ŞÜKRÜ KIZILOT

En iyi emeklilik milletin aslına değil vekiline
Okurlarımızdan en çok aldığımız sorulardan biri de şu: "En çok maaş almak ve emeklilikte değişik olanaklardan yararlanabilmek için, en iyi emeklilik hangisi?"

Hemen yanıtlayalım;

Milletvekili emekliliği...

Hem emekli maaşı yüksek hem de değişik olanakları var.

Hangisi mi?

Hangi birisi, o kadar çok ki...

ÇİFTE MAAŞ AVANTAJI

Milletvekilliği görevi devam ederken, ikinci yılı tamamladıklarında, emeklilik koşulları tutuyorsa, aynı anda hem milletvekili maaşı hem de emekli aylığı alabiliyorlar. Milletin aslı için böyle bir hak yok.

Normal emekli olanlar da milletvekili olduklarında, emekliliklerini durdurup iki yılı doldurup, ardından milletvekillerine tanınan ayrıcalıktan yararlanıp, TC Emekli Sandığı’ndan emekli oluyorlar. Nitekim Başbakan Erdoğan bile SSK emekliliğini durdurup, iki yıl beklemek suretiyle, TC Emekli Sandığı’ndan emekli oldu. Hem maaşını hem de emekli aylığını alıyor.

Şu anda yüzlerce milletvekili, hem 8.240 YTL milletvekili maaşı hem de 2.486 YTL emekli aylığı alıyor. Emekli aylığı, milletvekilliği görevi bitince, yaklaşık 4.000 YTL oluyor. Bu arada sade vatandaşın, TC Emekli Sandığı’ndan hem emekli aylığı hem de normal maaş alması hukuken mümkün değil.

Milletvekillerinin, maaşla birlikte aldığı emekli aylığı, Anayasa’da yer alan "özel bir hüküm" ile tanınan ayrıcalık nedeniyle kesilemiyor (Bkz. Anayasa Md. 86/2). Öte yandan aynı Anayasa’nın 10. maddesinde de "Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz" diyor!..

DİĞER AYRICALIKLAR

Milletvekilleri 15 yıl borçlanıyor, milletin aslı bir gün bile borçlanamıyor. Sağlık hizmetlerinden ayrıcalıklı yararlanıyor. Ancak ilaç, ortez, protez bedellerinde durum farklı. Milletvekilleri bedelin yüzde 20’sini, emeklileri yüzde 10’unu, "katkı payı" olarak ödüyorlar.

Soydaşlara borçlanma piyangosu

YENİ Sosyal Güvenlik Yasası, Bulgaristan göçmeni soydaşlara, Bulgaristan’daki çalışma sürelerini borçlanma imkanı getiriyor. Buna göre, Bulgaristan’da çalışma süresi 8 yıl olan bir soydaş, yasa yürürlüğe girdiğinde bu 8 yılı ve ayrıca askerliğini borçlanmak suretiyle, emeklilik konusunda, ciddi bir avantaj sağlamış olacak.

Malulen emeklilik nasıl olacak?

BAĞ-KUR ve SSK’lılarla, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren devlet memuru olanlar, meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmeleri durumunda "malul" sayılacaklar.

Bu oran Bağ-Kur ve SSK’lılarda halen, meslekte kazanma gücünün en az üçte ikisinin kaybedilmesi olarak uygulanıyor.

Yeni sistemde, malullük aylığı bağlanabilmesi için en az 10 yıl sigortalı olma ve toplam 1.800 gün prim ödeme koşulu aranacak. Ancak, başka birinin bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılarda bu süre 1.800 gün olarak uygulanacak.

Emeklilik için askerlik borçlanması yapmakta acele edin

SOSYAL Güvenlik Reformu ile ilgili yasa 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlüğe girince, "askerlik borçlanması" olarak yapılacak ödeme de artacak.

Şu anda askerlik hizmetini borçlananlar, her ay için brüt asgari ücretin yüzde 20’si kadar yani 121,68 YTL ödeyecek. Buna göre 18 aylık askerlik borçlanması için 2.190,24 YTL ödenecek.

1 Ekim 2008’den itibaren askerliğini borçlananlar ise, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında olmak üzere kendilerince belirlenecek kazancın yüzde 32’si kadar prim ödeyecek. Örneğin; Ekim ayında ödenecek tutar; en az o ayki asgari ücret tutarı olan 638,70 YTL’nin yüzde 32’si olan 204,38 YTL X 18 = 3.678,84 YTL olacak. Bu tutar, kazancın 2.000 YTL olarak belirlenmesi halinde; 640 X 18 = 11.520 YTL olacak.

Görüldüğü gibi, arada büyük fark var. Ekime kadar askerliğinizi borçlanmakta acele edin.

Emekli olup çalışma farkı

MEVCUT sistemde memurlar, emekli olup işyeri açıp ya da ücretli olarak çalışıp, ek bir kazanç elde edebiliyorlar. Bunun için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödemeleri yeterli oluyor.

Yeni sistemde, emeklilerin SGDP ödeyerek dahi çalışmaları engellendi. Emekli olan biri ancak emekli aylığını kestirmek suretiyle başka bir işte çalışabilecek. Bu hüküm, 1 Ekim 2008’den itibaren işe girecek yeni memurlar ile işçi ve esnaf statüsünde çalışanları kapsıyor.

1 Mayıs’a kadar işe girenlerin emeklilik yaşı 58-60

1 Mayıs’a kadar işe girenlerin, o güne kadar geçerli olan emeklilik yaşı ve koşullarında, herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecekler.

1 Mayıs ve izleyen günlerde işe girenler ise, 7.200 günü tamamladıkları tarihe göre, daha geç yaşlarda emekli olabilecekler.

İsteğe bağlı sigortalılık nasıl olacak

İSTEĞE bağlı sigortalı olabilmek için mevcut sistemde;

1- SSK’da 1.080 gün prim ödemek,

2- Emekli Sandığı’nda en az 10 yıl çalışmış olmak gerekiyordu.

3- Bağ-Kur’da ise önceden çalışma koşul aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olunabiliyordu.

Yeni sistemde isteğe bağlı sigorta yaptırmak daha kolay ve cazip duruma geldi.

Buna göre; isteğe bağlı sigortalı olanlar, asgari ücret ile asgari ücretin 6.5 katı arasında, kendileri tarafından belirlenecek prime esas aylık kazanç üzerinden yüzde 20 emeklilik sigortası, yüzde 12 genel sağlık sigortası primi olmak üzere, toplam yüzde 32 oranında prim ödeyecekler.

Eş ve çocuklara ölüm aylığı bağlanması

ÖLÜM aylığından yararlanabilme bakımından, devlet memurları ve Bağ-Kur’luların en az 1.800 gün prim ödemeleri gerekecek. Bu süre, daha önce devlet memurları için 10 yıl ve 3.600 gün olarak uygulanıyordu. Bu yönüyle, memurların dul kalan eşleri ve yetim çocukları yönünden, olumlu bir düzenleme yapılmış oldu.

SSK’lılarda ise, her türlü borçlanma süreleri hariç 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 prim gün sayısı aranacak.