Satırbaşları şu şekilde:

PUTİN: SİLAHLARLA BÖLGEDEN ÇEKİLECEKLER

Putin: "Türkiye Cumhurbaşkanı sayın Erdoğan ile çok yapıcı ve kapsamlı görüşmeleri yaptık. Bu sene dördüncü kez bir araya geliyoruz. 10 gün önce Tahran’daki zirveye katılmıştık. Güncel ikili konuları görüştük, işbirliği konuları görüştük. İkili ticaret hacminin artışını kaydettik. Bu sene 7 ay içerisinde ticaret hacmimiz yüzde 34 artmıştır ve 15 milyar dolara ulaşmıştır.

Sayın Erdoğan ile ikili ticarette milli para birimleri kullanmamız lazım. Enerji alanında stratejik projelerin geliştirilmesine devam edeceğiz. Akkuyu Nükleer Santrali’nden bahsediyorum. Türk Akım doğalgaz boru hattı projesini sürdüreceğiz. Önümüzdeki sene Türkiye ve Rusya turizm yılı hazırlıklarını değerlendirdik. Bu sene ilk 6 ay içerisinde Rus turist sayısı artmıştır."

Bugün özellikle Suriye’deki çözüm konularını ele aldık. Yaşam koşullarının iyileştirilmesi konusunda beraber çalışma yürütüyoruz. İdlib konusunda işbirliği içindeyiz.

MUTABAKATLARA ULAŞTIK

Çok önemli mutabakatlara ulaştık. Ve onaylanmış kararlar konusunda mutabakat sağlamıştık. Rusya’nın endişeleri ve biz Rusya olarak İdlib çatışmasızlık bölgesizlik kuran ülkelerden biriyiz. Bizim endişelerimiz İdlib’de olan savaşçılardan, özellikle Halep noktasına saldırı tehlikesi var. Rus üslerine tehlikesi de var. Bugün yapılan görüşmelerde bu durum ayrıntılı şekilde değerlendirdik. Ve şu kararı aldık. 15 Ekim tarihinde silahsızlanma bölgesi, Nusra’daki savaşçılar bu bölgeden çekilecekler. O bölgeden, sayın Erdoğan’ın teklifiyle ağır silahların çekilmesi kararını aldık. Bütün muhalif grupların silahlarla bölgeden çekilecekler. O bölgede kontrol, Rus ve Türk askerler tarafından ortak yapılacaktır.

Bizim düşüncelerimize göre alınan kararların yerine getirilmesi, Suriye’deki çözüm sürecinin pekiştirilmesi, Cenevre’deki görüşmelerin hızlandırılması ve barışın tesis edilmesine katkı sağlayacaktır. Önemli olan şudur ki hem Rusya hem Türkiye, hem Astana formatını kullanacaktır hem de Cenevre’de siyasi çözüm arayışını da sağlayacağız. Bugün ortak, önemli, yapıcı yoğun çalışmalar neticesinde Türk meslektaşlarıma şükranlarımı sunmak istiyorum.

ERDOĞAN:  BİRLİKTE TEMİN EDECEĞİZ

Erdoğan: Değerli dostum Putin, kıymetli heyet üyeleri, değerli basın mensupları sizleri saygıyla selamlıyorum. Rusya’dan bulunmaktan duyduğum memnuniyeti özellikle ifade etmek istiyorum. Misafirperverlikten ötürü başta sayın Putin olmak üzere bütün Rus dostlarımıza şükranlarımı sunuyorum.

Kıymetli dostum ile bu yıl dördüncü kez bir araya gelmiş bulunuyoruz. Gerekli hallerde telefonla görüşmek suretiyle fikir teatisinde bulunuyoruz. İşbirliğimiz güçleniyor. Ekonomi alanında olumlu sonuçlar alıyoruz. Bir önceki yıla kıyasla yüzde 31’lik artışın artından bu yılın ilk yarısında yüzde 33’lük yükseliş söz konusu. Akkuyu Santrali ve Türk Akım Doğalgaz Boru Hattı Projeleri devam ediyor.

Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da Rus turistler ilk sırada yer alıyor. 4,7 milyonluk rekorumuzu bu yıl görünen o ki 6 milyonla gerçekleştireceğiz. Vizesiz seyahat rejiminin yeniden başlaması yönündeki beklentimiz devam ediyor. Bu konuda ilgili bakanlıklarımız çalışıyorlar. Bu çalışmalardan da bir an önce sonuç alınmasını bekliyoruz.

Sayın Putin ile Suriye konusunu son olarak Tahran’da düzenlenen zirvede ele alma imkanı bulmuştuk. Türkiye olarak hassasiyetlerimizi açıkça ifade etmiştik. Bugün de vardığımız mutabakatı sahada nasıl hayata geçirebileceğimizi müzakere etme imkanını bulduk. İkili ve heyetler arası görüşmelerimizde, İdlib’de karşılıklı endişelerimizi hedef alan çıkış yolu bulunmasında çok önemli mesafe kat ettik.

Muhalifler ve rejim kontrolü arasındaki alanlar arasında silahlardan arındırılmış bir bölge oluşturulmasını kararlaştırdık. Muhalifler bulundukları alanda kalmaya devam edecekler. Buna karşılık, radikal grupların söz konusu alanda faaliyet göstermemelerini sağlayacağız. Rusya, İdlib çatışmasızlık bölgesinde saldırılmayacağını temin için gereken tedbirleri alacaktır.

Gerek üçüncü tarafların provokasyonlarını, gerekse ihlallerin tespitini ve engellenmesini de yine birlikte temin edeceğiz. Rusya ve Türkiye, silahsızlandırılmış bölge sınırlarında koordineli devriye faaliyeti gösterecektir. Türkiye, İdlib çatışmasızlık bölgelerindeki gözlem noktalarını da tahkim edecektir. İdlib’de insani kriz yaşanmasının önüne geçtiğimize inanıyorum. Türkiye, İdlib meselesinde de üzerine düşeni yapmaya devam edecektir.

FIRAT'IN DOĞUSUNDAKİ TERÖR YUVALARI

Bu mutabakat konuya taraf ülkeler için de önemli bir kazanımdır. Ayrıca, Suriye sahasındaki teröristlerin varlık gösterdiği alanların İdlib’le sınırlı olmadığına dikkat çektik. Asıl yapı PYD YPG’dir. Bu örgütün Fırat doğusunda gerçekleştirdiği katliamlar ve etnik temizlik faaliyetleri ortadadır. Suriye’nin geleceğine yönelik en büyük tehdit, Fırat'ın doğusundaki terör yuvalarından kaynaklanmaktadır. Öncelikle bu terör bataklıklarının kurutulması gerekiyor. Biz hem Fırat Kalkanı hem de zeytin dalı harekatıyla önemli adımlar attık. 4 bin km'lik alanı DEAŞ ve PKK’lılardan temizledik. Suriyeli kardeşlerimizin güven içinde dönmelerini sağladık. Benzer adımların PYD YPG’nin elinde bulunduğu diğer bölgeler için de atılması önem arz ediyor.

SURİYE HALKI İÇİN HAYIRLARA VESİLE OLMASINI DİLİYORUM

Astana garantörlerinin, BM Suriye özel temsilcisiyle geçen hafta başıdna Cenevre’de anayasa komitesi toplantısının sonuçlarını değerlendirdik. Hedefimiz önce bir anayasanın oluşması, ardından orada demokratik bir seçimin gerçekleşmesi ve ondan sonra da Suriye halkının kendi gerçek demokratik iktidarına kavuşmasıdır. Komitenin kuruluş sürecine en kısa sürede tamamlamak için çabalarımızı hızlandırmak konusunda mutabık kaldık.

Türk Rus ilişkilerini tanımlayan ana unsurlar, iyi komşuluk, ortak çıkarlar ve karşılıklı saygıdır. Pek çok adım attık ancak yeterli görmüyoruz. Önümüzdeki süreçte çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bu anlayıştan hareketle değerli dostum sayın Putin’e bana ve heyetime gösterdiği konukseverlik için tekrar teşekkür ediyorum. Bugün attığımız adımların Suriye halkı için hayırlara vesile olmasını diliyorum.

TOPLANTI ÖNCESİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Soçi Uluslararası Havalimanı'na gelişinde Soçi Belediye Başkanı Anatoli Pakhomov, Rusya Dışişleri Bakanlığı protokol yetkilileri ve Türkiye Cumhuriyeti Moskova Büyükelçisi Hüseyin Diriöz karşıladı.

Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da Soçi'ye geldi.

1 SAAT 25 DAKİKA SÜRDÜ

Devlet Başkanlığı Rezidansı'nda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile mevkidaşı Putin'in baş başa görüşmesi sonrası başlayan ve basına kapalı gerçekleştirilen görüşme, 1 saat 25 dakika sürdü.

Heyetler arası görüşmede Başkan Erdoğan'a Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, MİT Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da eşlik etti.

Rus heyetinden ise Putin'in beraberinde Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da hazır bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve mevkidaşı Putin'in görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.

ERDOĞAN: DÜNYANIN GÖZÜ BURADA, HERKES SONUCU BEKLİYOR

Görüşme öncesi gazetecilere kısa bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Siyasi, askeri, ekonomik birçok konularda fikir alışverişlerimiz birbirimizi güçlendirecek boyuttadır. Şu anda sadece bölgenin değil dünyanın gözü inanıyorum ki bugün Soçi'de. Soçi'den çıkacak açıklama inanıyorum ki bölgeye de çok daha farklı bir umut olacaktır." dedi.

PUTİN: ÇÖZÜM YOLLARI ARAYACAĞIZ

Rusya Devlet Başkanı Putin de "Görüşeceğimiz çok konu var. Bazıları komplike konular. Bunları hem gözden geçireceğiz hem de bunların çözüm yollarını arayacağız." ifadelerini kullandı.