Ekonomim'den Şeref Oğuz'un yazısından alıntı...

Enflasyon, dokunduğu her yerin kimyasını bozuyor. Market, fabrika, endüstri, çarşıpazar dinlemeden… Şimdi feryat; sitelerden yükselir oldu. Sorun; sitelerde yaşamanın artık zorlaşması, aidatların kira mertebesine tırmanması… Sitede ev sahibi iken kiracı gibi aidat ödenmesi…           

Sitenin ortak giderleri, enflasyon yüzünden artmış bulunuyor. Site görevlilerinin (güvenlik, bahçıvan, tesisatçı, hizmetli gibi) ücretleri doğal olarak yükseldi. Hele ki asgari ücret zammı ardından… Ayrıca sitenin dışarıdan aldığı hizmetlerde olağanüstü tırmanışlar yaşanınca toplam giderler patladı.

EMEKLİ İLE PATRON KOMŞU İSE…

Sıkıntı; site giderleri ile gelirleri (sakinlerin aidatları ve varsa sitenin gelirini artırmak için kiraya verdiği bölümler, sosyal tesisler) arasında açılan makas…

Sitedeki komşun eğer kendi işinin patronu ise ve geliri iyi ise aidat zamlarıyla siteyi ticarethaneye dönüştürme eğilimi ağır basabiliyor.         

Bu durumda aidatı ödeyemeyenler ya taşınıyor veya kredi çekerek aidatı karşılama yoluna gidiyor. Sürdürülebilir olmayan bu çözüm, bazı “site giderleri sübvanse edilsin” çağrılarını da gündeme getirdi. Hatta; “aidat, elektrik, su, KDV, sigorta, SGK, personel maaşını devlet karşılasın” talebi dahi var.            

İKİ SORU İKİ CEVAP

Kaç tür site yönetimi var?

1-İyi niyetli kişilerin amatörce yönettiği, yanlış kararlar alarak enflasyonun çok üzerinde zamlar yapmak zorunda kalan siteler. 2-Profesyonel tesis yönetim şirketlerinden danışmanlık hizmeti alarak yönetimi site sakinlerinin yaptığı siteler. 3-Kötü niyetli kişilerin çöktüğü siteler.          

Hangi tür yönetimler tercih edilmeli?

Şüphesiz site sakinlerinin ortak çıkarlarını koruyacak çözümler üretenler tercih edilmeli. Genelde maddi durumu iyi olanların aidat artışlarına itirazı olmaz iken, o siteden ev alabilmiş ama bugün sabit aylığıyla geçinmeye çalışan sabit gelirliler, zamlanan aidatları ödeyemediği için site huzuru da bozuluyor. İyi bir site yönetimi, sakinlerini “aidat göçüne” zorlamayacak çözüm üretebilendir.

SABİT GELİRLİLER, SİTELERDEN KOVULACAK MI?

Kira artışını sınırlayan hükümet, sitelerdeki fahiş aidatlar yüzünden göçe zorlanan emekli ve maaşlılar için çözüm getirebilecek mi? Talepler bu yönde… Site yönetimleri; “masraf kalemleri ortada, yapacak bir şey yok” derken, sabit gelirliler de “maaş artışından çok aidat artışı olmasın” uyarısındalar.        

Peki, çözüm nedir? Aslında çözüm; sitelerin masraf kalemlerini azaltmaları… Havuzlu sitenin su gideri, aydınlatma harcaması, ortak mekânların enerji tüketimi, dışarıdan alınan hizmetlerin azaltılması ve komşuluk hakkının gözetilmesi…           

Kooperatiflerin kurduğu sitelerin kuruluşunda genelde; “dar gelirliler başlatır fakat zenginler” bitirirdi. Şimdi benzer olgu, enflasyondan katlarca fazla aidatlarda yaşanıyor.

Bazı siteler; “aidatı ödeyemiyorsan sat, git” kolaycılığında iken bazıları da sabit gelirli komşuları için destek veya devlet çözümü arayışında…        

Unutulmasın ki sitenin patronu, burada yaşayanlardır ve hali vakti yerinde olanlar ödeyebiliyor diye dar gelirli veya emeklileri siteden taşınmaya zorlamak, enflasyonun bozduğu ahlakın tezahürüdür. Aidat zulmü, “komşusu açken uyuyan bizden değildir” düsturunu aklımıza, vicdanımıza getirmelidir.