ANKARA - Sergide yer alan ve Işıklar Askeri Hava Lisesi öğrencileri Burak Aslan ile Mehmet Çiçek’in Hava Öğretmen Yüzbaşı Mustafa Şevik ile Hava Öğretmen Teğmen Çetin Akca gözetiminde hazırladığı proje, dikkatleri üzerinde topluyor.

Öğrenciler, "Su hayattır, su yok, mikroorganizma yok" anlayışı ile ürettikleri anti bakteriyel kumaşı çok uzun ömürlü hale getirmek için yola çıktıklarını söyledi. "Oryza Sativa" bitkisinin pirinç taneleri sayesinde nesillerini devam ettirdiğini aktaran öğrenciler, bitkinin kısmen suyun içinde olduğu için yaşamasının amacı olan tohumlarını çimlenme büyüklüğüne erişene kadar su ve nem olmak üzere her türlü kötü koşuldan koruduğunu ifade etti.

Öğrenciler, "Pirinç tohumları çürümediğine göre bunu kabuğuna borçludur diye düşünerek yola çıktık. Bu maddeyi araştırdıkça aradığımız özelliklere sahip olduğunu gördük ve yurtdışı kökenli kimyasal maddelerle prolaminin, değişik kumaşlarda oluşturduğu su geçirmez-tutmazlık performansını karşılaştırdık" sözleriyle projeye çıkış yollarını anlattı.

Pirinç kabuğundan "prolamin" maddesini elde etmek için süreci Edremit’te geçirdiklerini ve maddenin "oleuropeinli bakteri yiyen kumaşa" uygulandığını belirten öğrenciler, projelerini şu cümlelerle özetledi: "Yurt dışından bu su geçirmez maddeleri almak için yüklü bir milli servet, belki de bu proje sayesinde aktarılmayacak, hatta bunları ithal etmek yerine ihraç edeceğiz. Çünkü, bu maddenin miligramı Kanada firmaları tarafından 125 dolara satılmaktadır. Bu madde, askeri malzemelerde, özellikle de kamuflaj elbiselerde kullanılabilir. Böylece, ikincil yara enfeksiyonlarının önüne geçilecektir. Çünkü, iç güvenlik harekatı sırasında operasyonda yaralanan askerlerden bir kısmı yaranın enfekte olması nedeniyle şehit olmaktadır. Ayrıca, maddenin kullanıldığı giyim, perde, döşeme, hali gibi ev tekstili, otomotiv gibi sektörlerdeki tüm tekstil ürünlerinin ömrü uzayacaktır. Ayrıca, bu ürün yine ameliyathanelerde cerrahlar tarafından ve tıbbi giysilerde de kullanılabilir. Bütün bunlar bir araya geldiğinde faydalı ve dünyada denenmemiş bir çalışmaya imza attığımızı düşünüyoruz."

Otomatik pencere sistemi de soba zehirlenmeleri gibi tehlikeli durumların önüne geçilmesini hedefleyen ilgi çekici bir proje. Sera, okul gibi geniş mekanlarda da kurulabilecek sistem, aynı zamanda rüzgara da duyarlı olarak hazırlandığından pencerenin çarpması engelleniyor. Öğrenciler, projeyi tanıtırken, bir çakmağın gazını pencerenin yanına tutarak buradaki gazın gelmesiyle otomatik sistemin nasıl devreye girdiğini ve pencerenin açıldığını ziyaretçilere gösteriyor.

-KAMYONCU, KÖPRÜNÜN ALTINDAN GEÇERKEN RAHAT OLACAK-
Mersin Fen Lisesi Adana Bilim ve Sanat Merkezi tarafından hazırlanan sistem ise özellikle uzun yolların çilesini çeken ağır tonajlı araç sürücülerine kolaylık sağlamayı amaçlıyor.

Projeyi hazırlayan Mehmet Buğra Kabacık, köprü yüksekliğine bağlı kazalarda meydana gelen ölümleri basından takip ettiğinde çok üzüldüğünü ve böylece bu proje için yola çıktığını belirterek, hazırladığı sistemin araçların köprüye 200 metre yaklaştığı sırada köprü yüksekliğinin uygun olması halinde "yeşil ışık", olmaması halinde ise "kırmızı ışıkla" sürücüyü uyardığını belirtti.

Tarsus İclal Ekenler Lisesinden Daniyal Durmuş Köksal ve Şirin Verel adlı öğrenciler de görme engellilere "göz olacak" bir proje üretti. Danışman öğretmen Songül Eser ile çalışan öğrenciler, otomobillerdeki park sensörüne benzer bir sistem üretmek üzere yola çıktıklarını söyledi. Bu sistemde bastonun ucundan kontrol devresi aracılığıyla hissedici üzerinden ışık gönderildiğini dile getiren öğrenciler, akımın artmasıyla kontrol devresinin verdiği sinyal aralığının azaldığını ve engele yaklaştıkça uyarı sesinin arttığını, böylece bastonun görme engellinin yolunu bulmasını kolaylaştırdığını ifade etti.

-BİR DEFADA ON FARE TUTUYOR-
Evlerde, işyerlerinde ya da tarlalarda kullanılmak üzere tasarlanmış optik fare kapanı ise "fare yakalayan robot" şeklinde tasarlandı. Fare yakalayan robot ile zararlı olan canlıların yakalanıp bir ortamdan başka bir ortama taşınması da sağlanırken, canlıya taşıma sırasında zarar verilmediğinden doğal denge de zedelenmemiş oluyor.

Adana Özel Akdeniz Okullarından Birkan Ekici ile Yunus Emre Alpşar’ın tasarladığı proje, ona yakın fareyi aynı anda tutabilmesiyle de özellikle sergiyi izleyen çiftçiler tarafından, tarım arazilerinde kullanılmaya elverişli bir kapan olarak nitelendirildi.

-EVLİLİK OKULU-
Bilgisayar, biyoloji, fizik, kimya ve matematiğin yanında sosyoloji ve tarih gibi sosyal bilimlerin de yer aldığı proje yarışmasında bu daldaki çalışmalar da bulunuyor.

Feza Berk Sosyal Bilimler Lisesinden Merve Keskin ve Esma Cinokur da modern toplumda giderek artan boşanmaların önüne geçmeyi hedefleyen bir proje yaptı. "Evliliğin de bir okulu olsaydı" diye düşünen iki öğrenci, projelerini şöyle özetledi: "Eşlerin birbirini sağlıklı şekilde tanıması, empati ve iletişim kurabilmesi, öfke kontrolü, çocuk eğitimini evlenmeden önce öğrenmesi amacıyla bir evlilik okulu projesi düşündük. Bu konular, bir uzmandan destek alınması gereken konulardır. Boşanmaların ülkeye ve aile bireylerine verdiği maddi ve manevi kayıplar da göz önüne alındığı zaman bu tür bir eğitimin daha az bir bütçeye karşılık geleceği ön görülmektedir. Eğer herkes evlilik öncesinde bilinçlendirilirse evlenme aşamasında ve evlendikten sonra sağlıklı aileler oluşacaktır."