Gazete Habertürk yazarı, Sosyal güvenlik uzmanı Ali Tezel, bugünkü yazısında Basın İş Kanunu'na tabi olarak çalışanlara hatırlatmada bulundu ve "Basında yıpranma hakkını kaldıran yasa sonucunda erken emekli olabilirsiniz" dedi. İşte o yazı...

Eski 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince, basında çalışanlara prim ödeme gün sayılarının dörtte biri kadar ilave sigortalılık süresi verilmekteydi ve bu süreler 4447 ve 4759 sayılı Kanunlar gereğince de emeklilik yaşından indiriliyordu. Fakat, 506 sayılı Kanun’un ek 6’ıncı maddesi gereğince basında 3600 günü tamamlayamazsanız bu hakkınız verilmiyor, 3600 günü tamamladığı anda bu hak başlatılıyordu. Basın İş Kanunu çalışanları 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun ek 5 ve ek 6’ıncı maddeleri gereğince yıpranma alıyorlar ve diğer çalışanlara göre daha erken emekli oluyorlardı, bu uygulama daha doğrusu gazetecilere yıpranma verilmesi uygulaması 1 Ekim 2008 günü kaldırıldı.

“3600 GÜN BARAJ ŞARTI DA KALDIRILDI”

Kaldırılan yıpranma hakkının eski halinde bir gazeteci basında 3600 günden (2A veya 3A olanların toplamı) az çalışmış ise hiç yıpranmadan yararlanamıyor ama 3600 günü tamamladığı anda 3600 günün dörtte biri kadar emeklilik yaşından indirim kazandığı gibi işe giriş tarihi de aynı süre kadar geri götürülüyordu. 1 Ekim 2008 günü basına yıpranma kaldırıldığından, 3600 günlük baraj uygulaması da kaldırıldı ve gazetecilerin kaç basın günü olursa olsun, bu basın gün sayısının dörtte biri kadar aştan indirilme hakkı tanındı.
5510 sayılı Kanun’un geçici 7’nci maddesine göre; “Bu Kanun’un yürürlük tarihine kadar 506 sayılı, 1479 sayılı ve 2925 sayılı, bu Kanun’la mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlar ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun geçici 20’nci maddesine göre sandıklara tabi sigortalılık başlangıçları ile hizmet süreleri, fiili hizmet süresi zammı, itibari hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları kanun hükümlerine göre değerlendirilir. Kanun’un yürürlük tarihinden önce 24/6/1965 tarihli ve 635, 18/3/1986 tarihli ve 3269, 22/7/1965 tarihli ve 644, 1/11/1983 tarihli ve 2937, 25/3/1957 tarihli ve 6940 ve 26/10/1990 tarihli ve 3671 sayılı kanunlar ile 5434 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine göre fiili hizmet süresine müstehak görevlerde çalışanların bu görevlerde geçirdikleri süreler aranan 3600 günün doldurulmasında nazara alınır. 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanun’un ek 5 inci maddesinde sayılan itibari hizmet süresi kapsamında yer alıp bu Kanun’un 40’ıncı maddesinde sayılmayan işlerde bu Kanun’un yürürlük tarihinden önce geçen çalışma sürelerinin bu maddenin birinci fıkrası kapsamında değerlendirilmesinde 3600 gün prim ödeme şartı aranmaz...”
Yukarıdaki maddenin son fıkrasında da görüleceği üzere (1 Ekim 2008 günü) siz var olan 1958 günlük basın-gazetecilik sürenizin dörtte biri kadar yaştan indirim hakkı kazandınız. 28 Şubat 1981 işe giriş tarihinize göre 2010 yılında SSK’dan emekli olacaktınız ama 1 Ekim 2008 günü 1958 günlük basın çalışmanızın dörtte biri kadar (489 gün) emeklilik yaşından indirim kazandığınızdan, 44 yaş 8 aylık iken emekli olma hakkını kazandınız. Yani 1 Ekim 2008’den beri dilediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yaklaşık 10 aydır boşuna bekliyorsunuz.

Geçmiş 10 ayın emekli aylığını SGK vermez

Dünyada, tüm kanun ve mevzuatı bilmek zorunda olan tek millet biz Türkleriz. Bizim mevzuatımıza göre, her vatandaş Resmi Gazete’de yayımlanan her kanunu, yönetmeliği, tebliği ve duyuruyu bilmek zorunda ve bu zorunluluk nedeniyle de haklarını talep etmek zorunda. Dünyada ise durum farklı özellikle AB ülkeleri ile ABD’de her kamu kurumu vatandaşlarına haklarını bildirmek ve uyarmak zorunda. Siz AB ülkelerinin birinde (Mesela Almanya) yaşıyor olsaydınız bağlı olduğunuz Sosyal Güvenlik Kurumu size bir mektup gönderip, “Sayın Temuçin, 1 Ekim 2008 günü değişen sosyal güvenlik uygulaması gereğince emekli olma hakkı kazandınız, bu hakkınızı dilediğiniz zaman kullanabilirsiniz...” diyecekti. Fakat bizim ülkemizde her vatandaş haklarını zamanı geldiğinde talep etmezse talep hakkını da yitirmiş sayılır.

“MAHKEMEYE VERİN”

Bu nedenle de acele edin, bu ay SGK’ya (Unkapanı İhtiyarlık SGM) emeklilik talebinde bulunun ve takip eden ay başından itibaren de emekli aylığınız başlasın. Yukarıda açıkladığım gibi bizimmevzuatımız sizin her kanunu, her uygulamayı bildiğinizi varsaydığından geçmiş 10 aylık sürenin emekli aylığını SGK siz isteseniz de size vermez. Fakat en azından gazeteci olarak bu ülkenin önde gelenlerinden sayılırsınız. Ben sizin yerinizde olsam bu durumu dava ederdim. Davayı kaybederseniz de 1000 lira kadar dava ve avukatlık gideriniz olur. Dava konusunda karar sizin.

BARAJ KALDIRILDI

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren basında yıpranma kalktığı için 3600 günü doldurma şartı da kaldırıldı.