Polisin emeklilik tarihi nasıl hesaplanıyor?

Yazı dizimizin dünkü bölümünde Sosyal Güvenlik Reformu'nun polisleri nasıl etkilediğine değindik. Bugün, polisler için emeklilik hesaplamalarını ele alacağız. Böylece polisler tarafından en fazla soru sorulan konuya da açıklık getirmiş olacağız.

Ülkemizde Sosyal Güvenlik Sistemi sık sık revizyona uğradığından, normal çalışanların emeklilik tarihini hesaplamak başlı başına bir uzmanlık ister. Polisler ise emeklilik açısından istisnai hükümlere tabi olduklarından, bu meslek grubunun emeklilik hesaplamaları çok daha çetrefillidir. Fakat biz meseleyi kısaca özetledikten sonra örnek hesaplamalarla, konunun mantığını ortaya koymaya çalışacağız.

Polisler için özel hükümler

Esasında polislerin emeklilik hesaplamasını zorlaştıran temel unsur, fiili hizmet müddet zammı olarak ifade edilen ve pratikte yıpranma payı olarak bilinen uygulamadır. Buna göre polisler, çalıştıkları her yıl için 3 ay ilave hizmet süresi kazanırlar. Böylece örneğin 20 yıl çalışan bir polis memuru, 5 yıl da yıpranma payı kazanarak, toplamda 25 yıl hizmeti varmış gibi değerlendirilir.

Polisler için istisnai bir diğer düzenleme de farklı yaş haddi uygulamasıdır. Örneğin hâlihazırda normal devlet memurları için 65 olan yaş haddi uygulaması, polis memurları için 52 olarak uygulanmaktadır. Gerek yıpranma payı gerekse farklı yaş haddi uygulamaları, polisin maruz kaldığı ağır çalışma koşullarının dikkate alınması sebebiyledir.

Bu girizgâhtan sonra gelelim emeklilik hesaplamalarına. Polislerin emeklilikte tabi olduğu hükümler, mesleğe giriş tarihine göre değişiyor. Buna göre:

· 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar ayrı,

· 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayanlar ayrı ve

· 30 Nisan 2008 sonrası göreve başlayanlar ayrı şartlarla emekli olacaklar.

8 Eylül 1999'dan önce göreve başlayanlar

T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi sayılan polisler, 8 Eylül 1999 tarihine kadar emeklilikte yaş şartına tabi değillerdi. Erkekler 25 yılı, bayanlarsa 20 yılı doldurarak emekliliğe hak kazanıyorlardı. Ancak 8 Eylül 1999 tarihinde emeklilikte hizmet süresinin yanında bir de yaş şartı getirilirken, bu tarihten önce göreve başlayan memurlar için de bir kademelendirme sistemi öngörüldü. İşte 8.9.1999 öncesi göreve başlayan erkek ve bayan polislerin emeklilik tarihi, 23.05.2002 tarihindeki hizmetleri dikkate alınarak bu kademeli sisteme göre hesaplanmaktadır. Bu dönemde göreve başlayanların emeklilik hesaplamasına, bir polis okurumuzdan gelen soruyu cevaplayarak örnek vermiş olalım.

Soru: Sadettin Bey, ben 23.03.1969 doğumluyum. 01.10.1987 tarihinde bir işyerinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım ve toplam 330 gün primim var. Daha sonra askere gittim ve 18 ay askerlik sonrası 15.01.1993 tarihinde polis olarak göreve başladım. Sizden öğrenmek istediğim, SSK'lı çalışmalarım da dikkate alındığımda ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi borçlanmamın emeklilik tarihime etkisi olur mu? M. Uzgörür

Cevap: Değerli okurum, öncelikle emeklilikte tabi olduğunuz yaşı tespit edebilmemiz için 14.06.2002 tarihine kadar toplam hizmetinizi bulmamız gerekiyor. 14.06.2002 tarihi itibarıyla toplam hizmetiniz;

Normal memuriyet hizmeti: 9 yıl 5 ay

Yıpranma payı : 5 yıl

SSK hizmeti : 11 ay

Askerlik süresi : 1 yıl 6 ay

Toplam hizmet : 16 yıl 10 ay.

Bu hizmet süresine göre kademeli geçiş tablosunda 49 yaş şartına tabi olacaksınız. Yani 25 yıllık hizmet süresini ve 49 yaşı tamamlayarak emekli olacaksınız. Fakat bugüne kadar kazandığınız ve bundan sonra da kazanacağınız yıpranma payı bu 49 yaş şartından indirilecek. Böylece 1 Ocak 2013 tarihinde emekli olabileceksiniz.

SGK erken emekli ediyor!

Esasında yukarıdaki örnekte, polis memurunun 1 yıl daha geç emekli olması gerekiyor. Fakat eski Emekli Sandığı, şimdiki SGK, 8.9.1999 öncesi göreve başlayan yıpranma kapsamındaki kamu çalışanları için yanlış hesaplama yapmaktadır. Polisler de dahil bu çalışanlar için hesaplama yaparken, 23.05.2002 tarihine kadar kazanılan yıpranma payını değil, 25 yılı dolduruncaya kadar kazanılacak yıpranma payını 23.05.2002 öncesi hizmetine eklemektedir. Bu da polis gibi yıpranmalı çalışan kamu görevlilerinin 1 yıldan 3 yıla kadar daha erken emekli olması anlamına geliyor. Bu durum polis memurları ve diğer yıpranmalı çalışan kamu görevlilerinin lehine olsa da mevzuata aykırılık teşkil ediyor.

Dizimizin yarınki bölümünde, 8 Eylül 1999 sonrası göreve başlayanlarla reform sonrası göreve başlayan polislerin emeklilik hesaplamalarına yer vereceğiz. Sadettin Orhan/Bugün