Uzun yıllardır aile planlaması uygulamalarına destek veren İran, bu politikalarından vazgeçmeye hazırlanıyor.

İLK İŞARET DİNİ LİDERDEN
Doğum kontrol uygulamalarından vazgeçileceği yönündeki ilk işaret İran'ın dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney'den geldi. Geçen hafta, İran basınına konuşan Hamaney, mevcut geniş kapsamlı doğum kontrol uygulamalarının "yanlış" olduğunu söyledi. İran İstatistik Kurumu'nun ülke nüfusunun 75.1 milyona ulaştığını açıklamasından hemen sonra konuşan Hamaney, "bilimsel çalışmalar, doğum kontrol politikalarının sürdürülmesi durumunda gelecekte yaşlı ve azalan bir nüfusla karşı karşıya kalacağımı gösteriyor" dedi.

İran Sağlık Bakanı Ali Rıza Mesdegini de, pazar günü yaptığı açıklamada nüfus kontrol programlarının geçmişte kaldığını söyledi. Bağımsız Şargh gazetesine konuşan bir sağlık bakanlığı yetkilisi de, Mart ayında başlayan İran yeni yılında aile planlamasına ayrılan bütçede kesintiler yapıldığını söyledi.   

EKONOMİK KAYGILAR
Ambargo ve ekonomik sıkıntıyla başetmeye çalışan İran'da nüfus artışını özendiren politikaların ne derece yanıt bulacağı ise tartışmalı. Ülke nüfusunun yarıdan çoğunu 35 yaş altı gençler oluşturuyor. Enflasyon ve çift haneli işsizlik, gençleri evlilik planlarını ertelemeye ve ailelerini küçük tutmaya zorluyor. 

Bazı uzmanlar, hızlı nüfus artışnın politik sonuçlarının da olabileceğini söylüyor. Cenova merkezli Körfez Araştırmaları Merkezi adlı stratejik araştırma kurumundan Mustafa Alani, "gençlerin Arap Baharı'nın kalbi" olduğunu vurgulayarak, "henüz protestolarla karşılaşmamış ülkeler, gençlerin taleplerinin devam ettiğini akıllarından çıkarmamalılar" diye konuştu. İran'da 2009'daki cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında başlayan ve Yeşil Devrim diye adlandırılan reformist gösterilerde gençler en ön saflardaydı.
   
AHMEDİNEJAD'DAN HER DOĞUMA PARA ÖNERİSİ
İran'da nüfus planlama politikalarındaki değişiklik, doğum kontrolünü 'dine aykırı' ve batıdan ithal' olarak niteleyen Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'ın 2005'te seçilmesinden sonra başladı. Ahmedinejad, 2009'da doğan her çocuk için devlet tarafından bankaya 950 dolar yatırılmasını ve çocuklara 18 yaşına kadar yılda 95 dolar verilmesini önermişti.

ÖNCE TEŞVİK SONRA PLANLAMA
1979'daki İran Devrimi sonrasında, yeni rejim '20 milyonluk ordu' sloganıyla nüfus artışını özendirdi. 8 yıllık İran-Irak Savaşı'nın sonlarına doğru, 1986'da İran'ın yıllık nüfus artışı yüzde 3.9'a ulaştı. Ancak 1990'lı yılarda hızlı nüfus artışının ekonomiyi olumsuz etkileyeceğinden endişe eden hükümet, doğumu özendirici politikasını durdurdu. Ücretsiz prezervatif dağıtımı ve diğer aile planlama uygulamalarını devreye sokan İran, nüfus planlamasında bölgesinin en önde gelen ülkesi oldu. 2011'deki yüzde 1.3'lük nüfus artışı bölgedeki en düşük rakamdı.