Vatandaşı kredi kartı borcunu zamanında ödemeye yönlendirmek amacıyla özellikle yüksek oranda belirlenen gecikme faizi, bumerang gibi dönüp yine vatandaşı vuruyor. Bankalardan ihtiyaç kredisini aylık yüzde 0,85 faizle, taşıt kredisini yüzde 0,78 faizle almak mümkün. Buna karşılık kredi kartı takside bağlandığında aylık yüzde 2,44; gecikmeye düştüğünde yüzde 2,94 oranında faiz uygulanıyor. Gecikme faizi ile piyasadaki normal faizler arasındaki marj açılıyor.

Azami faiz cazip geldi

Merkez Bankası, faizlerdeki düşüşe paralel olarak geçtiğimiz günlerde kredi kartına uygulanan akdi faizi aylık azami yüzde 2,44'e, gecikme faizini de yüzde 2,94'e çekti. Merkez Bankası bu oranların üzerine çıkılamayacağını belirledi, ancak aşağısı için bir sınır getirmedi. Dolayısıyla bankalara, daha düşük faizleri vatandaşa uygulama imkanı sundu. Ancak bankaların tümü azami faiz oranı üzerinden vatandaşa faiz uygulamayı tercih etti.

Amaç caydırmak

Kredi kartında amaç, ihtiyaçların gelire uygun olarak her ay düzenli olarak karttan karşılanması. Kredi kartının bir kredi aracı olarak kullanılması istenmiyor. Bu nedenle sadece asgari tutarı ödeyerek kart sistemini sürdürmek isteyen tüketicilere, kalan borç için aylık yüzde 2,44 oranında faiz uygulanarak peşin ödemeye teşvik edilmeye çalışılıyor. Aynı şekilde, borcunu geciktiren vatandaşa da yüzde 2,94 faiz cezası kesilerek disiplin sağlanmaya çalışılıyor.

Zarar vatandaşa çıkıyor

Ancak bu faizlerin aşırı yüksek olması, çeşitli nedenlerle zora düşüp ödemesini geçici aksatan vatandaş için tam anlamıyla tuzağa dönüşüyor. Yüksek faizler borcu bir anda katlayınca, ödenemez hale gelen borçlar nedeniyle tüketici kendisini bir anda borç batağının içinde buluyor. Kartzede sayısı tırmanmaya başlıyor. Vatandaşı koruması için kurgulanan yüksek faiz sistemi, vatandaşı batağın içine çeken mekanizmaya dönüşüyor.

İşte çarpık tablo

Gecikme faizi yıllık kümülatif bazda yüzde 41,5'e denk geliyor. Oysa yıllık enflasyon sadece yüzde 9,24. Yani kredi kartının gecikme faizi, enflasyonun yaklaşık 4,5 katını buluyor. Enflasyona paralel olarak Türkiye'de faizler hızla düştü. Şu anda Hazine yüzde 8'ler civarındaki faizle borçlanıyor. Bankalar mevduata bu oranların daha üzerinde faiz vermiyor. Halen bankaların kredi faizi de gecikme faizinin üçte bir oranının altında. Bankalar 12 ay vadeli ihtiyaç kredisine yüzde 0,85; taşıt kredisine yüzde 0,78 faiz uyguluyor.6 EKİM 2010