Türk Hava Kuvvetleri’nin 25. Komutanı Hava Orgeneral Halil İbrahim Fırtına, 30 Ağustos’ta emekliye ayrılıyor. Ne mutlu sevgili eşi Melahat Hanımefendi’yle, sevgili çocukları Özlem ve Özgür’e. 1 Eylül sabahı Fırtına Ailesi’nin rüyası gerçekleşecek, çünkü Fırtına Ailesi çok uzun yıllardan beri ilk kez kahvaltıda bir araya gelecek. Ankara’daki komutanlık makamının sol köşesinde, cam bir fanus içinde dev bir kartal var. Dedim ki: ‘Paşam, tahnit düşmanları bunu görmesin.’ Dedi ki: ‘Feriştahı gelse buna dokunamaz, bu Türk Hava Kuvvetleri’nin simgesi. Siz onu boş verin de, ne içeceğinizi söyleyin.’ Dedim ki: ‘Paşam memleketiniz Ordu’nun bir türküsünü çok severmişsiniz.’ ‘Hangisiymiş?’ dedi. Sözlerini biraz değiştirdim: ‘Kıvırcık saçlarına... Kar düşmüş uçlarına... Bulutların yamaçlarına... Yaslan be Halil İbrahim.’ Gönlünde olduğunu söylediği gülücükler bir anda yüzüne vurdu. Sonra kahveler geldi, çaylar gitti, derken saatler geçti. Sonunda bizi sempatik Özel Sekreteri Hv. Pt. Kur. Alb. İsmet Çıngı’ya teslim edip ayrıldı. Çıngı’yla konuştuklarımız ise havadan sudan ama, yine de kayıt dışı.

Türk uzay üssüne girdik

DÜŞTÜK Eskişehir yollarına, vardık Türk Hava Kuvvetleri’nin Fizyolojik Eğitim Merkezi’ne.

Gördük ki, burası öyle sıradan bir eğitim merkezi değil, burası Türk Hava Kuvvetleri’nin uzay üssü. Sessiz ve pırıl pırıllık içinde 100 milyonlarca dolar değerindeki son model cihazlar, simülatörler, laboratuvarlar, makineler ve daha neler neler. Buraya gelmeden önce Eskişehir’deki 1. Hava Kuvvetleri Komutanı Hv. Pt. Korg. Atalay Efeer’in kahvesini içerken epey bilgilenmiştik. Biz kendi gözlerimizle görelim diye, hepsini anlatmamış meğer, gözlerinin içi gülen Efeer Paşa. Günün sonunda ta yüreğimizin en derinliklerinden şöyle seslenmek geldi içimizden:

SELAM OLSUN

Selam olsun; Hava Kuvvetleri Komutanı Hv. Org. Halil İbrahim Fırtına’ya... GATA Başhekimi Tbp. Tümg. Derviş Şen’e,... GATA Havacılık ve Uzay Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanı Tbp. Pt. Alb. Prof. Dr. Hasan Fehmi Töre ve çalışma arkadaşlarına... Selam olsun; gökyüzünün sonsuz maviliğine uzanan yollardaki kahraman Türk pilotlarına...

Üs hatırası

İşte Türk Hava Kuvvetleri’nin Eskişehir’deki dev Fizyolojik Eğitim Merkezi’nin uzman ekibi. (Soldan sağa, ayaktakiler) Doç. Hava Tbp.Yb. Ahmet Akın, Hv. Tbp. Alb.Güray Ulutaş, arkadaşımız Yener Süsoy, Prof. Tbp Pt. Alb. Hasan Fehmi Töre, Hv.Tbp. Yb. Zafer Çanakçı, Hv. Kd. Bçvş. İbrahim Ata, Hv. Kd. Bçvş. Ufuk Fırat. (Oturanlar) Hv. Kd. Üçvş. Musa Sağın, Hv. Yzb. Yusuf Türk, Hv. Yzb. Serkan Şener, Hv.Kd. Üçvş. Ali Taştan, Hv. Tbp. Yzb. Zeki Dülkadir.

Uzaysız olmaz

Gittim, konuştum, gördüm ve dinledim ki Fırtına Paşa’nın gözü uzayda ama şu anda THK uzayın neresinde?

