Günün Haberleri   |   Giriş sayfam yap   |   Favorilere ekle   |   Künye   |   İletişim   |   Sitene haber ekle


 
DOLAR
34,5364
EURO
36,6132
IMKB
9.233,000
ALTIN
2.928,780
 
Hava Durumu ANKARA
19 / 28 C°
Değiştir
 
     
 
Medya Spot Google
 
 
 Ana Sayfa  Gündem   Ekonomi   Dünya   Yaşam   Medya   Spor   Magazin   Polis Adliye 
 
KARAR HUKUKA UYGUN DEĞİL Mİ?
KARAR HUKUKA UYGUN DEĞİL Mİ?
 
Sami Selçuk'un bugünkü köşe yazısı yeni bir tartışma başlatacak gibi. İşte o yazı...
 
2.8.2008 - 04:15
Birden çok yargıcın katıldığı toplu yargılamalarda görüşmelerin ve oylamaların nasıl yapılacakları hemen hemen bütün yargılama yasalarında ayrıntılarıyla belirlenir.

Ancak ülkemizde bu kurallara uyulduğunu söylemek olanaksızdır.

Türk öğretisi de, bu konuya yeterince eğilmemiştir. Yüzeysel değiniler sonucu, bu konuda verilen örnekler de çoğu kez yanlıştır.

Anayasa Mahkemesinin (AYM) 30 Temmuz 2008’de AKP'nin kapatılması isteği üzerine verdiği kararda da ağır yanılgılara düşülmüş karar sakatlanmıştır.

Bilindiği üzere, 1983/2949 sayılı Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Yasa, siyasal partilerin kapatılmalarına ilişkin davaların, Ceza Yargılama Yasası (CYY) hükümlerine göre inceleneceğini ve ‘karara bağlanacağını’ öngörmüştür (m. 33).

Dolayısıyla parti kapatma davalarının görüşülmesinde ve oylamasında da CYY’nin 227-229. maddeleri uygulanacaktır.

Birden çok, yani on bir yargıcın katıldığı, toplu yargılamanın söz konusu olduğu AYM’de, geçerli/sağlıklı bir kararın çıkması için birbirini bütünleyen ve öğreti tarafından çokluk aşağıdaki biçimde adlandırılan kurallara, bu kuralların somutlaştığı maddelere uyulması zorunludur:

Yapısal kurallar:

a-Mahkeme yasaya uygun olarak oluşmalıdır.

b-Görüşme ve oylamada, hükme katılacak bütün yargıçlar bulunmalıdırlar (m. 227 Eski CYY, m. 382).

Bu kurallara uymamak, kesin temyiz ve bozma nedenidir (m. 289). Çünkü, böyle bir karar mutlak butlanla (hiçlik) sakattır.

Görüşme ve oylamadayöntem kuralları:

a-Görüşme ve oylama, dış etkileri engellemek için, gizli yapılır.

b-Oylama en kıdemsiz üyeden başlanarak yapılır. Başkan ya da kıdemli üyeden başlamaz. Amaç, kıdemsiz üyeyi kıdemli üyenin manevi etkisinden ve baskısından kurtarmak suretiyle yargıcın bir başka yargıcın görüşüne karşı bağımsızlığını sağlamaktır (2949 sayılı Y, m. 42, CYY, m. 229).

Konuları/sorunları birlikte oylama yasağı:

Görüşme ve oylamayı yöneten başkan, görüşülecek ve oylanacak sorunların sıralanmasını da belirler. Buna göre de görüşülen her konu/sorun bu sıraya uyularak ayrı ayrı görüşülür ve oylanır. Asla birlikte görüşülemez ve oylanamazlar.

CYY’nin 228. maddesinin gerekçesinde bu kurala değinilmişse de, derinliğine bir inceleme yapılmadığından verilen örnekler gelişigüzel, karışık ve tutarsızdırlar.

