Fransa’da yayınlanan Le Figaro Gazetesi’nin önceki gün duyurduğu haber üzerine, kendisini aradığım Mehmed Uzun, ‘Öldürülme söylentileri yüzünden tedirgin oldum ve Türkiye’yi terkettim’ dedi. Ege’de tatil yaparken, bunu yarıda kesip Türkiye’den ayrıldığını söyleyen Mehmed Uzun, aynen şunları anlattı:

GİT DEDİLER

Ege’nin uzak bir köyünde ailemle birlikte tatil yapıyordum, yeni romanımı yazıyordum. Ölüm listesinde bulunduğum haberinin bana ulaşması üzerine, kaldığım yerin çevresindeki güvenlik önlemleri artırıldı. Başta dostum Yaşar Kemal olmak üzere, Türkiye’deki ve dünyanın başka şehirlerindeki bir çok dostum, benim burayı terketmemi söyledi. Bu haberin, söylentilerin nasıl çıktığını da anlatayım.

LİSTE KİMDEN

Aylar önce Diyarbakır’da Orhan Pamuk ile birlikte Uluslararsı Pen Kulüp’ün düzenlediği bir sempozyumun açış konuşmasını yapacaktım. Orhan Pamuk gelmedi, ben yalnız başıma açış konuşmasını yaptım. Gazetecilerle söyleşilerimde de, soruları yanıtladım. Yedi ay sonra bir haftalık dergi, sanki onlara özel röportaj vermişim gibi, bu listeden, infaz kararından söz etti. Yeni yayınlanan Ruhun Gökkuşağı kitabıyla ilgiliydi daha çok sorular. Adamlar, aracılar gönderdim, bu listeyi kim verdi, kimden aldınız, tam liste nedir diye bir cevap alamadım.

İLK KONUŞMAM

Bu konuda konuşmak da istemedim, kaçtım ama mecbur kalıp batıdaki bazı ajanslarla röportaj yaptım. Türkiye’de ilk kez konuşuyorum. Ben günlük siyasetin dışındayım, isteseydim siyasi örgüt kurardım veya bir örgütün üyesi olurdum. Benim söylediklerim edebi olduğu için bana tahammül edemiyorlar. Ben Kürt dilinde iyi bir edebiyat yapmak istedim. Hiç bir grupla bağlantım yok ben Stalinizm’e de, onun edebiyat anlayışına da karşıyım. Arama hep o tür düşünenlerle engel koydum. Belli bir ideolojiyi nasıl savunabilirim, ben bir hümanistim. Benim dışımda olayların içine beni katmak için yapılmış girişimler bunlar.

TEKRAR DÖNECEĞİM

Maruz kaldığım baskılardan biraz dert yanayım. Devlet bölücülük yapıyorum diye üstüme geldi, Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık romanım hakkında dava açtı. Öte yandan dünyayla ilişkisi olmayan Kürtler beni başka yandan işin içine sokmaya çalışıyorlar. Edebiyatçıyım, bunların dışındayım, diyorum ama bu anlaşılmıyor, bana kalırsa edebiyata değer vermiyorlar, bu yüzden de gerçekleri anlamıyorlar. Batı’da yaşamasaydım ben bu eserleri yazamazdım. Ben Doğu ile Batı arasındaki bağlantıyı kurmak istiyorum. Türkiye’ye döneceğim, en zor dönemle bile geldiğim bir ülkeyi terkeder miyim? Ayrıca yeni kitabımı Türkçe yazdım. Biliyorsunuz Türkiye’de bir ev de tuttum.’

‘Öldürülecek 250 aydın’ Le Figaro’da

MEHMED Uzun’un Türkiye’den ayrılacağını, Fransa’da yayınlanan Le Figaro Gazetesi önceki gün yazdı. Gazete, Kürt kökenli yazar Mehmed Uzun’un, PKK tarafından hazırlanan, ‘Öldürülecek 250 aydın’ listesinin birinci sırasında yer aldığı için Türkiye’yi terk etmeye karar verdiğini yazdı. Habere göre Mehmed Uzun, ailesiyle birlikte daha önce 28 yıl sürgün hayatı yaşadığı İsveç’e dönecek. ‘Uzun, PKK’nın uyguladığı şiddeti açık yüreklilikle kınasa da Ankara’nın Türkiye’deki Kürt azınlığına olan yaklaşımını da sık sık eleştirdi’ diye yazan Le Figaro şöyle devam etti: ‘1994 yılında bir saldırıdan kurtulan Yavuz Binbay da sürgünle tanışmıştı. Sonunda İsviçre’deki sığınmacı kimliğinden vazgeçmiş ve Diyarbakır’a gelerek uzun süre ikinci başkanlık yaptığı İnsan Hakları Derneği’ne katılmıştı. Yavuz Binbay, İHD’den ayrıldı. Yazar Adalet Ağaoğlu da, derneğin PKK’ya olan duruşunun belirsizliğini eleştirerek dernekten ayrılmıştı. Yavuz Binbay, sivil toplum kuruluşlarının her türlü yandaşlıktan kaçınmaları gerektiğini, çoğu zaman manipüle edildiklerini söyledi.’

Avrupa’da savunacağım

‘Söz ve anlatımın evrenselliğini savunur, bilinçli bir şekilde edebiyatı seçtiğimi söylediğim halde, beni siyasete çekmek isteyenler var, her zaman önerileri reddediyorum. 19 Eylül’de Brüksel’de Avrupa Parlamentosu’nda Avrupa Birliği, Türkiye ve Kürt Sorunu başlıklı bir konuşma yapacağım. Orada Türkiye’nin demokratikleşmesini, çok kültürlülüğünü anlatacağım. En önemlisi Türkiye’nin AB’ye girmesini, alınmasını savunacağım.’

MODERN Kürt romanını yaratıcısı olarak değerlendirilen Mehmed Uzun, 28 yıl aradan sonra bu yıl Türkiye’ye kesin dönüş yapmıştı. Uzun AFP’ye ‘Türkiye çok değişti, bazı engellere ve tepkilere rağmen Avrupa ülkesi olma yolunda ilerliyor. Benim gibi entelektüel kişilerin de bu sürece katkıda bulunmaları lazım’ demişti.