Türkiye'de dizel ticari araçlarda Avrupa'nın yeni emisyon standardı olan Euro 4'e bu yılın başında geçildi. Ancak uygulama başlar başlamaz fıkra gibi bir olay yaşandı. Bir Türk kamyoncu, araca litresi 1.5 lira olan AdBlue isimli katkı maddesi yerine beş kutu Red Bull koydu

Motorin yerine 10 numara yağı keşfedip kamyonlarda kullanan Türk tüketicisi yine fıkra gibi bir olaya imza attı. Bir Türk kamyoncu dizel ağır ticarilerde egzoz emisyonunu düşüren AdBlue adlı katkı maddesi yerine araca 5 kutu enerji içeceği Red Bull koydu.
1 Ocak 2009’dan itibaren Türkiye’de üretilen veya ithal edilen kamyon ve otobüslerde egzoz emisyonunu ve zararlı gazları azaltan Euro 4 standardı zorunlu hale geldi. Daha önce Euro 1 olan norm yerini bu yıl Euro 4’e bıraktı. İki norm arasında zararlı gazlarda yüzde 96 fark bulunuyor. Euro 4 ile karbondioksit salınımı da yüzde 40 azalıyor. Euro 4 normu ticari araçlara iki şekilde sağlanıyor.
Bazı üreticiler bu normu motorun içindeki teknolojik geliştirmelerle sağlarken çoğunluğu AdBlue isimli katkı maddesini kullanarak gerçekleştiriyor. Yakıt deposunun yanında bir de AdBlue tankı bulunuyor. Araçlarda 100 litre motorinin yanında 4 litre AdBlue isimli katkı maddesi kullanılıyor. Bu sistem yakıt tasarrufu da sağladığı için daha çok tercih ediliyor. 

Aracın gücü düşünce...
Araçtaki AdBlue bitmeye başladığında araç daha çok egzos gazı çıkarıp Euro 4’ten Euro 1’e düşüyor. Araç stop edilip tekrar çalıştırıldığında ise gücü yüzde 40 azalıyor. Bunun için en yakın istasyondan katkı maddesi almak gerekiyor.
İşte fıkra gibi hikaye burada başlıyor. Pazarın lideri olan Mercedes-Benz Türk’ün Kamyon Satış Müdürü Bahadır Özbayır fıkra gibi olayı şöyle anlatıyor:
“Türkiye’de şimdiye kadar Euro 4 normunda 150 kamyon sattık. Geçtiğimiz günlerde bir kamyoncunun aracında AdBlue bitiyor. Güç düşünce yetkililer AdBlue kullanmasını söylüyor. Ancak kamyoncu kamyona Red Bull koyuyor. Hem de beş kutu. AdBlue’nun litresi 1.5-5 lira arasında değişiyor. Red Bull’un litresi çok daha pahalı.”

Fiyat 4-8 bin avro artıyor
Mercedes-Benz Türkiye ve pazarı konuştuğumuz Mercedes yetkilileri, bu yılın en önemli konusunun Euro 4 olduğunu söylüyor. Mercedes-Benz Türk Pazarlama ve Satış Direktörü Süer Sülün, Euro 4’ün yılbaşından bu yana zorunlu hale gelmesine rağmen bu yıl sonuna kadar Euro 3 stoklarının satılabildiğini belirtti. Kriz nedeniyle 15 bin kamyon stoku oluştuğunu anlatan Sülün, “Bunların yıl sonuna kadar satılması gerekiyor” diyor.
Sülün, Euro 4’e uygun kamyonda fiyatın 4 bin avro, otobüste ise 8-10 bin avro arttığını anlatıyor. Mercedes-Benz Türk, şimdiye kadar 140 otobüs, 150 kamyonu Euro 4 normunda sattı. Süer Sülün, aradaki fiyat farkına rağmen yüzde 4 yakıt tasarrufu sağlayan Euro 4 normunun aradaki farkı rahatlıkla karşıladığını vurguluyor.
Avrupa Ekim 2009’da Euro 5’e geçerken Euro 6 2012 yılında başlıyor. Süer Sülün, otomobilde 120 gramlık karbondioksit normu için çalışıldığı gibi ticaride de Ar-Ge’de en büyük payı ve uğraşı Euro normlarının aldığını söylüyor.

