamlayan, Türkiye ile ABD arasındaki ikili anlaşma ve ticari anlaşma adını taşıyan belgeler de, Türk ve Amerikalı yetkililer tarafından imzalandı.

Türkiye’nin de üretimine katılacağı ve Müşterek Av Bombardıman Uçağı, ya da kısaca JSF olarak bilinen programın diğer ortakları ABD’nin yanı sıra, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç’ten oluşuyor. İtalya, Norveç ve Danimarka’nın da, Şubat ayı sonunda üretime katılacaklarına dair anlaşmayı imzalaması bekleniyor. Projeyle Türkiye, gelecek 20 yıl içinde 100 adet F-35 savaş uçağı almayı planlıyor.

BAKAN GÖNÜL’ÜN KONUŞMASI

İmza töreninde konuşan Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, “Türk hükümeti adına bu mutabakat zaptına imza atmaktan çok memnunum. Bu mutabakat, Türk Hava Kuvvetleri’nin geleceği için önemli bir kilometre taşı ve önemli bir gün” dedi.

Gönül, söz konusu mutabakat metninin imzalanmasının iki ülke arasındaki ortaklığın önemine de işaret ettiğini söyledi ve “Bu imza, JSF Programı’nın genel çerçevesi ve kilit prensipleri bakımından uzun dönemli bir işbirliği oluşturacak. Türkiye bu projenin parçası olmaktan gurur duyuyor” diye konuştu. Bakan Gönül, “Bizim için bu proje, küresel barış ve ulusal güvenliğimizi korumak için bir fırsat. Ayrıca bu program, bir çok farklı alanda işbirliği yapan iki stratejik ortak arasında var olan iyi ilişkileri ilerletmek için kapsamlı bir araç olacak” dedi.

Programa Türkiye’nin 1999 yılından bu yana tam destek ve katılımda bulunduğunu belirten Gönül, JSF projesine hükümetin büyük önem verdiğini ve ulusal kaynaklarından önemli bir bölüm ayırdığını kaydetti. Gönül ayrıca projenin geliştirilmesine katkılarından dolayı ABD’nin Lockheed Martin şirketine teşekkür etti.

BAKAN YARDIMCISI ENGLAND’IN KONUŞMASI

ABD Savunma Bakan Yardımcısı Gordon England da, imza törenindeki konuşmasında, “Türkiye gibi güçlü ve dinamik bir müttefik ve en önemlisi büyük bir dostumuz olması Amerikalılar için, ülkemiz için bir ayrıcalık” dedi.

England, Türk yetkililerle askeri konularda çeşitli düzeylerde 20 yılı aşkın zamandır çalıştığını belirterek,şunları söyledi:

“Uçakların yanı sıra, çok kuvvetli ilişkiler de inşa ediyoruz. İki ülkenin, iki savunma sanayisinin aramızdaki yakın bağları daha da derinleştirmeye devam edecek olmasından memnuniyet duyuyorum. Bugün ülkelerimiz özgürlük adına bir arada duruyor. Birlikte, dünyanın birçok bölgesine özgürlüklerin getirilmesine yardımcı oluyoruz.”

Şubat ayı sonuna kadar İtalya, Norveç ve Danimarka’nın da JSF anlaşmasını imzalamasını beklediklerini kaydeden England, hep birlikte barışın dünyada yayılmasına çalışacaklarını söyledi.

Savunma Sanayii Müsteşarı Murad Bayar da, anlaşmanın Türkiye ile ABD arasındaki ikili düzenlemelere ilişkin bölümüne, Müsteşar yardımcısı Dr. Faruk Özlü de finansal düzenlemelere ilişkin bir anlaşmaya imza attı. Bayar, törenin ardından A.A.’nın sorularını yanıtladı.

Türk Hava Kuvvetleri’nin, geçtiğimiz 20 yıldır F-16 savaş uçaklarını ana savaş uçağı olarak uçurduğunu hatırlatan Bayar, “Bu projeyle biz, geleceğin savaş uçağına dahil olmuş oluyoruz, Türk Hava Kuvvetleri’nin gelecekteki savaş uçağı ihtiyacını karşılamada bir adım daha atmış oluyoruz” dedi.

