Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamalarından satır başları:

*Corona virüsün birinci dalgasının ikinci pikini yaşadığımızı söyleyebilirim. Bayramlar ve düğünlerdeki hareketlilik ve dikkatsizliklerimiz bizi bu eşiğe getirdi. Halkımızın büyük çoğunluğu ilk günkü hassasiyetle tedbirler almaya devam ediyor.

* En azından maske, mesafe ve temizlik şartlarına riayet ediyor. Ama bir salgınla mücadelede toplumun her ferdinin aynı duyarlılığı göstermesi gerekir.

“AÇIKLADIĞIMIZ HASTA SAYISI DÜŞMÜYOR”

* Sizin karşınıza müjdeli haberlerle çıkmayı arzu ederdim. Ne var ki, hastalarımızın ve can kayıplarımızın sayısı ülkemizde de artıyor. Haziran sonrasındaki dönemin tipik bir normalleşme olmadığının altını çizmeye çalıştım. Bu dönem hayatımızın sağlığımızı garanti edecek şekilde kısmen özgürleşmesi olmalıydı. Tedbirlerle özlemlerimizin sentezini yapabilmeliydik.

* Eğlence yerlerinde, çarşı pazarda, törenlerde tedbirlere ne kadar uyulduğunu hep birlikte içimiz acıyarak görüyoruz. Düğünümüz, nişanlarımız, taziyelerimiz yeni taziyelere kaynaklık eden nedenler arasında yer alıyor.

* Her gün test sayımızı artırıyoruz. Açıkladığımız hasta sayısı düşmüyor. Yoğun bakımda tedavi gören ağır hasta sayısı artıyor. Vatandaşlarımız canlarından olmaya devam ediyor. Hastanelerimizin yükü artıyor. Bunların hepsi alt yapının yanı sıra kesintisiz bir hizmet gerektiriyor.

VİRÜS BULAŞAN SAĞLIK ÇALIŞANI SAYISI 29 BİN 865

* Bu yüke hayallerimizin ötesinde omuz verenler var. Kamuda esnek çalışma uygulamasına geçildiği, gündüz ve gece evine gidemeyen, eşini ve çocuğunu kucaklayamayan sağlık personelimiz var. Sağlık çalışanlarımız büyük mesailerini bulaştırıcı hastalarla birlikte geçirmektedir.

* Yoğun mesaileri kaderin mutsuz yüzüyle tanışmış insanların mutlu edilmesi uğruna kendi mutluluklarını feda etmektedirler. Şu ana kadar virüsün bulaşmasından kaçamayan 29 bin 865 çalışanımız oldu. Ne yazık ki 52 sağlık çalışanımızı yitirdiklerimiz arasında ebediyete yolcu ettik. Tümüne Allah’tan rahmet diliyorum.

“İSTANBUL VE EGE’DE CİDDİ BİR ARTIŞ YOK”

* Kalabalık içine atılan her adım, ihmal edilen her tedbir bir değil onlarca can yakmaktadır, mücadelemizi zora koşmaktadır. Sağlıkçılarımızın beklentisi bir hassasiyettir, hastalık riskine karşı tetikte olmak için gereklidir. Yaşlılarımız için bu hassasiyet gereklidir. Bu hassasiyet pandemi nedeniyle işini yapayan esnafımız için gereklidir.

* Ülke genelinde durum kontrol altında. İstanbul’da, Trakya’da ve Ege’de ciddi bir artış yok. Orta Anadolu’da ve Güney Anadolu’da ciddi bir artış var. Ankara, Mardin, Şanlıurfa ve Batman gibi illerimizde hızlı artışa bağlı hastane sıkıntısı yaşandı. Hızlı müdahale ile sıkıntılar aşıldı. Diyarbakır gibi illerde çalışmalar sürmektedir.

* Ağır vaka sayısını azaltmamız gerekiyor. Risk burada. Mücadelemizin temel hedefi de bunlara yönelik. Sorun küresel, mücadele ulusal demiştim. Her ülke kendi mücadelesini kendi şartlarında veriyor.

* Bilim Kurulu bu süre içinde rehberlik yaptı, zaman zaman da uyarılarını yaptı. Aldığımız kararlarda, uyguladığımız tedbirlerde yol gösterici oldu. HES kodu uygulaması başarıyla devam ediyor. İzolasyon tedbirine uymayan 153 bin pozitif kişi bu sayede tespit edilmiş oldu.