Bir ceza yargılamasında konular/sorunlar üç ana başlıkta toplanırlar:

a-Eylemin kanıtlanmasına ilişkin olanlar: Eylem olmuş mu olmamış mı? Olmuş ise sanık tarafından mı meydana getirilmiş, getirilmemiş mi?

b-Eylem var ve sanık tarafından meydana getirilmiş ise, eylemin hukuktaki tanısı, yani adı nedir? Sözgelimi, insan öldürmeye kalkışmamı, yaralama mı, hırsızlık mı, dolandırıcılık mı?

c-Yaptırım: Sözgelimi yaptırım, hapis mi adli para cezası mı, bunlarsa miktarları ne olmalı?

Bu üç ana başlık altında birçok konu/sorun alt başlıklar olarak gündeme gelecektir.

Nitekim, ağır ceza mahkemelerinde, özellikle Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, Portekiz gibi bizimle aynı yargılama hukukunu benimsemiş ülkelerde, görüşülecek ve oylanacak konu/sorun sayısı, 90 ila 120 arasında değişmektedir.

Birbirinden ayrı olan bu konuların/sorunların birlikte görüşülmesi ve oylanması olanaksızdır. Mantığın gerektirdiği sıraya uyulmaması kararı geçersiz kılar.

Çoğunluk kuralı:

Her konu/sorun, oybirliği ya da en azından yalın, salt ve nitelikli çoğunlukla karara bağlanır (CYY, m. 229, Anayasa, m. 69, 149, Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, 12).

İşlevsel kural:

Bütün konular/sorunlar ayrı ayrı görüşülür ve oylanır. Sorunlar, kural olarak (iki) seçenekli ve birbirine karşıt durumları sergileyen diyalektiğe göre görüşülür ve oylanırlar. Burada özen gösterilecek nokta şudur: Özü/niteliği/mahiyeti aynı olan sorunlar karşıt durumlarıyla oylanabilirler. Sözgelimi, eylem var/yok gibi. Ancak eylemin varlığı/yokluğu konusu/sorunu, hukuksal tanı ya da yaptırımla birlikte oylanamaz. Böyle bir durum, armutlarla elmaların toplanmasını yasaklayan matematiğin/mantığın yasaları ile çelişir.

Görüşmeye ve oylamaya katılmaktan kaçınamama kuralı:

Mahkemede hazır bulunan her üye, her konuda/sorunda görüşlerini açık ya da örtülü olarak bildirmek, oylamaya katılmak zorundadır. Söz almasa bile esasen oylamaya katılarak görüşünü de açıklamış olacaktır. Hiçbir yargıç, daha önceki konuda/sorunda azınlıkta kaldığı bahanesiyle herhangi bir konuda/sorunda görüşmeye ve oylamaya katılmaktan kaçınamaz (CYY, m. 229/3).

Kaçınırsa yargılama görevini yapmamış ve suç (déni de justice) işlemiş olur.

Oylamada bu kurala uyulmadığı takdirde, ilkin mahkeme yasaya göre oluşmamış ve toplanmamış olur. Sözgelimi, on bir yargıcın katılımıyla oluşan bir mahkemede, yargıçlardan beşi eylemin kanıtlanmadığı yolunda oy kullanır, beşi kanıtlandığını ve biri eylemin hırsızlık olduğunu oyu ile açıklar, bir başkası da dolandırıcılık olarak sergilerse, beş yargıç eylemin hukuksal tanısına katılmamış, hukuksal tanıda mahkeme altı yargıcın katılımıyla karar vermiş dolayısıyla mahkeme bu tanı aşamasında yasaya uygun olarak oluşmamış ve toplanmamış olur.

Bu kural, ne yazık ki, ülkemizde sık sık göz ardı edilmektedir.

Katıldığım bir Ceza Genel Kurul görüşmesinde, eylemin oluşmadığına inanarak oy kullanan bir yargıcı, hükümlülük kararında oy kullanmaya zorlamanın yanlış olduğu ileri sürülmüştü.

Bu kaba ve yüzeysel bir yanılgıydı.

