Referans Gazetesi'nde Erdal Sağlam'ın haberine göre kaynak arayışlarını hızlandıran hükümet, 2008 yılında Halk Bankası'nın yüzde 75'ini blok olarak satacak. Ziraat'te yüzde 49'a kadar halka arza karar verilirken, Vakıfbank ikincil halka arzla özel bank statüsüne kavuşacak.

Yüksek büyümeyi devam ettirmek isteyen ama mali disiplin açısından harcamaları artıramayan AK Parti Hükümeti, yeni kaynak arayışlarını hızlandırdı. Bu kapsamda kamu bankalarının özelleştirilmesi için hızlı ve kapsamlı satış öngören yeni bir plan hazırlanıyor. Son detay çalışmaları yapılan plana göre, önümüzdeki yıl Halk Bankası’nın kamunun elinde kalan yüzde 75 hissesinin blok satışı hedefleniyor. Bununla birlikte Ziraat Bankası’nın halka arzına başlanması, Vakıfbank’ta ise yüzde 25 hissenin daha halka arzıyla bu bankanın sermayesinin yüzde 50’sinden fazlasının özel hale gelmesi amaçlanıyor.

IMF'ye söz verilecek

Kamu bankalarının özelleştirilmesi için hazırlanan yeni planın, ekonomi yönetiminde yapılan tartışmalar sonucu geçen hafta netleştirildiği ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile de konuyla ilgili görüşmelerin başladığı öğrenildi. 7. Gözden Geçirme kapsamında hazırlanacak niyet mektubunda bu planın yer alması bekleniyor. Dolayısıyla gözden geçirme çalışmalarının tamamlanması için, kamu bankalarının kapsamlı özelleştirilmesi için de IMF’e söz verilmiş olacak.

Yeni planın en önemli ayaklarından birini “Halk Bankası’nın tüm hisselerinin kamu elinden çıkarılması” oluşturacak. Geçen yıl uzun süre blok satış yapılacağı belirtilen ancak son anda özelleştirilmesine yüzde 25 hissenin halka arzıyla başlanması kararı verilen Halk Bankası’nda halka arzlara mı devam edileceği yoksa kalan yüzde 75 hissenin blok satışının mı yapılacağı uzun zamandır tartışılıyordu. Bu konuya geçen hafta kesinlik kazandırıldığı ve ekonomi yönetiminde “yüzde 75 hissenin blok satışı” konusunda mutabakat sağlandığı kaydedildi.

Halkbank'ın talibi çok

Halk Bankası’na özellikle Akbank, Yapı ve Kredi Bankası, Garanti Bankası, İş Bankası gibi özel sektörün mevcut büyük bankalarının talip olması beklenirken, bu bankalardan birinin Halk Bankası’nı satın almasıyla“Türkiye’nin en büyük bankası” haline geleceği, bu durumun da büyük bir fırsat oluşturduğu hatırlatılıyor. Bu yerli bankaların yanısıra, şimdiye kadar Türkiye’ye girememiş olan uluslararası büyük bankalardan da talep gelmesi bekleniyor. Dolayısıyla Halk Bankası’nın blok satışı, kamuya çok önemli bir kaynak imkanı sağlayacak.

Sermayesinin yüzde 74,98'i Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait olan Halk Bankası'nın yüzde 24,98'i bu yılın mayıs ayında halka arz edildi. Halka arzdan 1 milyar 837 milyon dolar gelir elde edilirken, bankanın değeri 7 milyar 353 milyon dolar oldu. Halk Bankası'nın şu anki piyasa değeri ise 10 milyar 630 milyon dolar seviyesinde bulunuyor.

Ziraat'te yüzde 51 kamuda

Ziraat Bankası hakkında hazırlanan “halk arz” planı da radikal bir karar olarak ortaya çıkıyor. Çünkü uzun zamandır Ziraat Bankası’nın tümüyle kamunun elinde kalması gerekip gerekmediği tartışılıyordu ve bir karar verilememişti.

Ancak hazırlanan plana göre Ziraat Bankası hisseleri halk arzedilmekle birlikte, yönetim ve sahiplik kamunun elinde kalmaya devam edecek. Ziraat Bankası’nın yüzde 51’lik hissesinin kamunun elinde olacağı, yapılacak halk arzlarla özele geçecek hissenin en fazla yüzde 49 olabileceği, ancak bu yolla halka açık şirket statüsüne geçirilerek Banka yönetiminin rasyonelleştirileceği belirtildi. Halk arz oranları ve takvimi daha sonra belli olacak.

Vakıfbank özel banka oluyor

Kamu bankalarının özelleştirilmesi için hazırlanan planın üçüncü ayağını ise Vakıfbank’in ikinci halka arzı oluşturuyor. Vakıfbank’ın halka arzında bu seferki amaç “Vakıfbank’ın özel sektör bankası haline gelmesi” olacak. Bu kapsamda 2008 yılında Vakıfbank’ın kamunun elinde bulunan yüzde 25 hissesinin daha satılması planlanıyor. 2005 yılı kasım ayında Vakıfbank’ın yüzde 25 hissesi halka arz edilmişti. 2008’de de yüzde 25 hissenin satılmasıyla birlikte, yüzde 50’sinden fazlasına özel şahıslar sahip olacak. Çünkü Vakıfbank’ın 2.5 milyon YTL sermayesinin dağılımına bakıldığında; gerçek ve tüzel kişilerin elindeki genel toplam yüzde 0,0756, halka açık hisse oranı yüzde 25,1837, Vakıfbank çalışanları sandığının payı yüzde 16,1021 olarak gözüküyor. Dolayısıyla yüzde 25’lik hisse satışıyla birlikte Vakıflar Genel Müdürlüğü ve vakıfların elindeki hisse senedi oranı yüzde 33’lere iniyor. Böylece de Vakıfbank kamu bankası olmaktan çıkıp, özel sektör bankası haline gelmiş olacak.

Vakıfbank'ın sermayesinin yüzde 25,18'inin 2005 yılının kasım ayındaki halka arzında 1 milyar 270 milyon dolar sağlandı. Bankanın halka arzda 5 milyar 40 milyon dolar olarak belirlenen piyasa değeri şu an 9.6 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.