Hoton  Türkleri  dünya  medyasında  ilk  kez  bir  Türk  Belgeseli  için görüntülendi.  Moğol  Han’larının  halka  çiftçilik  öğretmesi  için  Doğu  Türkistan’dan  getirilen Hoton’lar, kendilerine yönelik katliamdan kurtulmak için kadın kıyafeti giydikleri için bu isimle anılıyor. TRT’de Avaz Kanalı’nda  yayınlanan “Orhun’dan Malazgirt’e Kutlu Yürüyüş Belgesel ekibi  tarafından  çekilen    Hoton  Türkleri  300  yıldır  Moğolistan’da  yaşıyor.  Hotonlar’ın  tarihi kökleri içen Doç. Dr.  Ekrem Kalan şunları söyledi:

“Hotonlar;  17  yüzyılda  Doğu  Türkistan’ın  Hoten  şehrinde  bulunan  Uygur  kökenli  halklardan  bir tanesidir.  Bunlar  17  yüzyıla  kadar  Doğu  Türkistan’da  yaşarlarken  Cungar  Hanı  Galdan  Bosghit

tarafından Moğolistan’a zorla göç ettirilmişlerdir.”

İşte Hoton Türkleri’nin özellikleri

Moğolistan’ın Uvs eyaleti  Tarialan kasabasında yaşayan ve nüfusları 4 bni aşan Hoton Türkleri,tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor. Hoton Türkleri’nin belli başlı özellikleri ise şu şekilde:

- Hoton Türkleri kendilerini Müslüman Türk diye tanıtıyorlar.

-Cerrahi işlem olmadan sünnet oluyorlar,

-Yeni doğan bebeklere isimlerini atalarından öğrendikleri gibi kulaklarına söylüyorlar,

- Bugüne kadar hiç ezan sesi duymamalarına karşın camileri bulunuyor, 

- Ev olarak kullandıkları gerlerinin içi Anadolu evlerini aratmıyor.

-Uğurlarken misafirlerinin arkasından süt döküyorlar,

-Kapının eşiğinde konuşmuyor, nazara inanıyorlar,

- Cenazelerini halen kefenle defnediyor, ardından dua okuyorlar.

-Yaşlılara, Bilge kişilere hürmet ediyorlar.

-Ağaç dallarının rüzgarda sallanmasını kendilerini geleneksel dansla olarak benimsemişler, --

Moğollar gibi Ovooları kendilerine kutsal alan ilan ediyorlar

- Hoton Türkleri din adamlarına “Molda” diyorlar.

- Hastalandıklarında Şaman’a gitmeyi ihmal etmiyorlar,

- Geleneksel kıyafetlerinde ise kendilerini koruduğuna inandıkları “Damga” ile geziyorlar.

Kutlu Yürüyüş Belgeseli

 TRT Avaz  ekranlarında  her Cuma  günü  ekranlara  gelecek  olan    “Orhun’dan Malazgirt’e Kutlu Yürüyüş  Belgeseli;  Orta  Asya’dan  bir  kısrak  başı  gibi  Anadolu’ya  kıvrılarak  gelen  Türkler’in

hikayesini anlatıyor. Türkler’in tarihi öğütlerini kazıdığı ilk tarihi belge olan Orhun Yazıtları’ndan başlayan  Kutlu  Yürüyüş  Belgeseli  adım  adım  dolaştığı    Moğolistan,  Altay’lar,  Kazakistan, Kırgızistan,  Özbekistan,Türkmenistan  ve  Azerbaycan’dan  binlerce  yıllık  gelenekleri,    kültürel mirasları izleyiciyle buluşturuyor. Kutlu Yürüyüş belgeseli her Cuma saat 21:15’de yayınlanıyor. Yapımcılığını  Fehmi Çalmuk,  Hüseyin  Kılıç’ın  yaptığı  Kutlu  Yürüyüş Belgeseli’nde  yönetmen Erkan  Baysal’ın  imzası  var.  Belgesel’in  müziklerini  Nihat  Özgün,  metin  yazarlığını  ise  Fehmi Çalmuk yapıyor. TRT Avaz ekranlarında 40 dakikalık 13 bölüm halimde ekranlara gelecek olan

Orhun’dan Malazgirt’e Kutlu Yürüyüş Belgeseli Özgün Prodüksiyon tarafından gerçekleştirirdi.