KOBİ kredilerindeki performansı Halkbank'ı büyük ölçekli bankalar listesinde ikinci sıraya taşıdı. Orta ölçekli bankalarda en yüksek büyüme hızını, şube ve mevduat artışıyla öne çıkan Citibank yakaladı. Küçük ölçekli bankalar arasında ise Deutsche Bank yaptığı sıçramayla ilk
sıraya yerleşti.

Banka Raporu, Forbes'un geleneksel listelerinden biri olarak yerini alıyor. Listeler Türkiye Bankalar Birliği'nin yayımladığı banka bilançolarına göre aktif büyüklüğü, kredi büyümesi, mevduat artışı, özkaynak değişimi, şube ve personel sayısındaki artışlar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

BÜYÜK ÖLÇEKLİ BANKALAR
Aktif büyüklüğü 30 milyar YTL'nin üzerindeki bankalar “büyük ölçekli” grubunda tanımlanmıştır.

            Aktif         Kredi             Mevduat       Özkaynak    Personel     Şube
BANKA DEĞİŞİM DEĞİŞİM      DEĞİŞİM       DEĞİŞİM DEĞİŞİM DEĞİŞİM

1 Garanti  37.89     61.48            27.83            19.76          3.15             11.81
2 HalkBank27.25      87.27            24.06            18.25        3.34               0.68
3 Vakıfbank14.36       51.56           15.21             5.30          7.19           2.95
4 Akbank  9.33         28.19           30.10             11.21          10.25           3.48
5 İş Bankası 18.04        43.70           17.86           -2.76           9.46           1.83
6 Ziraat   10.54        29.39            8.26              13.52         1.53               8.81
7 Yapı Kredi    26.46       21.73             8.75             -24.03    -2.34          3.28

ORTA ÖLÇEKLİ BANKALAR
Aktif büyüklüğü 5 ila 20 milyar YTL arasındaki bankalar “orta ölçekli” grubunda tanımlanmıştır.

            Aktif         Kredi             Mevduat       Özkaynak    Personel     Şube
BANKA DEĞİŞİM DEĞİŞİM      DEĞİŞİM       DEĞİŞİM   DEĞİŞİM    DEĞİŞİM
Citibank 141.23        56.60        183.62             6.49           45.72          125.00
finansbank   45.32    46.73         87.44             54.21         19.26          48.56
TEB            52.75     68.49          67.35             17.74       36.12             50.44
HSBC Bank  30.76           46.97     23.83          11.24        20.05             22.15
Şekerbank     27.68         75.85      23.44            24.85         -1.09             2.96
Oyakbank      41.03           43.70         40.31       -3.29     17.84           13.68
Denizbank     22.82           49.70         37.93       18.03          9.27           11.02
8 Fortis Bank 26.79             39.72         32.27      4.52          7.09            20.97

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ BANKALAR

            Aktif         Kredi             Mevduat       Özkaynak    Personel     Şube
BANKA DEĞİŞİM DEĞİŞİM      DEĞİŞİM       DEĞİŞİM   DEĞİŞİM    DEĞİŞİM

1 Deutsche Bank 193.14  29.73  390.35  30.72  84.09   0.00
2 Banca di Roma 68.51  73.94    28.19  238.44  0.00   0.00
3 Millennium Bank 64.42  91.34  77.12  117.57  21.15   33.33
4 WestLB  115.36  -76.51  129.74  108.29  -18.00   0.00
5 Tekstil Bankası  42.18  40.24  15.44  100.30  18.08   17.07
6 Turkish Bank  38.41  45.32  37.46  48.91  13.54   30.77
7 Tekfenbank  50.95  86.31  44.40  20.79  -1.39   3.33
8 Alternatif Bank  34.13  53.03  58.37  19.36  12.96   11.54
9 Anadolubank  33.85  45.58  25.65  46.86  11.01   -3.08
10 Société Générale 47.66  178.78  -46.66  -29.69  1.82   0.00

BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ BÜYÜK DEĞİŞİM

Bankacılık sektöründeki gelişme kuşkusuz göz kamaştırıcı. Özellikle 2001 yılındaki düzenlemelerden sonra hem sektör yapısının sağlamlaştırılması hem
de Türkiye ekonomisinin yukarı ivme kazanmasıyla birlikte inanılmaz bir büyüme kaydedildi.

