Türkiye’de geçen yıl yaklaşık 200 ton, bu yılın ilk yarısında ise 100 ton hurda altın dönüşü olduğu tahmin edilirken, halihazırda altın bankacılığında aktif olarak çalışan İş Bankası, Denizbank, Bank Asya ve Kuveyt Türk, yılsonuna kadar 25 ton civarında yastıkaltı altın toplamayı hedefliyor.
Yıllarca kuyumcuların tekelinde olan hurda altın toplama sürecine bankaların dahil olması, kuyumcular tarafından sektöre indirilen bir darbe olarak nitelendiriliyor.
Bankaların altın bankacılığı uygulamaları çerçevesinde müşteriler, yastık altında tuttukları cumhuriyet altını, külçe altın ya da kolye ve bilezik gibi ürünleri şubelere getiriyor, eksperler bu altınların değerlemesini yapıyor ve karşılığında bir hesap açılıyor. Bu hesaplar üzerinden altın ya da TL karşılığında getiri elde edilebiliyor.

‘VATANDAŞI TAKIDAN SOĞUTUYORLAR’

Ancak kuyumculuk sektörü bankaların takı altınları da toplamak istemesinden oldukça rahatsız. İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Alaattin Kameroğlu, “Bankaların Cumhuriyet altını, gram altın dışında, yastıkaltı adı altında insanların kullandığı takıları da ‘atıl duruyor’ algısı yaratarak mevduat olarak toplamasına karşıyız” diyor.
Reuters’in haberine göre Kameroğlu, “Vatandaş bu şekilde zarar ettiriliyor. Vatandaşı takıdan soğutup, sektöre darbe vuruluyor. TCMB’nin zorunlu karşılık olarak altın tutma imkanı sağlaması ardından bankalar bu işe girişti. Bu altınları düşük maliyetli altın mevduatı olarak toplamak işlerine geliyor” diyor.

112 TON ALTIN BANKALARDA

TCMB eylül ayında yaptığı düzenleme ile altın depo hesaplarını zorunlu karşılıklara tabi yükümlülüklere dahil ederken, Kasım ayında TL zorunlu karşılıkların altın olarak tutulabilecek kısmını yüzde 10 olarak belirledi. TCMB mart ayında bu oranı yüzde 20’ye, haziranda ise yüzde 25’e yükseltti. Bu sayede bankalar merkez bankasında atıl olarak tuttukları Türk lirası yerine altın koyarak söz konusu TL kaynağı serbest bırakabiliyor.
Bankalar şu anda TCMB nezdinde Türk lirası zorunlu karşılıkları için 10.4 milyar lira değerinde 112 ton altın tutuyor. Bankalar beş puanlık son artışın tamamını kullanırlarsa TCMB’nin rezervleri 2.2 milyar dolar artacak.

ALTIN İTHALATI ARTIYOR

Türkiye’nin altın ithalatı, Haziran ayında 23.94 tona yükselirken, yılın ilk altı ayında ise toplam altın ithalatı 59.12 ton oldu. Altın ithalatı 2011 yılının tamamında 79.7 ton seviyesindeydi. Öte yandan altın madeni üretimi 2011’de bir önceki yılki 16.4 yondan 25 tona yükseldi. BDDK verilerine göre 1 Nisan itibariyle altın depo hesapları geçen yılki 3.73 milyar TL’den 15.6 milyar TL’ye yükseldi.

4 BANKA AKTİF

İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Erdal Aral, yılsonuna kadar 18-20 tona denk gelen 1 milyar dolarlık hurda altın toplamayı hedeflediklerini söyledi. Bank Asya da yıl sonuna kadar 4 ton altın toplamayı hedefliyor. Kuveyt Türk de bu yıl 2 ton altın toplamayı hedeflediğini açıkladı.
Denizbank Altın Bankacılığı Grup Müdürü Cem Turgut Gelgör, “Son 1 ayda 650 kilo altın topladık ve 3 bin 200 yeni müşteri kazandık” diye konuştu. Denizbank’ın halihazırda 5.5 tonluk altın mevduatı bulunuyor. Öte yandan Akbank da hurda altın toplamayı da içine alacak yeni ürünlerin hazırlığı içinde.

KUYUMCULAR EYLEME HAZIR

Türkiye’de yastıkaltında 250 milyar dolar değerinde 5 bin ton civarında altın olduğu görüşü yaygın olsa da bu rakamın en fazla 1000 ton civarında olduğunu düşünen Kameroğlu, altın toplayan bankalara yönelik eylemleri olacağını kaydederek şöyle dedi:
“Bankacılık işlerini unutup hurda altın toplamaya girişen bankalara karşı bizim de bazı eylemlerimiz olacak. Sonuç olarak kullanılan POS cihazları, kredi kartları, alınan altın kredileri dikkate alındığında kuyumcular da bankacılık sektörünün müşterisi. Bu bankalarla çalışmayarak tepkimizi koyabiliriz. Bu anlamda bankalarla işbirliğine giden kuyumcu zincirlerine de tepkimiz olacak.”
Kameroğlu, kuyumculuk sektörüne en çok krediyi 3-4 bankanın verdiğini ve hali hazırda sektörün kullanmakta olduğu altın kredisinin tahmini 20 ton civarında olduğunu söyledi.
(The lira)