“YENİ MÜCADELE DÖNEMİNE HAZIRLANIYORUZ”

* İller bazında ayrı ayrı değerlendirme yaparak İl Hıfzısıhha Kurullarımızı harekete geçirdik. Özellikle sorunlu illerde filyasyon ekibimizin sayısını artırıyoruz.

* Filyasyon ekip çalışmamızı 10 bin 802’ye çıkardık. Her ilin kendi özelinde tedbirler almaya başladık. Sorunlu illerde filyasyon ekiplerin sayısını hızla arttırıyoruz. Konya’da 460, Şanlıurfa’da 300, Erzurum’da 207, İzmir’de 350, Kayseri’de 150 ekip sahada.

* Salgın ülke genelinde kontrol altındadır ancak önümüzde mevsimsel gribal enfeksiyonların artacağı bir dönem var. Corona virüsünün bu hastalıklarla birleşmesi mümkündür. Ancak yeni tedbirler alındı ve mücadelemizin şekli değişecek. Yeni mücadele dönemine hazırlanıyoruz.

* Başta pandemi hastanelerinde çalışanlar olmak üzere bütün sağlık çalışanlarımız ve bilim insanlarımız sizden iyi haberler bekliyor. Onlar için maske, mesafe kuralını tedbilere uymanızdan daha iyi bir haber yoktur. Tedbir mücadeleden kolay. Maskeyle nefes almak entübasyonda nefes almaktan kolay.

BUGÜNKÜ VAKA SAYISI BİN 596

* Bugünkü hasta sayısı bin 596. Ölen kişi sayısı 45. Bugün toplam test sayısı 107 bin 927. Bugün iyileşen hasta sayısı 947. Bu dönemde toplam ağır hasta sayısı bin 17. Binin üzerine bugün çıkmış olduk.

* Hastalarda zatürre oranımız ise her geçen gün uyguladığımız tedavilerle, erken başlandığında sonuç aldığımızı görüyoruz, yüzde 7.6’ya düşmüş oldu. 14 Mart – 1 Haziran arasında vefat eden hastalarımızın yaş ve cinsiyete göre dağılımını görüyoruz. Yaş arttıkça kadın ve erkeklerde vefat oranı dramatik şekilde artıyor.

* Pandeminin başından bugüne kadar vefat eden vatandaşlarımızın yaş ve cinsiyetlerine göre dağılımını görüyoruz. Her iki cinsiyette 50 yaşından itibaren yaş arttıkça görülüyor.

* 1 Haziran – 1 Eylül arası tedbirlerimizin hafiflemeye başlamasıyla 65 yaş üstü vatandaşlarımızın vefat oranının yükseldiği görülüyor. 2019 ve 2020 yıllarının ilk 8 aylık ölüm istatistiklerinde özellikle 2020 için beklenen ölüm 303 bin 815’tir.

Covid-19’dan gerçekleşen 6 bin 370 vefatı ekleyince bu yıl vefat sayımız 309 bin 602 oluyor, ilk 8 aya göre. 2019 yılı ilk 8 ayında enfeksiyondan vefat sayımız 8072.

“HER YAŞ GRUBUNDAN HASTALARIMIZ VAR”

* Covid hastalarının enfeksiyon diye kaydedilmesinden ziyade belki tersini ifade etmek eskiden enfeksiyon olarak kaydedilen hastalarımızın Covid olduğu da söylenebilir. Son 1 aydaki hastaların yaş ve cinsiyet dağılımını görüyoruz.

* Tedbirlere dikkat etmezsek her yaş grubundan hastalarımız var. Genç ve orta yaş vatandaşlarımızda yoğunluğun aşağı doğru arttığını çok net görmüş oluyoruz.

* İyileşen vatandaşlarımızın yaş ve cinsiyet dağılımını görüyoruz. Genç ve orta yaş grubunda iyileşmelerinin yaşlılara göre daha yüksek olduğunu görüyoruz.

“YOĞUN BAKIM VE ENTÜBE HASTALARIMIZ 65-75 BANDINDA”

* Yaşlı nüfusumuzun hastalığa yakalanmakla birlikte pnömoniyi yaşadıklarını gösteriyor. İl bazında hastalarımızın, yoğun bakım ve entübe olan hastalarımızın yaş ortalamalarını görüyoruz.