10 numara yağdan sonra
Sülün, araç parkının verilecek teşviklerle yenilenmesi gerektiğini vurguluyor. Türkiye’nin Euro 1’den Euro 4’e zıpladığını aktaran Sülün, “Buna hazırlıklı olmamız lazım. Avrupa’da Euro 4 konuşulurken bizde 10 numara yağı motorinden ucuz olduğu için kullananlar var. Euro 4 iki yıl önce devreye girecekti ama iki kez ertelendi. Teşvik istiyoruz. Türkiye’de yaşlı araç parkı ekonomik olmaktan çıkmalı. Salınımı yüksek olan araçtan ek vergi alınabilir” diyor.
Üretimin yüzde 80’i ihracattan oluşurken ihracatın da yüzde 60’ı Batı Avrupa’ya yapılıyor. Kamyon pazarının yüzde 50 daraldığını anlatan Süer Sülün, şöyle konuşuyor: “Pazar küçülüyor ama biz olduğumuz pazardan daha çok pay alıyoruz. Toplam pazar stoku 5 ayda 10 bin adet oldu. İlk beş ay içinde 6-9 ton arasında küçük kamyon üretilmedi Türkiye’de. ‘Uçak düştü ama biz hayattayız’ diyemeyiz ama ilk 5 ayda tüm ürün gruplarında payımızı artırdık.” 

3.6 milyar avro gerekiyor
Mercedes Otobüs Pazarlama ve Satış Müdürü Akif Nuray ise, Ad-Blue teknolojisiyle yılda yarım milyon litre daha az yakıt tüketildiğini söyledi. 1 litre yakıtla 3 litre karbondioksit ürüyor. Bu rakam yılda 550 bin ağacın ürettiği oksijene denk geliyor. Belediyelerin tümüne Euro 4 normunda araç verdiklerini hatırlatan Nuray şunları söylüyor: “Şehirlererası otobüs parkında 10 bin araç var. Bunun ancak yüzde 10’u Euro 4 normuna sahip. Belediye otobüsünde 26 büyükşehirde 10 bin araç var. Bu parkın tamamen değişmesi gerekiyor çünkü norm diye birşey yok. Yani toplam 20 binlik otobüs parkı var bunun 2 bini uyuyor olsa bile kalan kısmın değişmesi gerekiyor. Otobüsün tanesi 200 bin avrodan 3.6 milyar avroluk yatırım gerekiyor.”

İstasyonlarda pompayla satılacak
Mercedes-Benz Türkiye Kamyon Satış Müdürü Bahadır Özbayır, Türkiye’de Euro 4 araç olmadığı için dağıtımda da AdBlue altyapısının gelişmediğini söylüyor. “Yakıt firmaları buna hazır olmalı” diyen Özbayır şöyle konuşuyor: “5-6 akaryakıt şirketi bununla ilgileniyor. Katkının her yerde bulunur kılınması lazım. Uygun fiyatla veremezsek iş yürümez. Bir akaryakıt şirketiyle anlaşmak üzereyiz. Şirket 7/24 hem bize hem diğer araçlara AdBlue tedarik edecek. Şimdilik bidonlarda satılan bu madde yakında yakıt gibi pompadan satılacak.”

AdBlue nedir, nerede bulunur?
Şimdilik çok az noktada, akaryakıt istasyonlarında 5-10 litrelik bidonlarda satılan AdBlue, zararlı egzoz gazlarını su buharı ve zararsız nitrojene dönüştüren sentetik üre solüsyonu. Doğada ve suda çözünebilen, zehirli olmayan AdBlue egzoz gazı emisyonlarının azaltılmasına yardımcı olurken, dizel yakıt tüketimini yüzde 3-5 oranında düşürüyor.

C Serisi ile Audi ve BMW’yi geçti
ÖTV indirimiyle şubat ayında 14 bin olan pazarın martta 40 bine çıktığını söyleyen Süer Sülün şöyle konuştu: “Toplam pazar yüzde 10 arttı. Lüks sınıf da böyle. Mayısta satışlar geçen yıla göre yüzde 40 yükseldi. Mercedes’te satışların yüzde 70’i C Serisi’nden oluştu. C Serisi içinde 1.6 litre motorlu C180 K’nın payı yüzde 80 oldu. Haziran ayı sonunda 2 bin 500 adet 1.6 litre motorlu C serisi satmış olacağız. Mayıs ayı sonunda Audi ve BMW’nin önündeyiz. Ancak şirket olarak bu yıl toplam yüzde 25 ciro kaybı yaşayacağız.”