Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünce hazırlanan genelge ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderildi.
Genelgenin amacı, “5275 sayılı Cezaevi Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun gereğince ceza infaz kurumlarının türlerine göre tahsisiyle hükümlü ve tutukluların nakil işlemleri ortak etkinlikler, güvenlik diğer işlemler ve dışardan sağlanan hizmetlerle ilgili usul ve esasları göstermek, mevzuatın uygulamasını kolaylaştırmak ve uygulamada ortaya çıkan sorunları gidermek” olarak belirtildi.
Genelgenin ortak etkinlikler başlığı altında hükümlü ve tutukluların işledikleri suçlara, kurumdaki davranışlarına, ilgi ve yeteneklerine göre gruplandırılarak, güvenlik bakımından tehlike yaratmadığı ölçüde kendileri için için hazırlanmış iyileştirme programları çerçevesinde eğitim, spor, meslek kazandırma ve çalışma ile diğer sosyal ve kültürel faaliyetlere katılacakları belirtildi.
Bu faaliyetlerin güvenlik kurumları ile diğer kurumların yüksek güvenlik bölümlerinde 10 kişiyi aşmayacak gruplar halinde yürütüleceği ifade edilen genelgede, programların süresinin ve katılacak hükümlü tutuklu sayısının her programın özelliği, güvenlik koşulları ve kurumun olanakları dikkate alınarak idare ve gözlem kurulunca belirleneceği kaydedildi.
İyileştirme programının amaca aykırı sonuçlar verdiği tespit edilen hükümlü ve tutuklular yönünden bu uygulamaya son verilebileceği ve gerekli değişikliklerin yapılabileceği belirtildi.
Genelgede, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile diğer uluslararası belgelerin, hükümlü ve tutukluların topluma uyum sağlama çabalarının desteklenmesi için özellikle aileleri, kişiler ve sosyal kuruluşlarla olan ilişkilerinin korunması, geliştirilmesi ile eğitim ve iyileştirme faaliyetlerinde kuruma yardımcı olmak üzere mümkün olduğunca toplumsal kuruluşlardan ve sosyal hizmet servislerinden yardım alınacağını öngördüğü anımsatıldı.
Ortak etkinliklere katılacak hükümlü ve tutukluların gruplandırılması, programların amaca aykırı sonuçlar verdiği tespit edilen hükümlü ve tutuklular yönünden uygulamaya son verilebileceği ve gerekli değişikliklerin yapılması hususunda idare ve gözlem kurulunca karar alınacağı belirtildi.
Kurumda kapalı ve açık spor alanı, çok amaçlı salon, kreş, kütüphane, çalışma atölyelerinden biri veya bir kaçının bulunmaması hallerde eğitim, spor, sosyal ve kültürel faaliyetler ile çalışmaların mevcut olan alanlarda yapılacağının belirtildiği genelgeye göre, bu alanlardan hiçbirinin bulunmaması durumunda ise kurumun olanakları ölçüsünde uygun yerlerde bu çalışmalar için yer hazırlanacak, bu süre içinde kendi oda ve koğuşları kullanılabilecek.
Genelgeye göre, psiko-sosyal yardım servisi ve eğitim servisi birlikte her hükümlü ve tutuklunun ilgi ve yeteneklerini dikkate alarak hangi programlara katılmasının uygun olacağına ilişkin bir rapor hazırlayacak ve 7 gün içinde kurum müdürlerine verecek. Kurum müdürü raporu idare ve gözlem kuruluna sunarak, kişinin hangi programlara katılması gerektiğini karar altına aldıracak. Karar zorunlu bir neden olmadıkça idare tarafından 3 gün içinde uygulamaya konulacak. Hükümlü veya tutuklu, faaliyet ve uygulama programının değiştirilmesini isteyebilecek, istek idare ve gözlem kurulunca değerlendirilerek karar bağlanacak.
Genelgede, programları hazırlayan servislerin, gerekli gördüğü hallerde programın değiştirilmesi veya sürekli olarak durdurulması hakkında bir değerlendirme raporu hazırlayarak kurum müdürüne sunabilecekleri belirtildi. Kurum müdürü en geç 7 gün içinde raporu idare ve gözlem kuruluna intikal ettireceği kaydedilen genelgede, programın değiştirilmesi veya süreli olarak durdurulması hakkında bir karar verilmesi halinde, yeni bir uygulama programı hazırlanacağı ifade edildi.
Genelgede, ilgililerin bu karar karşı infaz hakimliğine başvurabilecekleri anlatıldı.
Programlara katılım hususunda alınan kararların, hükümlü hakkında alınacak iyi hal kararında değerlendirmeye alınacağının belirtildiği genelgede, programlara katılım konusunda sürekli isteksiz davranan veya mazeretsiz olarak üç defadan fazla katılmayanlar hakkında idare ve gözlem kurulunca programların iptali kararı alınabileceğine işaret edildi.
YÜKSEK GÜVENLİKLİ CEZAEVLERİ
Genelgeye göre, yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında bulunan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanların sadece kendisiyle aynı ünitede kalan hükümlülerle birlikte, sınırlı olarak bu programlara katılmasına izin verilecek.
Tehlikeli halde olduğu belirlenen hükümlü ve tutuklular, bu programlara 10 kişiye aşacak gruplar halinde katılamayacak.
Hücreye koyma cezası alan hükümlü ve tutuklular, bu cezaları infaz edildikten sonra, diğer disiplin cezalarını alanlar ise cezalarının infaz koşulu aranmaksızın bu faaliyetlere katılacaklar. Aynı hükümlü ve tutuklu birden çok programa katılabilecek.
Genelgenin “Güvenlik” başlığı altında ceza infaz kurumlarında meydana gelen ölüm, intihar, ayaklanma ve firar gibi bakanlığın anında bilgilendirilmesi gereken güvenliği bozucu önemli olayların telefon ve faks aracılığıyla derhal bakanlığa bildirileceği kaydedildi.