ABD’nin Cumhuriyetçi Başkanı George W. Bush’un 700 milyar dolarlık kurtarma planı, Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilere takılarak reddedildi. İki gün önce Demokrat ve Cumhuriyetçi partinin önde gelen isimleri paket üzerinde anlaşarak, tasarıyı Temsilciler Meclisi’ne taşımışlardı. Wall Street’i kurtarma planı olarak anılan tasarı, 205 evet oyuna karşılık 228 hayır oyu ile reddedildi. Çoğunluğa sahip olan Cumhuriyetçiler’den oylamada 66 evet, 133 hayır oyu çıktı. 141 Demokratlar tasarıya evet derken, 94’ü hayır yanıtı verdi. Bir Demokrat üye kullandığı oyu hayırdan evete çevirdi. Oylamaya kilitlenen Amerikan borsalarında ciddi çöküşler meydana geldi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ’hayal kırıklığı’ denildi. Dow Jones’ta tarihi çöküş

Kurtarma paketini reddetmesinin ardından New York Menkul Kıymetler Borsasında Dow Jones, tarihinde ilk kez 777.68 puan kaybetti. ABD’de yapılan analizlerde ABD’nin büyük bir ekonomik bunalımın eşiğinde olduğu ve mali krizle bugün başedilmezse büyük bir bunalımın yakın olduğu yönünde bazı yorumlar yapılıyor. Yorumlarda krize "kapitalist sistemin değil, aşırı hırsın ve aç gözlülüğün" neden olduğu değerlendirmeleri de yer alıyor. New York borsasında gayri resmi kapanışa göre Nasdaq endeksi de 199.61 puan düşerek yüzde 9.14 değer kaybetti.

Pleosi eleştirdi

Bazı Cumhuriyetçi üyelerin, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin konuşmasına tepki göstererek pakete karşı oy kullandığı da kaydedildi. Pelosi, konuşmasında ekonomik sorunların sorumlusu olarak Bush politikalarını gösterdi. Pleosi, Bush politkalarının istihdam yerine kaos yarattığını söyledi. Cumhuryetçi lider John Boehner, Pelosi’nin varılan uzlaşma havasını zehirlediğini ve üyeleri farklı yöne ittiğini belirtti.

Çağrı yanıtsız kaldı

ABD Başkanı George Bush, tasarı oylanmadan önce son kez bir çağrıda bulunarak, "Bu plan, ABD’nin finans sistemimizin istikrarını ve güveni yeniden kurmakta ciddi olduğuna ilişkin bütün dünya piyasalarına güçlü bir mesaj gönderecek" dedi. Ancak Bush’un bu çağrısı yanıtsız kaldı.

Tasarı perşembe günü tekrar görüşülecek

Hayati önem taşıyan paketin yeniden müzakere edilmesi ve hem Cumhuriyetçiler’i hem de Demokratları’ı memnun edecek değişiklikler yapılarak yeniden görüşüleceği belirtildi. Temsilciler Meclisi başkanlığından yapılan açıklamada meclisin paketi yeniden görüşmek üzere perşembe günü tekrar toplanacağı belirtildi. Öte yandan Başkan adayları Barack Obama ve John McCain ise paketin eninde sonunda kongreden geçeceğine inandıklarını söylediler.

Merkez bankaları piyasaya 620 milyar dolar verecek

ABD Merkez Bankası (FED) öncülüğündeki dünya merkez bankaları, piyasalara, öncekinin neredeyse iki katı miktar olan 620 milyar dolar verecek. FED, döviz takas sistemi çerçevesinde, piyasalara 330 milyar dolar pompalarken, Avrupa Merkez Bankası ve diğer sekiz merkez bankası, piyasalara 290 milyar dolar verecek. Merkez bankalarının likidite sağlamaya yönelik ortak müdahalesi, küresel finansal krizin daha kötüleşmesini önlemeyi amaçlıyor.

Pakette ne vardı

Hazine Bakanı’nın hemen kullanımı için 250 milyar dolarlık bir fon sağlanması ve Başkan’ın gerekli olduğunu iletmesi durumunda 100 milyar doların daha ardından kullanıma girmesi planlanıyordu.

Teknik olarak, ikinci 350 milyar dolarlık bölümün kullanıma girmesine Kongre’nin itiraz etmesi ve bloke etmesi mümkündü.

Ancak böyle bir itiraz gelmesi durumunda ABD Başkanı’nın da bunu veto etme yetkisi olacaktı.

Kongre’nin bu vetoyu aşabilmesi için üçte ikilik bir çoğunluk gerekiyordu.

Uzmanlar, böyle bir durumda Kongre’nin böyle bir çoğunluğa ulaşmasının hiç kolay olmayacağını dile getiriyordu.

Hazine Bakanı Henry Paulson, paket uyarınca ayda yaklaşık 50 milyar dolarlık bir bölümün kullanılacağını tahmin ettiğini belirtmişti.

Başkan Bush da devletin üstleneceği batık kredilere konu olan varlıkların sonunda bir aşamada satılacağını ve bu paketin bedelinin en azından bir bölümünün geri alınacağına dikkat çekiyordu.

ABD’deki 700 milyar dolarlık kurtarma planı, paketin nasıl kullanılacağına ilişkin geniş bir denetim mekanizmasının oluşturulmasını da içeriyordu.

Banka ve finans kuruluşlarının elindeki batık kredileri devletin üstlenebilmesini öngören 110 sayfalık yasa teklifinde, uygulayıcı olan Hazine Bakanlığı’nın adımlarını denetleyecek bir bağımsız genel müfettiş atanması ve çeşitli denetim kuruluşlarının yanı sıra Hazine Bakanlığı, Amerika Merkez Bankası (FED) ve İmar ve İskan Bakanlığı’nın da temsil edileceği bir Finansal İstikrar Denetleme Kurulu oluşturuluyordu.