Akşam gazetesinden Esin Gedik'in haberine göre geçen yıl hızlı bir şekilde başlayan bal satışları ve reklamlar yetkili kurumların da dikkatini çekti. 'Bu furya nasıl başladı, bazı girişimciler neden balı seçti, satılan ballar gerçekten anlattıkları gibi gerçek mi' gibi soruları arka arkaya sıralamak mümkün. Çünkü bal, üzerinde spekülasyonun çok yapıldığı, glikoz, mısır şurubu gibi katkı maddelerinin çok kullanılarak sahteciliğin yoğun yaşandığı bir ürün... İnternetteki birçok şikayet sitesi ve forumlarda da bu yöntemle satılan ballardan alan tüketicilerin şikayetlerinin fazlalığını da görünce üreticilere ulaşıp kamuoyunun merak ettiği soruları sormak istedik, ancak mümkün olmadı. Adını sıkça duyduğumuz bir bal markasının 4-5 ayrı internet adresi bulunuyor hepsi de aynı marka balı sattıklarını belirtiyor ancak telefon numaraları ve adresleri farklı. Aradığınız her numarada karşınıza sadece sipariş almak üzere görevlendirilmiş bir çalışan çıkıyor. Şirket yöneticilerine ulaşmak ise imkansız...
Bal Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği Başkanvekili İsfendiyar Üzümcü bu tür ürünlerin televizyon ve radyolar aracılığıyla satılmasının sağlıklı olmadığını söylüyor. Tüketicilerin bilinçsiz olduğunu belirten Üzümcü, 'Halkımızın bal konusunda bilinçlenmesi için bazı projeler üzerinde çalışıyoruz, yakında eğitimlere başlayacağız' diyor.
KARAKOVAN BALININ SÜZMESİ OLUR MU HİÇ?
SATIŞI yapılan ballar konusunda soru işareti yaratan en önemli başlık süzme karakovan balı ve polen satışı. Sektörün tüm bileşenleri karakovan balının süzmesinin olmayacağını belirtiyor. Karakovan balı, ağaç kütük kovanların içinde, insan eli değmeden üretilen bir bal çeşidi. Balder Genel Sekreteri Üzümcü, 'Karakovan balının peteğini, süzme bal elde etmek amacıyla santrifüj yöntemiyle sağmak oldukça güç. Bu nedenle tele-marketing yöntemi ile satışı yapılan balların bu yolla elde edildiğine sektör paydaşlarının inanmalarını beklemiyoruz. Bilemediğimiz bir teknikle elde edilmiş olsa dahi, bu durumda da Karakovan'ın hiçbir özelliğinden söz etmek mümkün olmaz' diyor. Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Bahri Yılmaz da aynı fikirde. Yılmaz 'Karakovan süzmesi diye bir şey olmaz, karakovan petek balıdır' sözleriyle tüketicileri uyarıyor.
Bakanlık takipte şüpheli vakalar RTÜK'e bildirildi
GIDA üreticilerini sıkı takibe alan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı da bal satışını takip ediyor. Gıda Kontrol Laboratuarlar Daire Başkanlığı, tüm markaları inceliyor. Daire Başkanı Mehmet Beykaya 'Özel bir çalışma yapıyoruz. Normalde balda kontroller yılda 3-4 kez olur. Ancak biz neredeyse her 15 günde bir numune alıyoruz. Tüm illerdeki arkadaşları uyardım. Şu anda laboratuvarda inceleme aşamasında. Eğer bir sahtecilik varsa, tüketiciyi yanıltan bir durum varsa yeni yasa gereği hepsini teşhir edeceğiz' diyor. Bugüne kadar tüketiciyi yanıltıcı bazı ifadeler saptadıklarını belirten Beykaya 'RTÜK'e de durumu bildirdik, sürekli de bilgilendiriyoruz ancak bilişim yasası ile ilgili bazı düzenlemeler yapılması gerekiyor' bilgisini verdi.
FİYATLAR DA ABARTILI
Sektördeki aktörlerin bir diğer itirazı da fiyatlara. Kampanya yaparak kilosu 25 TL'den bal satmanın doğru olmadığını belirten arıcı ve bal sanayicileri, toptancıda kilosu 7-8 liraya satılan bir balın fiyatı 25 TL olursa fahiş olur. Madem kendilerinin arıcılık yaptığını söylüyorlar o zaman daha ucuz olması gerekiyor' yorumunu yapıyorlar. Bir diğer nokta da polen. Polenin kilosunu 20 TL olduğunu vurgulayan Bahri Yılmaz '60-70 liraya satılması doğru değil' diyor.
DOĞRU VE SAF BAL ANCAK LABORATUVARDA ANLAŞILIR
Doğru, saf balı anlamanın tek yolunun laboratuvar analizi ve testler olduğunu belirten İsfendiyar Üzümcü, 'Reklamları biz de izliyoruz, bu şirketlerin aralarında üretici olduğunu belirtenler var., bilemiyoruz' dedi. Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Bahri Yılmaz ise son dönemde bal üretimi ve tüketiminin artığını, televizyonlardaki satışın da balın tüketiminin artmasına yardımcı olduğunu belirterek 'Reklamlarında tüketiciyi aldatıcı bazı ifadeler kullanıyorlar, kendilerini uyardık. Tüketicileri de uyarıyoruz' dedi.