Petrokimya Holding AŞ'nin (Petkim ) yüzde 51 oranındaki hissesine dün düzenlenen ihalede 2 milyar 50 milyon dolar ile  en yüksek teklifi veren Rus ve Kazak ortaklığı TransCentralAsia Petrochemical Holding Ortak Girişim Grubu 'nun arkasında kimler olduğu konusu soru işaretlerine neden oldu. İhaleyi düzenleyen Özelleştirme İdaresi Başkan Yardımcısı ve İhale Komisyonu Başkanı

Rus bankasının işlem hacmi 160 milyar dolar

Konsorsiyum ortaklarından Troika Dialog, Rusya'nın en büyük yatırım bankası olarak biliniyor. 1991 yılında kurulan bankanın başında Ermeni asıllı işadamı Ruben Vardanian var. Aralarında uluslararası denetim ve danışmanlık firması Ernst&Young'ın da bulunduğu birçok kuruluş tarafından "Rusya'da yılın yatırımcısı" seçilen Vardanian, Troika Dialog'un yüzde 65'ine sahip. Kalan hisselerin ise 70 ortak arasında paylaştırıldığı biliniyor. Yılbaşında bankanın stratejik bir ortağa satışı ya da halka arzı gündeme gelmiş, Vardanian ise buna karşı olduğu yönünde bir açıklama yapmıştı. Business Week dergisine göre bankanın toplam piyasa değerinin 2.5-3 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Bankanın internet sitesinde bildirildiğine göre geçen yıl gerçekleştirilen menkul kıymet işlemlerinin hacmi 160 milyar dolar civarında. Rusya hisse piyasasındaki pazar payı yüzde 15, ruble cinsi tahvil piyasası ndaki  payı ise yüzde 25. Euromoney dergisi tarafından 2006'da  "Rusya'nın  En  İyi  Bağımsız  Özel  Bankası " seçilen Troika Dialog'un yönettiği varlıkların değeri 3.9 milyar doları buluyor. Troika, kısa süre önce Rus havayolu şirketi Transaero ile otomotiv ve yedek parça üreticisi Avtovaz'ı satın almıştı. Bankanın Rusya dışında 4 uluslararası bürosu bulunuyor. Bunlar New York (ABD), Londra (İngiltere), Kiev (Ukrayna) ve Kıbrıs Rum Kesimi'nde. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's (S&P) bankanın uzun vadeli kredi notunu BB-, görünümünü ise durağanda tutuyor.

Konsorsiyumun ikinci ortağı Caspi Neft'in ABD merkezli bir şirkete ait olduğu biliniyor. Üçüncü ortak olduğu açıklanan Investment Industrial Group Eurasia ile ilgili  bilgiler ise çık sınırlı.

Rus bankasının başında Ermeni patron

Rus Troika Dialog'un başında bulunan isim Ermeni asıllı işadamı Ruben Vardanian. S&P'nin banka hakkında yayımladığı raporda , Vardanian'ın elinde tuttuğu bankanın yüzde 65 hissesinin yüzde 15'ini yakın zamanda çalışanlarına ve yöneticilerine devredeceği belirtildi. 1992 yılında Moskova Devlet Üniversitesi Ekonomi Fakültesi'nden mezun olan genç işadamı İtalya'da master eğitimi aldıktan sonra yatırım bankası Merrill Lynch'in Gelişen Piyasalar Eğitim Programı ve Harvard Business School tarafından açılan kurs programlarını da tamamladı. Troika'da kurulduğu yıl olan 1991'de henüz 22 yaşındayken çalışmaya başlayan Vardanian, 10 yıl sonra CEO koltuğunda oturdu. 2001 yılında Troika, Sovyet döneminde oldukça güçlü olan ancak unutulmuş sigortacılık devi Rosgostrakh'ı satın alarak ilk sıçramayı gerçekleştirdi. Bu dönemde hissedarlardan Moskova Bankası, Vardanyan'ı bu kadar riskli bir yatırıma giriştiği için eleştirmiş ve istifa etmesini istemişti. Banka yönetimi ve bazı hissedarlar da Vardanyan'a destek çıkınca Bank of Moscow geri adım atmak zorunda  kalmıştı.

Kazak petrolcünün sahibi ABD'liler

Petkim'i alan konsorsiyumda doğrudan petrol sektöründe faaliyet gösteren tek şirket olan Caspi Neft'in tamamı 2 yıl önce ABD merkezli Transmeridian Exploration adlı şirket tarafından satın alındı. Şirketin ana faaliyeti Kazakistan'ın batısındaki Güney Alibek petrol ve doğalgaz sahasındaki arama ve çıkarma çalışmaları. Söz konusu sahadaki petrol rezervi toplamının 72.9 milyon varil olduğu tahmin ediliyor. Caspi Neft'in günlük üretimi ise 2006 Eylül itibariyle 3 bin 100 varile yaklaşmıştı. Bu yılın sonuna kadar bu rakamın 10 bin varile çıkarılması hedefleniyor. Bunun büyük bir kısmı ise Kazakistan dışındaki pazarlara ihraç ediliyor. Şirketin yüzde 19 hissesi aynı zamanda CEO koltuğunda oturan ABD'li işadamı Lorrie Olivier'nin elinde. Caspi Neft'in Kazakistan dışında Güney Teksas ve Körfez bölgesinde de doğalgaz faaliyetleri bulunuyor.