ÖMER ŞAHİN/RADİKAL

800’den fazla filmde oynayan Yadigâr Ejder’in Taksim Parkı’nda bir bankın üzerinde donarak ölmesi unutulmadı. Hababam Sınıfı’nın ‘Tulum Hayri’si de... Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni Cahide Sonku da öyle. Uzağa gitmeye gerek yok. Sadece bir yıl önce bir ‘usta’yı kaybettik. Türk sinemasına yarım asır önce ‘ Altın Ayı’ ödülü kazandıran ünlü yönetmen Metin Erksan nasıl ölmüştü? Ya Türk müziğinin belki de yaşayan en büyük sesi, ‘diva’sı Müzeyyen Senar ne âlemde? Devlet yardımına ihtiyacı olacak kadar zorda mı?

Yürek burkan haberler
O haberleri unutmayız. Her gördüğümüzde içimiz acır. Karşımızda yıllarca hayranlıkla izlediğimiz bir sanatçının yürek burkan görüntüleri vardır. Hüzünlü fon müziği eşliğinde verilir haber. Yılların ‘şöhret’i kirasını ödeyemez, hastane masrafını karşılayamaz haldedir. Görüntüsü de vaziyeti de perişandır. Yardım eli bekler. Gözyaşını içine akıtıp bunu isteyemeyen de vardır. Ekran başındaki duygulanır. Bazen devlet ‘şefkat’ini gösterir. Kimi zaman da sanatçı dostları ‘vefa’ gösterir, gece düzenler. ‘Şefkat’ ve ‘vefa’dan gelen üç-beş kuruş ile hayata tutunulur.
Biz bu sahneleri yıllardır yaşıyoruz. Hem de en acı halleriyle... 800’den fazla filmde oynayan Yadigâr Ejder’in Taksim Parkı’nda bir bankın üzerinde donarak ölmesi unutulmadı. Hababam Sınıfı’nın ‘Tulum Hayri’sinin son günleri de... Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni Cahide Sonku da öyle. Uzağa gitmeye gerek yok. Sadece bir yıl önce bir ‘usta’yı kaybettik. Türk sinemasına yarım asır önce ‘Altın Ayı’ ödülü kazandıran ünlü yönetmen Metin Erksan nasıl ölmüştü? Ya Türk müziğinin belki de yaşayan en büyük sesi, ‘diva’sı Müzeyyen Senar ne âlemde? Devlet yardımına ihtiyacı olacak kadar zorda mı?
Zordaki sanatçılara bazen ‘vefa’ gecesi yapılır. O paralar yardıma dönüşür. Bir de Kültür Bakanlığı’nın ‘muhtaç yardımı’ vardır. Aslında mevzuatta olmayan bir yardım bu. Şimdi iyi haberi verelim. Devletimiz, demokrat-laik, aynı zamanda ‘sosyal’ bir hukuk devleti olduğunu hatırlıyor. Zor durumda olan sanatçıları ele güne muhtaç etmeyecek adım atılıyor. Son iki yıldır yapılmıyor ama bir ‘muhtaç yardımı’ uygulaması vardı. Haberi birinci ağızdan, yani Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ’dan duydum. Ertuğrul Bey, o görüntülerden hoşnut değil. Sanatçılar için “Onlar maddi, biz manevi sıkıntılarını çekiyoruz” dedikten sonra müjdeyi verdi: “Telif haklarıyla ilgili çalışmamız var. Orada fon oluşturup muhtaç bütün sanatçılara yardım etmeyi planlıyoruz.” Bakan Günay, devletin yeni bir model geliştirdiğini ve diğer bakanlıkların da konuyla ilgilendiğini söyledi.

Kaynak, telif gelirleri olacak
Ertuğrul Günay’ın ipucu verdiği modelin kasası telif gelirleri. Kültür Bakanlığı’nın yurtdışı kopya, DVD gibi kalemlerden gelen bir telif hakları geliri var. 3-5 milyon dolarlık bir meblağı buluyor. İşte bu paranın yüzde 10’u zorda kalan sanatçılara ayrılacak. Bir nevi ‘Yeşilçam Fonu’ oluşturulsa da geniş bir kesim yararlanabilecek. Fikri üretim yapan, telifle yaşayan ses, sinema, saz hatta fotoğraf ve ebru sanatçıları bile fon kapsamına giriyor. Zordaki sanatçı adına meslek örgütü ya da yakını yardım talebini iletebilecek. Hiçbir başvuru olmasa dahi eğer bir sanatçının ‘muhtaç’ olduğu belirlenirse yine yardım eli uzatılacak. Yardımın şekline gelince... Birincil amaç, zorda kalan sanatçının gıda, barınma ve sağlık giderini karşılamak. Nakdi para verileceği gibi, kira yardımı ve hastane masrafları da karşılanacak.

MÜZEYYEN SENAR
Türk sanat müziği denince akla gelen ilk isimlerden. Musikimizin en güçlü yorumcularından. Atatürk ’ün de dikkatini çekip sevdiği sanatçılardın biri olmuştu. Birkaç kez de huzurunda şarkı söyledi. Devlet sanatçısı da olan Senar, 2006 yılında felç oldu. Sağlık sorunlarıyla uğraşıyor. Sanatçı dostları ‘vefa’ gösterdiler ama yine de devlete ihtiyaç duyduğu bir gerçek.
MÜNİR ÖZKUL
Sinemaya damga vurmuş isimlerden. Hababam Sınıfı’nın unutulmaz ‘Mahmut Hoca’sı. Birkaç yıldır yaşam mücadelesi veren Münir Özkul da maddi sıkıntı içerisinde. Neredeyse iki-üç yıldır sağlığı ve parasızlığı haber konusu oluyor. Devletin, sanatçı dostlarının yardımıyla hayata tutunmaya çalışıyor.
CAHİDE SONKU
Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni ve ilk kadın yıldızıdır.1981 yılında Alkadraz Sineması’nda hayata gözlerini yumdu.
METİN ERKSAN
Türk sinemasının uluslararası ödüllü ilk yönetmeni. 2010 yılında ‘muhtaç’ olduğu için yardım yapılan 21 sanatçı arasındaydı.
YADİGÂR EJDER
Yeşilçam’ın emektarlarındandı. 800’den fazla filmde rol aldı. Taksim Parkı’nda, bir bankın üzerinde donarak öldu.