* Hasta yaş ortalaması diğerlerinden yüksek olan illerimiz Gümüşhane, Uşak, Sinop, Aksaray hasta yaş ortalaması en yüksek olduğu iller. Yoğun bakımda ve entübe olan hastalarımızın en yoğun 65-75 bandında olduğu görülmektedir.

“YAŞLILARIMIZI ÖZELLİKLE DAHA ÖZENLE KORUYALIM”

* 60 yaş ve üstü vatandaşlarımızın entübe olma oranının dramatik şekilde net görülüyor. Herkesten özellikle rica ediyorum, yaşlılarımızı özellikle daha özenle koruyalım. Yaşlılarımızın hasta olmamalarını sağlamak, koruyup, kollamak hepimizin görevi olmalı.

* Özellikle toplum bilimleri kurulumuzun geçen ay itibariyle kritik bir önerisi olmuştu. Bu konu tartışılmıştı. Salgının başında hızlı ve anlık bilgilendirmenin önemini hepimiz biliyoruz.

* Salgının yönetimi açısından günlük olarak paylaştığımız tablo konunun önemi ve etkisini içerik açısından sınırladığını görüyoruz. Web sayfamız daha fazla bilgiyle güncellendi. Bundan sonra günlük veri paylaşımı o kanalla yapılmış olacak.

“GRİP AŞISINDA SORUN YAŞAMAYACAĞIMIZI DÜŞÜNÜYORUM”

* Geçen yıla göre bu yıl daha fazla grip aşısının, zatürre aşısının tüketileceğini biliyoruz. Kimlere aşı yapılması gerektiğine dair algoritma geliştirildi.

* Bu yıl geçen yıla göre 4 kat olsun çabası içindeyiz. Kimlere yapılması gerektiğiyle ilgili Bilim Kurulu tarafından çalışma yapılıyor. Zorunlu olan kişiler önerdiğimiz algoritma olacak. Bu anlamda sorun yaşamayacağımızı düşünüyorum.

“ANKARA, İSTANBUL’U İKİ KAT ORANINDA GEÇTİ”

* Şu an Türkiye’de vaka sayısının en fazla olduğu il Ankara. İstanbul’u iki kat oranında geçmiş durumda. Dolayısıyla bu anlamdaki tedbirleri Ankara’da daha yoğunlaştıran yaklaşım ve çaba içindeyiz. Bu anlamda birtakım tedbirler alınmaya başlandı.

* Özellikle mesai kavramı, bununla ilgili gerektiğinde kuruma gelmeden dönüşümlü olarak belli bir yaş üzerinde, 60 yaz üzeri kişilerin kuruma gelmelerini önlemek gibi Ankara özelinde daha yoğun şekilde gündeme alındı.

* Şu an sokağa çıkma ve benzeri durum gündemimizde yok. Önemli olan tedbirlere uyum noktasında herkesin gayret ve çaba içerisinde olmasını sağlamak.

“SALGININ KONTROLDEN ÇIKTIĞINI SÖYLEYEMEYİZ”

* Bilim Kurulu’muz bu dönemde bir tavsiye kurulu. Bugüne kadar Bilim Kurulu’muzun almış olduğu tavsiyeleri uygulama noktasında gayret içinde olduk.

* Bilim Kurulu’nun karar verici olmadığı bu anlamda söylenmiş bir cümle. Salgının kontrolden çıktığını asla söyleyemeyiz. Ama tedbirlere uyum noktasında hassasiyet göstermezsek sonucu farklı olabilir.

* Bazı illerimizde bu durumun daha belirgin olduğunu görüyoruz. Bu Ankara için özellikle söyleyenebilecek durum. Kayseri, Konya gibi illerimizde artış olduğunu, Konya’nın biraz daha stabil hale geldiğini söyleyebiliriz.

* Ankara’da bunun daha belirgin olduğunu görüyoruz. Kontrol dışına çıktığını asla söyleyemeyiz. Arkadaşlarımız yoğun bir gayretle çaba sarfediyorlar.

“ZATÜRRE ORANININ GİDEREK DÜŞTÜĞÜNÜ GÖRÜYORUZ”

* Erken dönemde vakanın tespiti, filyasyon çalışmasının sahada yoğun yapılması. İlaç uygulamasını erken dönemde başlamak gibi bir yaklaşım da başka ülkelerde görmüyoruz.

* Ciddi sonuçlar aldığımızı, her gün sonuçları alma noktasında tabloda gösterdiğimiz zatürre oranı var. Zatürre oranının giderek aşağı doğru düştüğünü görüyoruz. Bu da erken dönemde ilaç uygulamasıyla oluyor.