Projede Türk savunma sanayisinin de önemli rol aldığını belirten Bayar, şunları söyledi:

“Hedefimiz, projenin en az yüzde 50’si kadar sanayimize bir iş payı kazandırmaktı ve yaptığımız çalışmalarla bu hedefimize yaklaştık. Şubat ayının ilk haftası içinde de Türk sanayisinin nasıl katılacağıyla ilgili bir duyurumuz olacak. 9 ülkeyle birlikte bu uçağın üretiminde, geliştirilmesinde ortaklardan bir tanesiyiz. Uçağın siparişlerini 2012’den itibaren vermeye başlayacağız ve teslimatının 2014’te başlaması öngörülüyor. Bu programın üretim ve alt yapısının oluşturulmasına, ortaklığımızın devamına karar vermiş olduk ve Türk sanayi de kendi iş payını bu anlaşma çerçevesinde üretmeye başlayacak. Böylece 5-6 sene içinde ciddi bir kapasite oluşmuş olacak.”

ABD’nin Lockheed Martin şirketinin önderliğinde geliştirilmekte olan F-35 uçaklarından en az 3 bin adet üretilmesi planlanıyor. Bu uçakların büyük kısmını ABD satın alacak. Toplam proje, yaklaşık 280 milyar dolarlık bedeliyle dünyanın en büyük savunma programı niteliğini taşıyor.

KONGREDEKİ SOYKIRIM GÜNDEMİ

Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, ABD Savunma Bakanı Robert Gates’in, “sözde Ermeni soykırımının Amerikan kongresinde tanınması gibi bir yanlışlık yapılmayacağını ümit ettiğini ve bu yönde yönetimin elinden geleni yaptığını söylediğini” ifade etti.

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’da bugün Gates ile bir araya gelen Gönül, bakanla öğle yemeğinin ardından Washington’da bir basın toplantısı düzenledi.

Gönül, uzun yıllardır Amerikan yönetimlerinde çeşitli kademelerde rol almış olan Gates’in, Ermeni meselesine vakıf olduğunu ve Türkiye ile ilişkilerde sıkıntı yaratacağını anladığını belirterek, “bizim şu andaki endişemiz, Amerikan kongresinden böyle bir karar çıkması halinde, bu durumun Türkiye’de infiale sebebiyet vereceğidir. Biz, kamuoyunun tutumunu anlattık. Gördük ki onlar da farkındalar. Böyle bir infiale muhatap olmamak için de ellerinden geleni yapıyorlar. Gates de bize, böyle bir yanlışlık yapılmayacağını ümit ettiklerini söyledi” diye konuştu.

Amerikan hükümetlerinin geçmişte Ermeni tasarılarını önlediğini belirten Gönül, Türkçe’de sonradan “soykırım” olarak ortaya çıkan kelimenin karşılığının bile bulunmadığını, dile sonradan gelmiş bir kelime olduğunu belirterek, “hükümetimizin de defaatle söylediği gibi, harbin getirdiği şartlar olmuştur ve bunu tarihçiler incelemelidir” dedi.

Görüşmede Türkiye’nin PKK ve Kerkük konusundaki hassasiyetini dile getirdiğini belirten Gönül, “Kerkük çok boyutlu bir mesele ve bütün boyutlarını konuştuk. Gelişmeleri göreceğiz. Bu sıkışık zamanda bakanın zaman ayırması, Türkiye’ye verilen önemi gösteriyor” şeklinde konuştu.

Türkiye’de Amerikan karşıtlığına ilişkin bir soru üzerine Bakan Gönül, Türk halkı ile Amerikan halkı arasında böyle bir karşıtlık bulunmadığını ancak Amerikan hükümetinin aldığı bazı kararları, Türk halkından bazılarının beğenmeyebileceğini söyledi. Gönül, “halk bizim aldığımız kararları da beğenmiyor. Beğenmek zorunda da değil” ifadelerini kullandı.