Her yargılama yasasında var olan görüşme ve oylamadan kaçınamama kuralını öngören CYY’nin 229/2. madde ve fıkrası bu tür görüşleri engellemek için getirilmiştir

Bu madde olmasaydı bile, mahkemenin yasaya göre oluşması ilkesi ve matematiğe yaslanan hukukun mantığı bizi aynı sonuca ulaştıracak idi.

Batı öğretisinde bu konuda hiçbir tartışma yoktur. Eylem olmamıştır oyunu kullanan bir yargıç, mutlaka hukuksal tanıya katılmak zorundadır. Öğretideki biricik tartışma şudur: Sözgelimi, eylemin olmadığı yolunda oy kullanan bir yargıç, daha sonraki konularda/sorunlarda oylama yapılırken ilk oyunun etkisinde kalarak sürekli sanıktan yana oy kullanırsa ne olacaktır?

Buna şu yanıt verilmiştir: Yargıç, önceki oylarının etkisinde kalarak önyargıyla oy kullanmamalıdır. Sanki, eylemin kanıtlandığı yolunda oy kullanmış gibi davranmalıdır. Eğer yargıç, daha önceki oyunun etkisiyle oy kullanırsa, yargıçlık yeterliliğini yitirir.

Bu konuda doğru oy kullanmanın en çarpıcı örneğine 2409 yıl önce yapılan Sokrates’in yargılamasında rastlıyoruz: ‘Sokrates suç işlemiş midir, işlememiş midir?’ konusunda/sorununda 502 yargıçtan 281’i işlemiştir 221’i işlememiştir yönünde oy kullanmış suçun işlendiği konusunda/sorununda çoğunluk sağlanınca ikinci oylamaya geçilmiş bu kez birinci oylamada ‘suç işlenmemiştir’ diyenlerden 30 yargıç, ilk oylamadaki görüşlerinden arınarak, ‘suç işlemiş olduğu saptanan Sokrates’in cezası ölüm müdür?’ sorusuna ‘evet’ demişler, Sokrates 311 oyla ölüm cezasına çarptırılmıştır.

Bu, hukuk tarihinin oylamada en çarpıcı örneklerinden biridir ve doğrudur.

Oyların sanık yararına (favor rei) toplanması kuralı:

Görüşme ve oylamalarda çoğu kimi zaman ikiden çok seçenek ortaya çıkar. O zaman en aleyhteki oydan sanık yararına en lehteki oya doğru gidilir, en aleyhteki oy kendisine en yakın oya eklenerek çoğunluk sağlanır (Eski CYY, m. 385, Askeri CYY, m. 170).

Ancak yineleyeyim ki, bu kuralın uygulanabilmesi için beşinci kurala uymak gerekir. Bir başka deyişle özünde/niteliğinde/mahiyetinde özdeş olan konuda/sorunda ikiden çok durum ortaya çıkması gerekir.

Yukarıda söylediğim gibi, kanıtlama ile hukuksal tanının, hukuksal tanı ile yaptırımın öz/nitelik/mahiyeti özdeş değildirler. Armutlarla elmalar gibidirler. Bu noktada toplama kuralı işlemez.

Ancak şu durumlarda bu olgu gerçekleşir. Sözgelimi, varsayalım ki, on bir yargıçtan üçü eylemin ‘kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından yararlanarak hırsızlık’ (TCY, m. 142/2-a, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis), dördü ‘kendini tanınmayacak duruma sokarak yağma’ (TCY, m. 149/1-b, 10 yıldan 15 yıla kadar hapis), dördü de ‘kişinin içinde bulunduğu zor koşullardan yararlanarak dolandırıcılık’ (TCY, m. 158/1-b, 2 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 5000 güne dek adli para cezası) suçlarını işlediği yolunda oy kullandılar. En ağır yaptırımı içeren yağma tanısının oyları en yakın hırsızlık tanısı oylarına eklenir, sanık hırsızlıktan hüküm giyer. Kuşkusuz, yaptırımda da ikiden çok süre ortaya çıkarsa aynı işleme başvurulur.

