IMF ve Merkez Bankası verilerinden yapılan belirlemelere göre, IMF’nin birinci ve ikinci gözden geçirmeleri zamanında onaylamaması, Türkiye’nin IMF’ye olan borçlarında önemli bir azalmaya yol açtı. Yüksek tutardaki cari işlemler açığına rağmen bir yandan yılın ilk 10 ayında 8 milyar dolardan fazla resmi döviz rezervi biriktiren Türkiye bir yandan da IMF’ye faiz ve anapara olarak toplam 6 milyar 591 milyon dolarlık geri ödeme yaptı. Bu ödemenin sadece 833 milyon dolarlık kısmı IMF’den yeniden borçlanılarak yapılırken, yaklaşık 5.8 milyar dolarını ise Merkez Bankası ve Hazine kendi olanaklarıyla gerçekleştirdi.
Bu gelişme IMF’ye en fazla borçlu ülkeler arasında yer alan Türkiye’nin borçlarının önemli ölçüde azalmasına yardımcı oldu. Ödemeler dengesinde şimdiye kadar herhangi bir sorun yaşanmadan gerçekleştirilen bu ödeme sonucunda 2005 yılı başında 21 milyar dolar düzeyinde gözüken anapara borç tutarı bu yıl ekim sonunda 15.3 milyar dolara kadar geriledi. Faiz ve anapara toplamından oluşan borçlar ise 22.1 milyar dolardan 16.3 milyar dolara kadar indi.
Türkiye, Mayıs 2005’te imzalanan yeni stand-by anlaşmasıyla belirlenen yeni ödeme takvimine göre bu yıl kasım ve aralık aylarında IMF’ye toplam 2.1 milyar dolarlık daha ödeme yapmak zorunda bulunuyor. Bu ödemeden sonra Türkiye’nin IMF’ye olan toplam borcu anapara olarak 13.4 milyara, anapara ve faiz toplamı olarak ise 14 milyar dolara inecek.
Eğer, Devlet Bakanı Ali Babacan ve IMF Türkiye masası yetkililerinin yaptığı açıklamaya uygun olarak stand-by anlaşmasının birinci ve ikinci gözden geçirmeleri bu yıl sonuna kadar imzalanırsa Türkiye IMF’den iki gözden geçirme için toplam 1.6 milyar dolarlık yeni kredi kullanacak. Böylece Türkiye bu yılın geri kalan ödemesinin büyük bölümünü IMF’den yeniden borçlanmış olacak.
Türkiye’nin bu yıl IMF’ye toplam 8.7 milyar dolarlık bir geri ödemede bulunması öngörlüyordu. Yıl başında bu ödemenin 4.2 milyar dolarlık kısmının 10 milyar dolarlık yeni üç yıllık stand-by kapsamında kullanılacak krediyle karşılanacağı varsayılıyordu. Ancak yeni stand-by’ın imzalanmasının mayıs ayına kalması nedeniyle Türkiye’nin bu yıl IMF’den biri onay tarihinde diğleri de üç gözden geçirme sonucu olmak üzere toplam 3.3 milyar dolar kredi alması öngörülmüştü. Ancak eğer iki gözden geçirme bu yıl aralık ayında onaylanırsa Türkiye’nin bu yıl kullanacağı toplam tutar ancak 2.5 milyar dolar olacak.
GELECEK YILLAR
Mevcut borç düzeyine göre Türkiye’nin IMF’ye 2006 yılında 7.9 milyar dolarlık, 2007 yılında 5.2 milyar dolarlık, 2008 yılında 802 milyon dolarlık ve 2009 yılında da 209 milyon dolarlık borç ödemesi gerekiyor. Ancak yeni kullanılacak krediler nedeniyle bu tutarlar ilerleyen aylarda artabilecek.