o gazetelerin tirajı ne kadar gerçek?

Dünkü yazımda, "yandaş basın"ın yedi yılda katettiği yoldan söz ettim... AKP'nin iktidara geldiği yıllarda toplam tirajın sadece yüzde 15,1'ine sahip olan bu gazeteler, bugün pastanın yüzde 43.49'una ulaştı...Tiraj raporları böyle söylüyor; ama...Acaba; "gösterilen" o tirajlar ne kadar gerçek? Kaç kişi her sabah gidip bu gazeteleri para vererek alıyor, kaç kişiye "abone" kisvesi altında "bedava" gazete bırakılıyor?

***

Yay-Sat'ın 23-29 Kasım 2009 tarihlerini kapsayan verilerine göre; bu gazeteler açısından durum aynen şöyle:

Zaman Gazetesi

Görünen satış: 850.165, Bayi satışı: 18.970,Abone: 831.195

Türkiye Gazetesi

Görünen satış: 145.254, Bayi satışı: 8.624, Abone: 136.629,

Star Gazetesi

Görünen satış: 109.780, Bayi satışı: 51.137, Abone: 58.643

Yeni Şafak

Görünen satış: 100.925, Bayi satışı: 12.899, Abone: 88.026

Anadolu'da Vakit

Görünen satış: 50.611, Bayi satışı: 12.249, Abone: 38.362

***

Yani... Bu beş gazetenin toplam tirajı 1 milyon 256 bin 735 olarak görünüyor; ama...Bu miktarın sadece 103 bin 879'u gazete bayilerinde satılıyor! Tam 1 milyon 152 bin 855 gazetenin ise "abone" sistemiyle satıldığı iddia ediliyor..."İddia ediliyor" diyorum; çünkü bu sayı, bu konuda uzmanlıklarını kanıtlamış saygın denetim kurumlarınca hazırlanan bir veriye değil, bizzat o gazetelerin kendi beyanlarına dayanıyor..."Bırakın, abone sayınızı bağımsız bir kuruluş denetlesin" denildiğinde ise; anında itiraz ediyorlar...Dolayısıyla...Bu beş gazetenin acaba gerçekten iddia ettikleri gibi  1 milyon 152 bin 855 abonesi var mı?Varsa; ne kadarı, abonelik karşılığında kaç lira ödüyor? Ne kadarı evlerin, dükkânların önüne, yurtlara, okullara, derneklere bedava bırakılıyor? İşte; bunların hiçbiri net değil... Net değil; çünkü bu gazeteler, bu "şişik" rakamları kullanarak hem reklam pastasından daha fazla pay almaya, hem de "daha büyük bir okur kitlesini temsil ettiklerini" söyleyerek siyaset üzerinde etkili olmaya çalışıyorlar...(...)

Demokrasi çok seslilik rejimidir ve bir ülkedeki gazete sayısı ve tirajları çok sesliliğin en önemli göstergesidir. Gelin görün ki...Bir ülkede "demokrasi"ne kadar şeffaf ve gerçekse, bazı gazetelerin tirajları da ancak o kadar şeffaf ve gerçek olabiliyor! Mustafa Mutlu/Vatan