Önceki bir oylama, daha sonrakileri gereksiz kılarsa, görüşme ve oylama son bulur

(Hukuk YY, m. 385).

Bu mantığın gereğidir. Sanık suç işlememiştir oyu çoğunluğa ulaşmışsa, daha sonraki konulara/sorunlara elbette geçmeye gerek yoktur. Gelelim AYM’de yapılan oylamaya.

Hemen şunu belirteyim ki, açıklamaya göre, görüşme ve oylamada, yukarıdaki kurallardan sadece, 2. maddede belirtilen yöntem kurallarına, yani gizlik ve kıdemsiz yargıçtan oylamaya başlama kurallarına uyulmuştur.

Öbür kurallar çiğnenmiştir.
İlkin konuların/sorunların birlikte görüşülmesi/oylanması yasağı kuralı çiğnenmiştir.

Gerçekten on bir yargıçtan biri, eylemlerin odak olmadığı onu, eylemlerin odak olduğu altısı, temelli kapatma dördü devlet yardımının yarısının kesilmesi yönünde oy kullanmışlardır. Birinci kümedekiler hukuksal tanı ikinci kümedekiler ise yaptırımla ilgilidirler. Aynı görüşmede oylanamazlar. Özleri/nitelikleri/mahiyetleri başka başkadırlar. İlk oylama, sanık sandalyesine oturtulan partinin eylemlerinin odak olup olmadığı konusunda/sorununda olmak gerekirdi.

Böyle yapılmadığı için, mahkeme başkanı, daha sonraki konularda/sorunlarda görüşmeye yasaya uygun olarak katılmamıştır. Bu yüzden mahkeme yasaya göre oluşmamış, toplanmamıştır.

Kuşkusuz, oylama yasal görüşme ve oylama kurallarına uyularak yapılsaydı, büyük olasılıkla, bir yargıç dışında on yargıç odak olma konusunda/sorununda ‘evet’ diyeceklerdi.

Daha sonra uygulanacak yaptırım, yani kapatma ya da devlet yardımını kesme yaptırımlarından hangisinin uygulanacağı konusu/sorunu görüşülmeli ve oylanmalı, bütün yargıçlar, başkan dahil bu konuda görüşlerini bildirmeli ve oylarını kullanmalıydılar. Bu konuda/sorunda başkan hiç oy kullanmamış büyük olasılıkla görüşünü bildirmemiştir. Bir başka deyişle bu konuda/sorunda da mahkeme, yine yasaya göre oluşmamış on üye ile karar vermiştir.

Başkan bu konuda da görüşünü açıklamak zorundadır. Açıklasaydı belki de oylamanın yazgısı değişecekti.

Kapatma yaptırımı gereken çoğunluğu sağlamadığı takdirde, yardımı kesme yaptırımının dozu görüşülmeli ve oylanmalıydı.

Yine başkan dahil bütün yargıçlar bu konuda da/sorunda da görüşlerini açıklamalı ve oylarını kullanmalıydılar.

Mahkeme, başkan yaptırım aşamasında oy kullan(a)madığı için, yasaya uygun biçimde toplanamamıştır.

Bu nedenlerle başkanın ‘odak değildir’ oyu, özü/niteliği/mahiyeti başka oylara eklenemez. Çünkü, oyların toplanabilmesi için özlerinin/niteliklerinin/mahiyetlerinin özdeş olması kuralı çiğnenmiştir. Bir başka deyişle, yaptırım konusunda on yargıç oy kullandığı için, yargılanan parti yararına toplama kuralı da uygulanamaz.

Bu kurala başvurulamayacağı için de on oyla ‘devlet yardımının yarısı kesilmiştir’ denilemez.

Özetle oylamaya göre, devlet yardımının kesilmesi yaptırımı ancak dört oyla çıkmıştır.

Bu durum karşısında hem mahkemenin yasal biçimde oluşması, hem de toplama kuralı çiğnendiği için oylama butlan (hiçlik) ile sakatlanmış karar çıkmamıştır.

