Yeni düzenlemede emekli eşler de çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecek.

Maliye Bakanlığı, asgari geçim indiriminin uygulama esaslarını Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirledi. Başbakanlığa gönderilen tebliğe göre, asgari geçim indirimi için ücretin gerçek usulde vergilendirilmesi gerekecek.

Söz konusu indirim, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere ilk 2 çocuk için yüzde 7,5'i, diğer çocuklar içinde yüzde 5'i olarak uygulanacak.

İndirim, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları kapsayacak.

Asgari geçim indirimi, belirlenen oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için de eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanacak.

Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınacak.

-NET ÜCRETLERE DE İNDİRİM-

Tebliğ uyarınca, net ücret üzerinden anlaşmak suretiyle çalışanlar da asgari geçim indiriminden yararlanacak. Bunların hesaplanan vergiden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarları, net ücretleri ile birlikte ödenecek.

Peşin ödenen ücretler, asgari geçim indirimi uygulaması yönünden, nakden veya hesaben ödemenin yapıldığı dönemin geliri sayılacak.

Asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde fazlası dikkate alınmayacak. Ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarı, elde edilen ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olacak. Bu nedenle mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye herhangi bir iade yapılmayacak.

Tebliğde, asgari geçim indiriminden yararlanamayacak kişiler de şu şekilde sıralandı:

-Ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı,

-Dar mükellefiyet kapsamında ücret geliri elde edenler,

-Başka bir Kanun hükmü uyarınca ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar,

-Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler.

Düzenlemeye göre 18 yaşını doldurmuş çocuklardan öğrenimi sona erenler, öğrenimin sona erdiği ayı takip eden aydan itibaren anne veya babasının asgari geçim hesabında dikkate alınmayacak.

Yıl içinde işyeri veya işvereni değişen ücretliler, yeni işyerlerinde çalışmaya başladıkları aydan itibaren indirimden yararlanmaya devam edecek.

-AİLE DURUMU BİLDİRİMİ-

Bu arada uygulama öncesi ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında ''Aile Durumu Bildirimi'' ile işverenlerine bildirimde bulunacaklar, durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde de bu değişiklikleri işverene 1 ay içinde bildirecekler.

Burada eşin çalışmadığı ve herhangi bir gelirinin olmadığına ilişkin ücretli beyanı aksi ortaya çıkarılmadığı sürece yeterli olacak.

Sadece ücret geliri elde eden eş, (Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş) kapsamında değerlendirilmeyecek. Bunlar dışındakiler ise çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş kapsamında kabul edilecek. Münhasıran emekli maaşı alanlar da çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecek.

-BORDRO DÜZENLENMESİ-

İşverenler, mevcut medeni durum ve çocuk sayısı bilgileri doğrultusunda, her yıl Ocak ayı itibariyle Asgari Geçim İndirimi Bordrosu düzenleyecek. Yıl içerisinde meydana gelen değişiklikler için ayrı bir bordro düzenlenebileceği gibi değişiklikler, aynı bordro üzerinde de gösterilebilecek.

Her bir ücretlinin yararlanacağı indirim miktarı, bordroda ilgili aya ait sütunda gösterilecek. Mevcut bilgilere göre hesaplanan yıllık asgari geçim indirimi tutarının her aya isabet eden kısmı, ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecek.

Ücretliye yansıtılacak tutar, ücret ödemesinin yapıldığı dönemde ücret bordrosunda açılan 'Asgari Geçim İndirimi' satırında gösterilecek ve işverenler tarafından ilgili aya ilişkin verilecek muhtasar beyannamede tevkif suretiyle kesilen vergiler toplamından mahsup edilerek, kalan tevkifat tutarı ödenecek.

Mahsup edilecek indirim, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olmayacak.

-MUHTASAR BEYANNAME-

Muhtasar beyanname üzerinde asgari geçim indirimi tutarının mahsup edilebilmesi için söz konusu tutarın mutlak surette ücretlilere ödenmiş olması gerekecek. 3'er aylık dönemler halinde muhtasar beyanname veren işverenler de her yılın Ocak ayından itibaren asgari geçim indirimi tutarını her ay ücret ödemesi sırasında ücretliye peşin olarak ödeyecek. Örneğin Ocak-Şubat-Mart dönemine ilişkin asgari geçim indirimi tutarı, Nisan ayında verilecek muhtasar beyannamede mahsup konusu yapılacak.

Asgari geçim indirimi uygulaması işverenler aracılığıyla gerçekleştirileceğinden, tevkifata tabi ücretlerini yıllık beyanname ile beyan eden ücretliler, yıllık beyannamelerinde indirim uygulamasına ilişkin olarak herhangi bir bildirimde bulunmayacaklar.

Ücretlerinden vergi tevkifatı yapılan ve işverenler aracılığıyla yıl içinde asgari geçim indiriminden yararlanan mükelleflerin, tevkifata tabi ücret gelirlerini yıllık beyannameye dahil etmeleri halinde, beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan vergiden, yıl içinde kendisine ödenen ücret üzerinden kesilen gelir vergisinin asgari geçim indirimi mahsup edilmeden önceki tutarı mahsup edilecek. Böylece, kaynakta vergileme sırasında ücretliye ödenmiş olan asgari geçim indirimi tutarlarının, yıllık beyanname üzerinden yapılan vergileme sonucunda da ücretlide kalmış olması sağlanacak.

İşverenler tarafından hizmet erbabının ücret gelirlerinden kesilen gelir vergisinden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarı, ücretliye o ayki ücretle birlikte nakden ödenecek. Aksi halde, asgari geçim indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliğini taşıyacak. Bu durumda, işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacak.