Mahmud Ahmedinecad, düzenlediği basın toplantısında, ''İran'ın barışçı nükleer teknolojisinin, İran gençliğinin bilimsel başarılarının bir sonucu olduğunu'' belirterek, barışçı nükleer teknolojiye enerji amacıyla tıbbi ve tarımsal amaçlarla ve bilimsel gelişme için ihtiyaçları olduğunu ifade etti.

Bir soru üzerine Ahmedinecad, ''ulusal çıkarları korumak kaydıyla AB ile nükleer görüşmeleri sürdüreceklerini'' söyledi.

İran'ın gelişme yolunda ilerlediğini belirten Ahmedinecad, ülkesinin bu yolda ABD ile ilişkiye ihtiyacı olmadığını da kaydetti.

ARAP ÜLKELERİYLE İYİ İLİŞKİLER İSTEDİ

İran'ın yeni cumhurbaşkanı seçilen muhafazakar Mahmud Ahmedinecad, Arap ülkeleriyle iyi ilişkiler istediğini söyledi.

Ahmedinecad, Suudi gazetesi Okaz'a verdiği demeçte, İsrail dışında, tüm Arap ülkelerine elini uzatacağını belirtti.

İranlıların ''düşman halk'' olmadığını söyleyen Ahmedinecad, ''Elimi, İsrail hariç herkese uzatacağım, herkesle ilişkileri geliştirmeye çalışacağım'' dedi.

Komşusu Irak'la 8 yıl savaşan İran'ın Körfez ülkeleriyle de gergin ilişkileri bulunuyordu, ancak bu ilişkiler 1997'de Muhammed Hatemi'nin seçilmesiyle gelişme yoluna girmişti.

AHMEDİNECAD AÇIKLAMALARI

İran'da önceki gün 2. turu yapılan 9. cumhurbaşkanlığı seçimini kendisi din adamı olmamasına karşın en tutucu din adamından bile daha muhafazakâr olduğu belirtilen Mahmud Ahmedinecad'ın ezici bir çoğunlukla kazanması, farklı tepkilere neden oldu. AB, insan hakları, nükleer program ve diğer konularla ilgili gelişmelere açık "her türlü İran hükümetiyle çalışmaya hazır olduğunu" açıklarken, AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frattini, kaygısını dile getirerek, "Yeni cumhurbaşkanı Ahmedinecat’tan insan hakları ve nükleer silahlanma konusunda net sözler bekliyoruz" dedi. İsrail ise, Ahmedinecat’ın seçilmesinin uluslararası toplum için büyük sorunlar doğuracağını öne sürdü.

"İRAN'LA DİYALOĞU DONDURMAKTAN BAŞKA ÇAREMİZ KALMAYABİLİR"

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkan Yardımcısı Franco Frattini, İran’daki cumhurbaşkanlığı seçiminin reformcu kanadın yenilgisi, muhafazakar kanadın galibiyetiyle sonuçlanmasını kaygıyla karşıladı.

Seçimi Mahmut Ahmedinecat’ın kazanmasını, AB’nin ticari alanda İran’la başlatmış olduğu görüşmeler açısından bir risk olarak niteleyen Frattini, "Reformcu kanat kaygı verici bir yenilgiye uğradı. Yeni cumhurbaşkanı Ahmedinecat’tan insan hakları ve nükleer silahlanma konusunda net sözler bekliyoruz. Ama şayet olumsuz bir yanıt gelirse, AB’nin İran’la diyaloğu dondurmaktan başka çaresi kalmayabilir" dedi.

AB Komisyonu’nda başkan yardımcılığının yanı sıra Özgürlük, Adalet ve Güvenlikten sorumlu üyelik görevini de yürüten Frattini, İtalyan gazetelerinden La Repubblica’da bugün yayımlanan demecinde, İran’daki cumhurbaşkanlığı seçiminin sonuçları konusunda ayrıntılı değerlendirmelerde bulundu.

"Haşimi Rafsancani’nin seçimi kaybetmesi bizleri tedirgin etmektedir" diyen Frattini, Ahmedinecat’ın ciddi bir sınavla yüz yüze olduğunu belirterek, şöyle konuştu: "Şimdi, temel hakların sağlanmasının bayraktarlığını yapmaktan vazgeçemeyiz. Sabık Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ile gelecek Eylül ayında bu konuda bir görüşme yapılması konusunda mutabakat sağlamıştık. Bu, Ahmedinecat için gerçek bir sınav olacaktır: O randevuyu iptal etmesi durumunda, global bir müzakere yolunda ilerlemek karmaşık hale gelecek."

Frattini, İran’la nükleer silahlanma konusundaki pazarlıkların geleceğine ilişkin soruyu ise şu sözlerle yanıtladı: "Ahmedinecat ilk beyanatlarında oldukça sert çıktı. İran’ın nükleer sanayiye sahip olabileceğini ama bunun sivil mi yoksa askeri amaçlı mı olduğunun incelenebileceğini söyledi. Tahran’la ticari sektör konusunda görüşmeler başlatmıştık. Ama global bir uzlaşı olmaksızın mutabakata varılamaz. ABD’yle ilişkilerini düzeltmeleri lazım." Frattini, Ahmedinecat’ın "İslam devriminin arılığına geri dönmek lazım" biçimindeki beyanatı konusunda ise "İran’ın kadın hakları konusunda neler diyeceğine bakacağız. Recm cezalarının uygulanmasının sürdürülmesini kabul edemeyiz. İslam geleneğine saygılıyız ama tektanrıcı dinlerin tümü insan hayatının kutsal olduğunu yazıyor. Bu, AB için ise vazgeçilemeyecek bir ilkedir" dedi.

Franco Frattini, Ahmedinecat’tan olumlu sinyaller gelmesi durumunda, AB’nin ABD ile İran arasında arabuluculuk yapabileceğini sözlerine ekledi.

İSRAİL: BÜYÜK SORUNLARA NEDEN OLACAK

İsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, İran’da aşırı muhafazakar Mahmud Ahmedinecad’ın cumhurbaşkanlığına seçilmesinin uluslararası toplum için büyük sorunlar doğuracağını öne sürdü.

Peres, yayımladığı bildiride, "Seçim sonucunun, aşırılık yanlılığı, konvansiyonel olmayan silahlar ve Batı’dan uzaklaşma gibi tehlikeli konuların devam edeceğini gösterdiğini ve bunun dünya için büyük sorunlara neden olacağını" belirtti.

"Cumhurbaşkanlığı seçiminin bazı aşırılık yanlılarını birbirine kattığını" ifade eden Peres, "Seçimin özgür ve demokratik olarak nitelendirilemeyeceğini" savundu.

Bu arada, İsrail Savunma Bakanlığı yetkilisi Amos Gilad, devlet radyosuna yaptığı açıklamada, "seçim sonucunun İran’daki reform ve değişikliklere ilişkin süreci bozacağını" söyledi.

Gilad, "Ahmedinecad’ın başa gelmesi, tüm dünya için tehdit teşkil eden ülkedeki aşırılık tehlikesini güçlendirecek" diye konuştu.

ABD, İNGİLTERE, FRANSA, RUSYA NASIL BAKIYOR?

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Joanne Moore, “Seçimlerin sona ermesinin ardından, İran’ın, Ortadoğu’da esen özgürlük ve demokrasi rüzgarlarının dışında kaldığı yönündeki görüşümüzü değiştirecek, herhangi bir şey görmedik'' açıklamasını yaptı. Aralarında kadınların da bulunduğu bir çok adayın seçime girmesine izin verilmemesini eleştiren Moore, temel yanlışlıklar bulunduğunu vurguladı. Nükleer programla ilgili net açıklama yapılması çağrısında bulunan İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw ise seçimde uluslararası standartlara göre, ciddi kusurlar bulunduğunu söyledi. Fransa Dışişleri Bakanı Dusto-Blazy ise seçimlerin ardından İranlı yetkililerin nükleer programlarıyla ilgili olarak Avrupa ile yürüttükleri müzakereleri sürdüreceğini umduğunu belirtti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Ahmedinecad’ı kutlayarak ülkesinin İran’la nükleer işbirliğini uluslararası anlaşmalara bağlı kalarak geliştirmeye hazır olduğunu söyledi.

İRAN: ÖNYARGILI OLMAYIN

İran Dışişleri Bakanlığı, Batı'dan, cumhurbaşkanlığına yeni seçilen muhafazakar Mahmud Ahmedinecad konusunda önyargılı olmamasını isteyerek, ülkenin nükleer politikasının değişmeyeceğini bildirdi.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hamid Rıza Asefi, haftalık basın toplantısında, dış politikalarında çok büyük bir değişiklik olmayacağını söyledi.

Asefi, ''Uluslararası gerginliğin yumuşatılması üzerine kurulu politikalarının kesinlikle devam edeceğini'' belirterek, makro politikalarının değişeceğini sanmadığını ifade etti.

Sözcü, ''Nükleer görüşmelerin, anlaşmayla oluşturulan makro politikalarının bir parçası olduğunu'' söyleyerek, ''Cumhurbaşkanını değiştirmek, bunu değiştirmez'' dedi.

''Avrupalılar Ahmedinecad'a güvenmek ister ya da istemez. Bu onların sorunu. Ancak bence ona güvenmeliler ve ona karşı önyargılardan kaçınmalılar'' diyen Asefi, ''Avrupalıların, Ahmedinecad programını açıklayıncaya kadar, itimat, hoşgörü ve sabırlı olması gerektiğine inandığını'' da ifade etti.

MUHAFAZAKARLARA GÖRE "ZAFER", REFORMCULAR İSE SUSKUN

İran’da, 24 Haziran Cuma günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçları muhafazakarlar tarafından "zafer" olarak nitelendirilirken, reformcular sessiz kalmayı tercih ediyorlar.

Bugünkü gazetelerde seçim sonuçlarına ilişkin ayrıntılı değerlendirmeler yer aldı. Seçimin galibi Mahmud Ahmedinecad’ı destekleyen muhafazakar gazeteler, "büyük bir zafer" olarak nitelendirdikleri sonuçlardan memnun olduklarını ifade ederken, reformcu gazeteler, sonuçlara ilişkin değerlendirme yapmadı.

Günlük Şark gazetesi, "Tahran Belediye Başkanı İran’ın 6. Cumhurbaşkanı Oldu" başlığını kullanırken, İtimad gazetesi, "Reformcuların Suskunluğu" manşetine yer verdi.

Gazetelerde yer alan yorumlarda, hiç kimsenin devrimin birinci neslinden Ali Ekber Haşimi Rafsancani karşısında ikinci nesil bir yönetici ve belediye başkanının galip geleceğini tahmin etmediği ifade edildi.

Reformcuların seçim sonuçlarına ilişkin sessizliği ise sonuçlara karşı bir "itiraz" olarak değerlendiriliyor.

Gazete haberlerine göre, muhafazakar Ahmedinecad karşısında yenilgiye uğrayan ılımlı muhafazakar Rafsancani, seçimlerde devlet imkanlarının kullanıldığını ve "organize şekilde" seçimlere müdahale edildiğini öne sürdü.

Seçim kampanyaları sırasında hakkında ortaya atılan iddialarla ilgili olarak "görevlerini yapmayan hakimlere değil, Allah’ın mahkemesine" başvuracağını söyleyen Rafsancani, "Umuyorum ki seçilen cumhurbaşkanı üstlendiği büyük sorumluluğun üstesinden gelebilsin ve verdiği sözleri tutsun" dedi.

Gazete haberlerinde, Ahmedinecad’a, yoksul şehirler ve özellikle Tahran’ın güneyinden oy çıktığı vurgulanırken, bunda, Ahmedinecad’ın seçim öncesinde verdiği "maaşları yükseltme, zam yapmama, bazı ürünlerin fiyatını indirme, adaletsizlik ve yolsuzlukla mücadele etme" vaatlerinin etkili olduğu belirtildi.

Bu arada, bu sabah İmam Humeyni’nin türbesini, Humeyni’nin torunu Hüccetülislam Hasan Humeyni ile ziyaret eden Ahmedinecad, burada yaptığı konuşmada, "Buraya, İmam’a (Humeyni) onun yolunda devam edeceğime söz vermek ve ondan yardım istemek için geldim" dedi.

Hedefinin eksikleri ortadan kaldırmak ve toplumun ilerlemesini sağlamak olduğunu dile getiren Ahmedinecad, "Ben halkın hizmetçisiyim. Şimdi rekabet zamanı bitti, dostluk zamanı başladı. Hepimiz el ele vererek, ülkenin imarı için birlikte çalışalım" diye konuştu.

Ahmedinecad, cumhurbaşkanlığı görevini Muhammed Hatemi’den 3 Ağustos’ta devralacak.