Zaman / İsa Sezen - Sayıştay raporuna göre TRT'nin 2014'te 691 milyon TL'lik yayın harcamasının yüzde 86,9'una denk gelen kısmını, satın aldığı programlar için dış yapım adı altında ödediği para oluşturdu.
Elektrik abonelerinden yılda 800 milyon lira toplayan TRT'nin vatandaşın parasını nasıl çarçur ettiği Sayıştay raporuyla ortaya çıktı. TRT'nin 2014'te toplam gideri 1 milyar 447 milyon liraya ulaştı. 7 bin 171 personele 536,6 milyon TL harcandı. Türkiye'nin en büyük teknik imkanlarına sahip kanalı olan TRT, yayına 691 milyon lira harcarken, bunun 601,4 milyonluk kısmını (%87) dış yapım adı altında satın aldığı programlar oluşturdu. Kurumun günlük maliyeti 4 milyon liraya yaklaştı.

Her elektrik faturasından yüzde 2 pay alan, yılda 800 milyon TL'nin üzerinde elektrik geliri elde eden TRT'nin vatandaşın parasını nasıl har vurup harman savurduğu Sayıştay raporuyla ortaya çıktı. Bünyesinde çoğu tecrübeli 7 bin 171 kişi çalıştıran, Türkiye'nin en geniş stüdyo ve teknik imkanlarına sahip deneyimli televizyonu olan TRT'nin yayınladığı programların tamamına yakınını dışarıdan satın aldığı, bunun için bir servet ödediği ortaya çıktı. TRT'nin 2014'te 691 milyon liralık yayın Harcamasının yüzde 86,9'una denk gelen 601,4 milyon TL'lik kısmını satın aldığı programlar için dış yapım adı altında ödediği para oluşturdu. Tüm TRT kanalları yılda toplam 6 milyon 646 bin dakika yayın yaptı. TRT kanallarının günlük yayın maliyeti ise toplam 1,9 milyon TL olarak gerçekleşti. Kurumun toplam yayın maliyeti ise 1 milyar 447 milyon TL oldu. Yani TRT toplamda günlük olarak 3, 96 milyon lira harcama yapmış oldu.

TRT'nin her türlü imkâna sahip olmasına rağmen yayınlar için dışarıya ödediği paranın çokluğu dikkat çekti. Sayıştay raporunda Türkiye'nin en deneyimli yayın kuruluşu olan TRT'nin kamu kaynağını kullanıp genellikle dışarıdan program temin ederek yayınlayan bir yayıncı kuruluş görüntüsünden kurtulması gerektiği belirtildi. TRT'nin kendi birimlerinin işgücüyle nitelikli, itibarlı ve yapılan harcamaya değer programlar üretip yayınlayan bir kamu yayın kurumuna dönüştürülmesi yönünde çalışmaların geliştirilerek sürdürülmesi istendi.

Geçtiğimiz günlerde TRT'nin elektrik payı ve bandrol gelirlerindeki yüksek artışı gündeme gelmişti.
TRT'nin 2014'te elektrik payı geliri 801 milyon 864 bin lirayla tüm yılların zirvesine çıkmış, bandrol ücret gelirleri de 600 milyon 624 bin lirayla rekor kırmıştı. Kurumun toplamda 1 milyar 548 milyon liralık gelirinin yüzde 90,6'sını elektrik ve bandrol gelirleri oluşturdu. 7 bin 171 kişi çalıştıran TRT'nin toplam personel harcaması 536 milyon 628 bin lira oldu. Kişi başına yapılan aylık harcama 6 bin 152 lira olarak gerçekleşti. Yayınladığı programların birçoğunu dış yapım adı altında piyasaya yaptıran TRT'nin toplam yayın harcaması ise 691,8 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu rakamın yüzde 86,9'una denk gelen 601,4 milyon lirası dışarıdan satın alınan ve kiralanan programlar için ödendi. TRT kanalları içinde en yüksek maliyetli yayını 219 milyon lirayla TRT-1 kanalı yaptı. En düşük maliyetle yayın yapan TRT Anadolu kanalının maliyeti 2013'te 2,7 milyon lira iken 2014'te 4,4 milyon liraya yükseldi. TRT'nin radyo yayınları maliyeti ise 53 milyon 310 bin lira oldu.

Yayınlardaki toplam katma değerin sadece yüzde 13,1'i kurum içinden

Sayıştay raporunda personel gideri dışındaki televizyon kanal maliyetinin yüzde 86,9'unun dışarıdan sağlanmasının kurumun televizyon yayınlarındaki kendisinin oluşturduğu katma değerin ancak yüzde 13,1 olduğunu gösterdiğine dikkat çekildi. Yayın maliyeti içinde en önemli giderin 374 milyon lirayla kurum dışı yaptırılan ve kiralanan programlara ait olduğu, diğer önemli gider kaleminin ise 158,1 milyon TL ile kurum dışından temin edilen haber ve haber programı giderlerinden oluştuğu bilgisine yer verildi. TRT'nin dış yapımlar için ödediği paranın yüksekliğinin kurumun kendisinin de farkında olduğu hatta Kasım 2014'te yapılan yönetim kurulu toplantısında TRT'nin imkanlarıyla yapılabilecek bir kısım programların dış yapım olarak yaptırılarak hem kurum imkanlarının atıl bırakıldığı, hem de kurum dışına gereksiz yere paralar ödenek kaynak israfına sebep olunduğu tespitinin yapıldığı belirtildi.