Niyet olarak önemli bir yerindeyiz, kanunu daha yeni oluşturuyoruz. Bütün dünya halen uzayda savaşıyor, yakın gelecekte bu savaş daha da büyüyecek. Yener Bey, Amerikan bankacılık sisteminin oralardan aldığı paralar milyar dolarlar mertebesinde. Hava Kuvvetlerimiz AEROSPACE kavramı içinde uzayla ilgili çalışmaları 1999’da başlatmıştı. Bu kapsamda orta ve uzun vadede kabiliyet kazanmamız gereken alanlar; uzaktan algılama (Remote Sensing), uzayın taarruz-savunma amaçlı kullanımı (Early Warning), uzaydan elektronik harp ve uzaydan komuta-kontrol olarak belirlenmiş durumda.

Uzay denince bizim aklımıza ilk gelen astronot olur da.

Böyle bir niyetimiz de var, nitekim bunu gündeme de getirdik. Bildiğiniz gibi, uzaya 2 grup astronot gidiyor; aracı kullananlar ve araştırmacılar. Uzay aracı kullanan pilotlar daima aracı atan ülkenin elemanları olur. Uzay araştırma grubunda ise farklı ülkelerden astronotlar olabiliyor. Türk Hava Kuvvetleri olarak böyle bir uzay programında yer almak istediğimizi ilgili makamlara bildirmiş durumdayız. Biz havacılar olarak böyle bir şansı yakalamayı çok önemsiyoruz.

Fırtına Paşa, görevini huzur içinde devretmeye hazır komutanların huzuru içinde olmalı.

Her hava subayının gönlünde Hava Kuvvetleri Komutanı olmanın yattığına inanmaktayım. Takdir, bana ve aileme bu mutluluğu ve onuru bahşetti. Vatanını en çok sevenin görevini en iyi yapan olduğuna inanıyorum. Ben de bu onurlu görevi eksiksiz, gerektiği ve en iyi şekilde yerine getirmeye çalıştım. Seçkin personelimle birlikte Türk Hava Kuvvetleri’ni Atatürk ilke ve devrimleri doğrultusunda, öngörülen hedeflerimize taşımak ana gayem oldu. Havacılığın; imkansızı mümkün kılan, mümkünü mükemmele taşıyan bir felsefe ve icraat olduğuna inanıyorum. Akıl paraşüte benzer, zamanında açılırsa işe yarar. Türk gençliğinin havacılık tutkusu her geçen yıl daha da artıyor, bu yıl Hava Harp Okulu’na 100 bine yakın başvuru bekliyoruz. Hava Kuvvetleri’nin muharip görevlerinin yanı sıra, çeşitli açılımlarla Türk havacılığına öncülük yapmasını çok destekliyorum.

Dünyanın 4 seçkin merkezi arasında

Eskişehir’deki Hava Sağlık Muayene ve Fizyolojik Eğitim Merkezi’nin koridorları Hava Harp Okulu’ndan yeni mezun teğmenlerle dolu. Hepsi testlere girmek için sırada bekliyorlar. Merkezin başkanı Hv. Tbp. Yb. Zafer Çanakçı tatlı tatlı anlatıyor.

Merkezimiz; G-Lab, Gyro-Lab, atlama sandalyesi, gece görüş, alçak ve yüksek basınç çemberinin bir arada olduğu dünyadaki 4 merkezden biridir. Burada TSK personelinin yanı sıra yabancı ülke uçucularına ve sivil kurum ve kuruluşların uçucularına fizyolojik eğitim veriyoruz. Cihazlarımız ve yaptığımız uygulamalar şunlar:

İnsan santrifüjü (G-Lab): Bu eğitimin amacı, uçucuların G’ye bağlı bilinç kaybına (G-Loc) karşı korunmalarını sağlayan Anti-G Straining manevrasını öğretmek ve yüksek G altında fiziksel kapasitelerini test etmek.

Vertigo eğitim cihazı (Gyro-Lab): Gece uçuşu ve yeterli görüş referansı olmayan diğer durumlarda karşılaşılan uçucu vertigosu (his yanılgıları) bilgisayar kontrolünde simüle edilerek uçuculara tecrübe ettiriliyor. Ayrıca, uçak tutması (Motion Sickness) nedeniyle uçuş okulundan sevk edilen pilot adaylarına da bu cihazda duyarsızlaştırma tedavisi uygulanıyor.