F 35

Gönül, ilk defa bir araya geldiği Gates’e görevinde başarılar dilediğini ve ilişkilere yapacağı katkılara ilişkin inancını vurguladığını belirtirken, daha çok ikili ve NATO, NATO’nun yeni komuta yapısı konularında karşılıklı fikir teatisinde bulunulduğunu, Irak, PKK ve sözde Ermeni soykırımı ile diğer bölgesel güvenlik konularını görüştüklerini anlattı.

Vecdi Gönül, Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) projesinin üretim ve lojistik destek evresine ilişkin uluslararası mutabakat muhtırası ve ilgili diğer belgeleri ABD Savunma Bakanlığı’nda imzaladıklarını belirterek, şunları kaydetti:

“Hatırlanacağı gibi 12 Aralık 2006 tarihinde gerçekleşen Savunma Sanayii İcra Komitesi toplantısında, Türk Hava Kuvvetleri’nin yeni nesil savaş uçağı olarak F-35 uçağı seçilmiş ve Türkiye’nin halen geliştirme evresinde yer aldığı JSF projesinin üretim ve lojistik destek evresine katılım sağlamasına karar verilmişti. İmzalanan uluslararası anlaşma ile Türkiye, 1999 yılında konsept gösterim, 2002 yılından bu yana ise sistem geliştirme aşamalarında yer aldığı bu projeye tam ortak olarak katılan 9 ülkeden biri olmuştur.”

İmzaların tamamlanmasının ardından anlaşma metinlerinin TBMM onayına sunulacağını belirten Gönül, şu an için toplam 100 adet F-35A tipi uçak alım planının bulunduğunu ancak değişen ihtiyaçlar göz önüne alınarak, planlanan uçak sayısının her yıl güncellenebileceğini kaydetti.

Uçakların, 2014 yılından itibaren Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmeye başlayacağını belirten Gönül, projede halen içinde bulunulan geliştirme evresinin mali boyutunun 40 milyar dolar ve Türkiye’nin katkı payının ise 175 milyon dolar olduğunu kaydetti.

Üretilecek uçakların her birinin fiyatının, tahminen 70 milyon dolar olmasının beklendiğini belirten Gönül, altyapı ihtiyaçlarıyla birlikte projenin Türkiye’ye toplam maliyetinin yaklaşık 10.5 milyar dolar olacağını kaydetti.

STRATEJİK ÖNEMİ VAR

“İnsanlı son savaş uçağı” olarak adlandırılan F-35’lerin, uzun erimli radarı, hassas algılayıcıları, etkin elektronik harp sistemi ve radarlara düşük görünürlük özelliğiyle üstün bir hava-hava ve hava-yer kabiliyeti sağladığını belirten Gönül, projenin üretim evresinde yer alan 9 ülkeden biri olmanın Türkiye’ye önemli avantaj ve ayrıcalıklar getireceğini kaydetti. Gönül,şöyle konuştu:

“Önceki yıllarda gerçekleşen ABD tarafından üretilen ürünü satın alan müşteri konumunda bulunduğumuz F-16 ve diğer projelerden farklı olarak Türkiye, uçakların tasarım ve geliştirme aşamalarından itibaren projede bizzat yer alan üretici ülkelerden biri konumundadır. Böylece, önümüzdeki 50 yıl boyunca dünyadaki askeri stratejileri ve savunma sanayiini yönlendirmeye aday, gelişmiş ülkelerden oluşan bir ortaklığın parçası olarak, verilecek kararlarda söz sahibi olunacaktır. Ayrıca projede üretilen bilgilere belli oranda erişim sağlanabilecek ve projeyi yürüten Müşterek Taarruz Uçağı Proje Ofisi’ndeki bazı görevlerde temsilci bulundurulacaktır.”

Bakan Gönül, yerli sanayinin projeden en yüksek oranda iş alabilmesi ve ödenecek paranın olabildiğince büyük kısmının Türkiye’ye geri dönüşünün sağlanması için faaliyet sürdürüldüğünü de anlattı.