C. Başsavcılığı, karara karşı olağanüstü yollara başvurmalı, bu önemli kararın hukuka uygun biçimde çıkmasını sağlamalıdır.

Bu süreç işlemedikçe devlet yardımının kesilmesi yaptırımı uygulanamaz.

Unutmayalım. Hukuk zar atmaz
(STAR)


Arkadaşına Gönder   Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
  Toplam yorum 0   Onay bekleyen 0  


Yorumunuz editörlerimiz tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.		  

Bu haber henüz yorumlanmamış...

  Bu kategorideki diğer haberler


OSMAN YAĞMURDERELİ YOĞUN BAKIMDA

ERDOĞAN ANITKABİR DEFTERİNE NELER YAZDI?

DTP'LİERİN SAÇ KAZITMA EYLEMİ
»  MİLLİ EĞİTİM, 17 KİŞİ ÖLDÜKTEN SONRA UYANDI
»  FLAŞ.. OSMAN YAĞMURDERELİ YOĞUN BAKIMDA
»  TARİH KURUMU'NUN YENİ BAŞKANI POLİS AKADEMİSİ'NDEN
»  ANTALYA'DA KÖYLÜLERE, 'KÖYÜ BOLŞALTIN'ÇAĞRISI
»  BAŞBAKAN ERDOĞAN KONYA'YA GİDİYOR
»  YAŞ ÜYELERİ ANITKABİR'DE
»  HÜKÜMETTEN, FACİA İLE İLGİLİ AÇIKLAMA
»  ÇÖKEN YURTTAN KURTULDU, DEHŞET ANLARINI ANLATTI
»  DİYANET:"ÇÖKEN YURDUN BİZİMLE İLGİSİ YOK"
»  ANTALYA ALEV ALEV
»  ÖLÜ SAYISI 15 OLDU
»  ENKAZ ALTINDAN ÇIKARILAN ÖĞRENCİ ANLATIYOR
»  ENKAZ'DAN 1 ÖĞRENCİ SAĞ ÇIKARTILDI
»  BİNA'NIN ÇÖKME NEDENİ TARTIŞMALI
»  TÜP, KOCA BİNAYI BÖYLE YERLE BİR ETTİ
»  ÖLÜ SAYISI 13 OLDU, İŞTE DEHŞET GÖRÜNTÜLERİ
»  FETULLAH ÜLEN, KARAR İÇİN NE DEDİ?
»  KIRMIZI ÇİZGİLER BELİRLENECEK BAŞSAVCI İZLEYECEK
»  TOPTAN'DAN PARTİSİNE,'UYARILARI CİDDİYE ALIN' TAVSİYESİ
»  FLAŞ..FLAŞ KONYA'DA ÖĞRENCİ YURDU ÇÖKTÜ, 8 KİŞİ ÖLDÜ
»  MECLİS, RAMAZAN BAYRAMI'NA KADAR TATİL
 
  ÇOK OKUNANLAR
  YAZARLAR

 
EMİN VAROL		  
GAZETEC? ACI S?YLER !

 
Ercan Deva		  
Hatalar Zinciri ve Ortak Akıl

 
MURAT ŞAHİN		  
Matematik Ucuzlugu

 
Cahit Saraçoğlu		  
100 Milyar Liralık Destek Alacaklar
  ÇOK YORUMLANANLAR
  ANKET
Cumhurbaşkanlığı Seçimerinde Kim Kazanır?
Recep Tayyip Erdoğan
Kemal Kılıçdaroğlu
Muharrem İnce
Diğer
 Sonuçları göster   
 
 
RSS

Add to Google		 Medya Spot'ta yayınlanan her türlü yazı ve haber kaynak belirtilmeden kullanılamaz.  Sayfalarımızda kaynak belirtilerek yayınlanan haberler ilgili kaynağa aittir ve bu haberlerin kopyalanması durumunda, tüm sorumluluk kopyalayan kişi / kuruma ait olacaktır. Başka kaynak veya gazeteden alıntı yazarlar ve site yazarlarına ait yazılardan dolayı Medya Spot sorumlu tutulamaz.