“DÜĞÜNLERLE İLGİLİ BİLİM KURULU’NUN ÖNERİSİ OLDU”

* En büyük kaynak bayram ve bayram sonrası yoğun düğün ve benzeri etkinlikleri görüyoruz. O nedenle de düğünlerle ilgili bütün Türkiye’de bugün Bilim Kurulu’muzda da gündem olan daha önce 14 ilde alınmıştı, bütün Türkiye’de düğünlerle ilgili organizasyonun daha çok nikah tarzında olması, yemekli organizasyonda olmaması, nişan, kına gibi etkinliklerin yapılmaması şeklinde Bilim Kurulu’muzun önerisi oldu, sünnet düğünleri de dahil olmak üzere.

“ANKARA’DA HASTANE AÇISINDAN SORUNUMUZ YOK”

* Şu an Ankara’da hastane açımızdan sorunumuz yok. Kapatılan hastanelerini açmak gibi eğilimimiz vardı. Daha önce de söylemiştim. Bu hastanelerimizin yoğun bakımla ilgili bölümlerini devrede tutma noktasında çaba içindeyiz. Bunların açılmasını gündeme aldığımızı söylemek istiyorum.

AŞI ÇALIŞMALARINDA SON DURUM

* Şu an iki aşıyla ilgili Bakanlığımız onay vermiş oldu faz 3 çalışması için. Her biri için farklı 8-10 merkezde çalışmalar devam ediyor olacak. Gönüllülük esasına göre bu izinler veriliyor. Bu çalışmaları bizim biliyor olmamız, daha sonra kullanım için de son derece önemli olduğunu belirtmek istiyorum.

* Bunu bir zorlamayla yapmıyoruz, bu gönüllülük esasına göre üzerinde çalışılan aşılarla ilgili bizim temelde varolan etkinliğini görmemiz de son derece önemli bizim için. Bizim kendi yaptığımız çalışmalar ise faz 1 çalışmasına gelen çalışmalarımız var. Önümüzdeki günler bu konuyla ilgili gelişme olacak.

* İki çalışma dışında üçüncü bir çalışmanın müracaatı oldu. Bu konuda Rusya’nın deneyimlerini biliyoruz. Faz 3 çalışmasına bir müracaat edildi. Dosyasına bakıldı ve önemli bir aşamada olduğunu söyleyebilirim. Önümüzdeki günler bir üçüncü aşının faz 3 çalışması için izin verilecek.

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ EK ÖDEMELERİ

* Ek ödemeyle ilgili hem sahada filyasyon yapan hekimlerimiz dahil olmak üzere şu dönemde bu hastalarla ilgili yoğun, acil, göğüs hastalıkları, dahile, çocuk ve benzeri çalışanlarla ilgili düzenleme yapıldı. Önümüzdeki günlerde yayınlanmış olur.

* Atamayla ilgili ihtiyaç durumuna göre baştan 4 ay önce atama dönemi yaşamıştık. Önümüzdeki dönemde devreye girecek olan hastanelerimiz olacak. Konya açıldı, İstanbul’da Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi bu hafta sonu açılmış olacak. Seyrantepe benzer şekilde yakın zamanda açılacak.

“PERSONEL ALIMI SÖZ KONUSU OLACAK”

* Hastanelerin devreye girmesiyle birlikte personel alımı söz konusu olacak. Döner sermaye 3600 Ek Gösterge ile ilgili bir ek çalışma var. Döner sermayenin kaldırılması şu an söz konusu değil. Biz performansı daha etkin yapmak istiyoruz.

* 3600 Ek Göstergede sadece sağlık çalışanlarıyla ilgili değil diğer çalışmalarla ilgili bir düzenleme var. Bu performansın şu dönemde sağlıklı bir şekilde devreye girmesini hızla kolaylaştırmak şeklinde olacak.

* İlaçların kendilerine vatandaşlarımızın evinde veriliyor olmasını önemsiyoruz. 150 bini geçen kişi normalde izolasyonda olması gerekirken olmadığını görüyoruz.

* Pozitif olan vatandaşlarımızın ilacını almak için hastaneye veya sağlık kuruluşuna gelmekten öte biz onu evinde ulaştırma yönünde organizasyon içindeyiz, başka birine bulaştırmayı önleme çabası içindeyiz.