Bilim Kurulu toplantısı sonrası Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, gazetecilerin sorularını yanıtladı.

YENİ KISITLAMA OLACAK MI?

*Geçen hafta başı başlayan tedbirlerle birlikte gelecek hafta sonuçları daha net göreceğimizi düşünüyoruz. Ortalama 2 haftalık zaman diliminde sonuçları görmek mümkün.

*Şu an görünen kısıtlamaların yer yer sonuç verdiğini görüyoruz. Eğer bu anlamda alınması gereken farklı bir tedbir olursa bunu da zaten öneri olarak almış oluruz.

*Şu an yeni bir kısıtlama için erken olduğunu, gelecek hafta bu konuyla ilgili, salgının seyrine göre gerektiğinde yeni öneriler olabilir. Şu an için uygulanan kısıtlamaların erken dönemde de olsa yer yer sonuç verdiğini rahatlıkla söyleyebilirim.

AŞI NE ZAMAN GELECEK?

*Aşı daha önce 11 Aralık'tan önce gelecek demiştim. Zannediyorum 2-3 gün sonra yani 3-4 gün içerisinde aşı ülkemize gelebilir. Tüm izinleri alınmış oldu. Geldikten sonra da 2 hafta Halk Sağlığı ve Türkiye Tıbbi Cihaz Kurumumuzun laboratuvarında iki hafta güvenlik testleri yapıldıktan sonra kullanıma geçilmiş olacak

AŞI ZORUNLU OLACAK MI?

*Aşının zorunlu olmasını şimdilik düşünmüyoruz. Daha çok, vatandaşımızı ikna ederek kitlesel aşılamayı yapmalıyız. Aşı yapılan kişinin HES ve e-nabız uygulamasına aşı olduğu bilgisi işlenecek.

YILBAŞINDA YASAK KAÇ GÜN OLACAK?

*Yılbaşı ile ilgili yılbaşı gecesi dahil olmak üzere Sayın Cumhurbaşkanımız açıklamıştı biliyorsunuz. Yılbaşı gecesi de kısıtlama tabi ama kaç gün olacağıyla ilgili olarak salgının seyrini gelecek haftaki sonuçlar belirleyecektir.

CORONA OLUP İYİLEŞENLER AŞI OLACAK MI?

*Hamileler için düşünülmüyor, 18 yaş altı için düşünülmüyor. Ama 18 yaş altı için de Çin’de çalışma devam ediyor. Mayıs veya Haziran ayı veya daha geç olabilir. 18 yaş üstü herkesi aşılayabilirsek gerektiğinde 18 yaş altına da geçilebilir.

*İlk aşılama takviminde 18 yaş altı yok, gebelere aşı yapılması düşünülmüyor. Muhtemelen son 6 ay içinde coronayı geçirenler hariç olacak. Öyle düşünüyoruz.

KAÇ SAĞLIK ÇALIŞANI HAYATINI KAYBETTİ?

*Bu dönemde sağlık çalışanlarımız bildiğiniz gibi çok büyük yük altındalar. Sağlık çalışanlarımızın 1 milyon 100 binin üzerinde. PCR’yi pozitif, enfekte olan 120 bini geçti.

*Özellikle bu dönemde toplam çalışanların yüzde 10’unun geçmiş durumda. Hayatını kaybeden kişilerin sayısı ise bu dönemde 216 kişi oldu. Hepsine Allah’tan rahmet diliyorum.

BAZI ÜLKELER NÜFUSLARININ 1 BUÇUK KATI AŞI SİPARİŞ ETMESİNE RAĞMEN TÜRKİYE NEDEN 50 MİLYON DOZ SİPARİŞ ETTİ?

*Ne kadar erken dönemde yoğun bir şekilde aşılama yapılabilirse başarıya daha kolay ulaşabileceğimize inanıyoruz. O nedenle Aralık, Ocak ve Şubat ayları yani erken 2 veya 3 aylık zaman diliminde yoğun aşıya erişimi daha çok önemsiyoruz.

*Burada biz birçok aşıyı geliştiren ülke ve firma ile irtibat ettik. Ama erken dönemde aşının teslim edilebilirliği konusunda çok rahat olunmadığını gördük. Özellikle birçok ülkenin binlerce, 100 binlerce, açıklamış olduğu sipariş ettiğini söylediği aşıların teslim sürelerine bakmak lazım.

*Erken dönemde ilk 3 aylık zaman diliminde bu teslimatların yüksek olmadığını görürsünüz. Nisan ayından sonra teslim edilebilecek aşıya bizim ihtiyacımız yok. Çünkü Nisan ayına kadar bir veya birkaç aşımızın, Nisan ayı ve sonrası dönemde devreye girebileceğini ümit ediyoruz. O nedenle biz aşıya erken ulaşmak istedik.

50 MİLYON DOZ SİPARİŞ EDİLEN SİNOVAC AŞISININ İLK SONUÇLARI GELDİ Mİ?

*1 hafta 10 gün içerisinde ara değerlendirmesini hepimiz bilmiş olacağız. Şuana kadar 4 bine yakın kişiye aşının yapıldığını, kimisine de ikinci dozun yapıldığını ve şuana kadar herhangi bir ciddi yan etkinin olmadığını söyleyebiliriz bu da son derece önemli bir durum.

AŞI KAÇ AŞAMADA VURULACAK?

*Özellikle aşıyı yaparken, inaktif aşıların 2 ile 8 derece arası korunabilirliği, grip aşısı gibi olduğu için ve bu anlamda alt yapımız da çok müsait olduğu için ve birinci basamak sağlık hizmetlerimizin de çok güçlü olmasıyla, Türkiye'de birçok ülkeden farklı bir şekilde daha yaygın olarak bu aşıyı yapabileceğimizi söylemek istiyorum. Biz çocukluk çağı aşılarımızda, şuan pandemi yılı olmasına rağmen yüzde 98'lere varan oranda aşılamayı becerebilmiş bir ülkeyiz.

GERÇEK VEFAT SAYILARI AÇIKLANMIYOR MU?

* Hastanelerimizde bilindiği gibi ölüm belgeleri var. Bunu ilk hekim doldurur. Doğal, adli, bulaşıcı olup olmadığını belirtir, sağ üst köşede. Bununla ilgili müdürlüğe, belediyeye defin için gönderilmiş olur. Aşağıda sol altta görmüş olduğunuz ölüm nedeni aynı anda doldurulmaz.

*Defnedilirken neye uyulması gerektiğini belirtmek içindir o. Sol altta ise ölüm nedeninde 4 başlık var. Esas sebep, altta ikinci, üçüncü, dördüncü sebep. Bunu ikinci hekim dosyasını kontrol ederek ölüm nedenini yazar. Covid nereye yazılır? Sol altta ölüm nedeni olan kısma yazılır. Sağ üstteki bulaşıcı hastalıklar kısmına yazılmaz. Oraya sadece enfeksiyonu, tedbir alınması gereken bir durumu belirtip belirtmemek için yazılır.

* Aşağıda bulaşıcı hastalıklar başlığı var, bir tanesi de Covid. Mart’tan sonra her enfeksiyon bulgusu olan, her ateşi olan, parametrelerinde enfeksiyon bulgusu olan akciğer enfeksiyonu olan herkes Covid olmasın diye yıkanırken tedbir alınsın diyerek bulaşıcı hastalıklar diye yazılıyor. Bulaşıcı hastalıklar arttığı için yazılmıyor. Her enfeksiyon bulgusu olan hasta yıkanırken tedbir alınsın diye bulaşıcı hastalıklar diye işleniyor.

* Vefat eden bir hastamızdan bahsediyoruz. Ölüm şekli bulaşıcı hastalık. Nedeni kronik böbrek yetmezliği. Bu hastanın PCR ne? Negatif. Peki bu Covid mi? Burada enfeksiyon bulgusu olduğu için tedbiren yıkanırken, defnedilirken tedbir alınsın diye işleniyor. Mart’tan önce aynı rakamları söyleyen kişiler geçmişe baksın.

* Biz PCR’yi pozitif olan ölümleri, hayatını kaybedenleri bildiriyoruz. DSÖ biliyor. Bizim bildirdiğimiz rakamlar PCR’i pozitif olan kişiler. Bunun dışında PCR pozitif olduğu halde Covid olmadığını söyleyen DSÖ’nün teknik raporu var. DSÖ diyor ki, vakalarını bildirirken PCR pozitif olanı bildiriyor. Ama DSÖ teknik raporunda tramva, trafik kazası gelmiş testi pozitif ‘Bu Covid değildir’ diyor. Primer sebep önemlidir. Covid ikinci bir sebep olabilir. Covid’le mi hayatını kaybetti, yoksa kolaylaştıran bir sebep mi oldu?

* Enfeksiyonu var, enfarktüs geçirmiş, bu Covid değildir diyor. Bu iş teknik bir iş. Bununla ilgili kararı veren hekimlerimiz. Hekimlerimize güvenmiyor muyuz?

* Dün bir vekil arkadaş, çok da muhalefet eden vekil arkadaş. İstanbul’da bizim hastamız Covid değil, bulaşıcı hastalıklar diye yazıldı diye isyan ediyor. Bu hasta emekli asker, bu yanlış yazıldı değiştirilmesini istiyoruz diyerek bana kadar ulaştı. Niye? Enfeksiyon olduğu için. Ben ölüm şekline bulaşıcı hastalıklar yazan arkadaşa bir şey diyemem. Ölüm nedeni önemlidir. Bu da bir iki gün sonra değerlendirilir. Ben oradaki arkadaşlara ‘bunu hızlandırın’ talimatı dışında bir talimat veremem dedim. Dün İstanbul’da, üç defa PCR’i yapılmış negatif. Enfeksiyon bulgusu olan herkes Covid olabilir. Tedbir alınsın diye üst tarafa yazılıyor.

* 83 milyonumuzu bir ve beraber, daha çok güven vererek pandemide mücadeleyi güçlü kılmamız gerekiyor. Herkesin üzerine düşeni sonuna kadar yapma gayreti içinde olması gerekiyor. Bizim salgın yönetimini siyasi beklentilere harcamamız gerekiyor.