Gece görüş eğitim laboratuvarı: Gece görüş eğitimi sırasında otokinezis, flaş körlüğü, uçucuların gece görüş koşullarında karşılaştıkları problemler sesli ve görüntülü olarak sunulup yanılgılar simüle ediliyor. Flaş körlüğü, parlaklık etkisi gibi konular uygulamalı olarak anlatılıyor.

Atlama sandalyesi: Amaç, pilotun atlama prosedürüne aşinalık kazanmasını sağlamak ve emniyetli bir atlama için gerekli olan doğru vücut pozisyonunun alınmasını öğretmek.

Yüksek basınç çemberi: Uçucularda alçak basınç odası eğitimi sırasında veya uçuşta olması muhtemel dekompresyon hastalığının acil tedavi imkanını sağlıyor. Ayıca; karbon monoksit ve siyanür zehirlenmeleri, osteomyelit, diyabetik yaralar, dekubitüs ülserleri ve kangren gibi rahatsızlıkların tedavisinde Hiperbarik Oksijen Tedavisi amacıyla kullanılıyor.

Alçak basınç çemberi: Yüksek irtifa uçuşu sırasında ortaya çıkan hipoksi, hiperventilasyon, gaz genişlemeleri gibi problemlerin emniyetli yer koşullarında tecrübe ettirilmesi amacıyla kullanılıyor.

G ölçümü

Türk uzay üssünde yerçekimi kuvvetini ölçerken bilgisayarlar pilotu yakın takibe alıyor. Pilotun ‘G’ ölçümü bilgisayarla destekleniyor, tansiyon ve nabız tespit edilip, kalp elektrosu çekiliyor.

THY için her yıl 50 pilot yetiştireceğiz

THY ile anlaşmayı sessizce yenilediniz galiba?

(Fırtına Paşa anlatıyor) Türk Hava Yolları’yla aramızdaki protokol uzun bir süredir inkıtaya uğramıştı. THY’nin yeni uçak alımları nedeniyle anlaşmayı yeniden hayata geçirdik, bu sene 25 pilot arkadaşımızı verdik. Bunun yanı sıra Türk Hava Kurumu’nda THY için pilot yetiştirici bir okul açtık. Orada Türk Hava Yolları için her yıl 50 pilot yetiştireceğiz. THY bizimle yaptığı yeni anlaşmada THK’yı kendilerine pilot yetiştirme konusunda asli okul olarak tanıdı. Uzun uğraşlar sonunda bunu da gerçekleştirmiş olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Böylece dönemimizde yeni bir istikamet kazandırdığımız THK ilk defa kendi miras görevlerini yerine getirme fırsatını da bulmuş oldu.

‘Astronot’ termoslu toplantıdan çıkmıştı

SAVUNMA Sanayii Müsteşarlığı’nda 22 Haziran’da yapılan İcra Komitesi toplantısında Türk Silahlı Kuvvetleri’ne yapılacak 3 milyar dolarlık yatırımın ilk adımları atılmıştı. 4.5 saatlik toplantıya bilgi sızdırmamak amacıyla garson dahil kimse alınmadı. Bunun için de masalara önceden kurabiye, su, meşrubat ve termos içinde çay-kahve konulmuştu. Kritik toplantıda Müsteşarlığın 2005’den itibaren 70 sayfalık ‘Ulusal Uzay Araştırmaları Programı’ başlatması da kararlaştırılmıştı. İşte tarihi programda öne çıkan uzay projeleri:

- 2008 yılından itibaren Türk astranot yetiştirme programına geçilmesi.

- 2014’de ulusal bir roketle ulusal bir araştırma uydusunun dünyaya en yakın gezgenlerden (ay veya mars) birisine gönderilmesi.

-2015’den itibaren uzaya Türk astronot gönderilmesi

- 2020’li yıllarda uzay gemisi tasarım ve üretimi çalışmalarına start verilmesi.

Atlama sandalyesi

‘Atlama Sandalyesi’ simülatöründe, pilotun emniyetli atlaması için gerekli doğru vücut pozisyonunu alması öğretiliyor. Pilot atlayıştan önceki 0.5 saniye içinde; ayaklarını, kollarını, omurgasını toplayıp elinin altındaki ipleri çekiyor. Sandalyenin arkasındaki roket, pilotu uçağın arkasına doğru 50 feet yüksekliğe fırlatıyor.

(HÜRRİYET)