ABD'de cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin çok altında gelmesinin ardından etkili olan satış dalgası, haftanın ilk işlem gününde daha da şiddetlendi. Satış dalgasında, bir taraftan ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimlerinde geç kaldığı algısı ve yükselen resesyon beklentisi etkili olurken, diğer taraftan artan jeopolitik riskler etkili oluyor.

Küresel etki, yurt içi piyasalara da yansıdı.

Borsa İstanbul 100 endeksi, güne yüzde 6,72 düşüşle 9769 puandan başladı. Açılışta, bankacılık endeksi yüzde 7,79 ve holding endeksi yüzde 5,97 değer kaybetti. Borsa, açılışın hemen ardından devre kesti ve pay piyasasındaki tüm sıralarda işlemler geçici olarak durduruldu. 10.25'te yeniden işlem görmeye başlayan Borsa, sert düşüşün devamının ardından yeniden devre kesti.

BIST 100 endeksi, saat 10.25 itibarıyla yüzde 7,07 kayıpla 9733 puanda bulundu. Aynı dakikalarda bankacılık endeksi yüzde 8,72 ve holding endeksi yüzde 6,05 düşüşte hareket etti.

ABD ekonomisine ilişkin resesyon endişeleriyle, kripto paralarda sert satışlar yaşanıyor. Küresel piyasalardaki riskten kaçınma krizinden etkilenen Bitcoin, 50 bin doların altını gördü ve Coinmarketcap verilerine göre, son 24 saatte yüzde 18'e yakın değer kaybetti. Lider kripto para birimi böylece yaklaşık 6 ayın dibini gördü.

Ethereum ise, 2021 yılından bu yana en büyük düşüşünü yaşarken, ETH'deki kayıp yüzde 25'e ulaştı.

Küresel bazda kripto paraların piyasa değeri, son 24 saatte yaklaşık yüzde 15,70 oranında değer kaybederek 1,81 trilyon dolara geriledi.

Ons altın fiyatları, ABD'de resesyon endişeleri ve Fed'in eylül ayında faiz indirimine gideceğine yönelik artan beklentilerden kaynaklanan desteğe rağmen, kâr realizasyonun etkisiyle negatif tarafta seyrediyor. 2414 - 2458 bant aralığında hareket eden ons altın, saat 09.17 itibarıyla yüzde 0,47 düşüşle 2431 dolarda bulundu.

Fiyatı ons altın ve dolar/TL'nin değerine göre hesaplanan gram altın fiyatı, bu bileşenlerindeki yükselişle tüm zamanların en yüksek seviyesini 2657 liraya çekti. Gram altın şu sıralarda yüzde 0,59 kayıpla 2593 liradan alıcı buldu.

Dolar fiyatları, yeni haftaya hızlı başladı. Kur, Türkiye piyasalarının açılışının ardından 33,3647 TL'ye kadar yükselirken, böylelikle piyasalar açıkken gördüğü en yüksek seviyeye ulaştı. Dolar, saat 09.51 itibarıyla yüzde 0,30 yükselişle 33,3028 TL seviyesinde hareket etti.

Aynı zamanda dolar, bugün Türkiye piyasalarının kapalı olduğu saatte uluslararası piyasalarda 33,7170 TL'ye kadar tırmandı.

FED'DEN ACİL TOPLANTI BEKLKENTİSİ

 ABD Merkez Bankası'nın (Fed) Japonya Borsası'nın çöküşünden sonra faiz oranlarıyla ilgili bugün acil toplantı yapması beklentisi arttı.

ABD'de işlemciler, Fed'in bir hafta içinde olağanüstü toplantı yaparak faizleri 25 baz puan artırmasını yüzde 60 olasılıkla fiyatlanıyor.

Bloomberg, Fed'in geçen hafta faizi sabit tutma kararı açıkladığı ortamda eylülü beklemeden toplanıp faizleri indirmesinin gerçek bir 'endişe işareti' olacağını vurguladı.

Neler yaşandı?
Bloomberg HT'nin aktardığına göre, geçen hafta zayıf gelen ABD verisinin büyümeye yönelik endişeleri tetiklemesiyle küresel hisse senedi piyasaları sert düşüş kaydederken piyasalarda bir hafta içinde ABD Merkez Bankası'ndan (Fed) 25 baz puan faiz indirimi ihtimali yüzde 60 olarak fiyatlandı.

Öte yandan piyasalarda Avrupa Merkez Bankası'ndan gelecek ay 50 baz puanlık faiz indirim ihtimali de yüzde 60 olarak fiyatlanıyor.

Küresel hisse senedi piyasalarında Fed’in faiz indirimleri için geç kaldığı algısı ve jeopolitik gelişmelerle haftasının ilk gününde sert düşüş yaşanıyor. Asya piyasaları haftaya sert kayıplarla başladı. Japonya, Tayvan ve Kore piyasalarında düşüşler yüzde 10'u aştı, kayıplar nedeniyle devre kesiciler çalıştı.

MSCI Asya Pasifik Endeksi yüzde 6,7 kayıpla Ekim 2008'den beri en büyük günlük düşüşünü kaydetti ve teknik düzeltmeye girmeye hazırlandı. Endeks bu yılki tüm kazancını geri verdi.

'Panik satışı'
Capital.com Kıdemli Piyasa Analisti Kyle Rodda piyasalarda şu an panik satışı yaşandığını belirerek "ABD ekonomisinde yaklaşan yavaşlama, küresel ekonomik büyümeye dair endişeleri artırıyor. Yen'deki hızlı hareketler de Japonya hisse senedi piyasalarında aşağı yönlü baskıya neden oluyor." değerlendirmesini yaptı.

ABD'de zayıf gelen son tarım dışı istihdam verisinin Fed'in faiz indiriminde getiri eğrinin gerisinde kaldığına dair beklentileri artırırken bu durum güvenli limanlara kaçışı derinleştirmişti.

Orta Doğu'daki jeopolitik gerilim, İran-İsrail gerilimi gibi etkiler de algının bozulmasına neden oldu.

Japonya'da Topix ve Nikkei 225 endeksleri yüzde 12'den fazla düştü. Güney Kore'de Kospi endeksi de yüzde 8,8 düşüşle kapandı.

Tayvan'da Taipei endeksi yüzde 8,4 düşüşle günü tamamladı.

Daha önce covid döneminde 'olağanüstü toplantı' yapıldı
Fed daha önce de kriz dönemlerinde olağanüstü toplantılar yaparak faiz indirimi kararları almıştı.

Fed koronavirüs salgınının ekonomiye olan olumsuz etkileri nedeniyle Mart 2020'de olağanüstü toplantıyla politika faizini yüzde 0 - 0,25 aralığına indirmişti.

2008'de Lehman Brothers'ın iflasını açıklamasının finans piyasalarını sarsmasıyla Fed 50 baz puan faiz indirimine gitmişti.

1994, 1998, 2001 ve 2007 yıllarında da Fed olağanüstü faiz indirimleri yapmıştı.