Bugün 46 banka, 145 bin 301 personel, 7 bin 159 şube, İnternet bankacılığında
aktif 3 milyon 463 bin müşteri bulunuyor. Bu rakamlar her geçen gün katlanarak artıyor.  Bankacılık sektöründeki büyümeyi gözler önüne serdiğimiz araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından biri Garanti Bankası'ndaki gelişim oldu.

Yaptığımız sıralamalarda  Garanti Bankası, en hızlı büyüyen banka olarak öne çıkıyor. Garanti Bankası, 2005-2006 verileriyle yapılan değerlendirmede, toplam aktiflerde yüzde 37,89'luk artış ile birinci, kredi değişiminde yüzde 61,2'lik büyümeyle ikinci, mevduat değişiminde yüzde 27,83 ile ikinci, özkaynak değişiminde ise yüzde 19,76'lık büyümeyle birinci sırayı aldı.

Bu gelişim sırasında banka personel sayısını yüzde 13,15, şube sayısını da yüzde 11,81 artırdı. Özkaynak karlılığında ise yüzde 22,78 artışla üçüncü
banka olmayı başardı. Kuşkusuz bankada yedinci senesini bitiren Ergun Özen'in bu başarıda payı büyük.

ÖZEN'E GÖRE BAŞARININ SIRRI

Özen, başarının altında, bankada çalışan 12 bin 500 personel ve yönetim kuruluyla uyumlu çalışmanın yattığı görüşünde. Garanti Bankası, General Electric ile yaptığı ortaklık anlaşmasıyla iki sene önce yabancı ilgisinin ilk görüldüğü bankalardan biriydi. Özen, geçen iki yıla baktığında son derece uyumlu ve başarılı bir birleşme gerçekleştirdiklerini düşündüğünü ifade ediyor. Kuşkusuz bankanın yüksek büyüme rakamlarının altında yatan sebeplerden biri de GE ortaklığı. “Sermaye ihtiyacı için böyle bir ortaklık yapmamıştık” diyor

Özen. Nitekim Garanti Bankası iki yıldır yatırımcılarına temettü ödemesi
yapıyor. GE ortaklığındaki kilit nokta, Türkiye'deki ve bölgedeki rekabet.
Bireysel bankacılık alanında Türkiye'de güçlenmek için GE ile ortaklık yapılmış.
Kültür kaynaşması da tam olarak sağlanmış. Zaten Amerikalıların “iyi çalışan bir
şeyi tamir etmeye çalışmama” düsturu burada da geçerli olmuş.

Bankanın müthiş büyüme performansının altında yatan bir başka etken ise krediler. Sektör genelinde ocak-mart dönemi sonu itibariyle verilen toplam tüketici kredileri 47 milyar 236 milyon YTL'ye ulaştı. Tam 5 milyon 965 bin 674 kişi kredi kullanmış durumda ve elbette bu sayı her gün artıyor. Bankaların en büyük rekabet savaşı da bu alanda yaşanıyor. Kredi, tamamen bankanın sermayesine bağlı bir ürün olduğu için bu noktada bankanın ve sektörün
sermaye yeterlilik rasyoları önem kazanıyor.

Sektörün sermaye yeterlilik rasyosu iyi durumda olduğu için şu anda kredilerde
bir sorun görünmüyor. Garanti Bankası bu konuda oldukça hassas. Müşterinin ihtiyacını doğru tespit etmeye çalışıyor. Çünkü yapılan hatalardan dönüş kolay olmuyor. Kredi yapılandırmasında vadesinden çeşidine kadar birçok özellik inceleniyor. Ayrıca bankada erken uyarı sistemi de bulunuyor. Kredi alsın almasın, her müşterinin bilançosu yılda bir kez inceleniyor ve limitler revize ediliyor. Şu-belerdeki kredi komitelerinden başlayan, bölge müdürlüklerine, genel müdürlüğe ve yönetim kuruluna kadar uzanan bir onay sistemi kullanılıyor. Biraz bürokrasi fazlalığı gibi görünse de Özen, sistemin
çok hızlı işletildiğini ve sağlıklı olduğunu iddia ediyor.

Elbette kredi denildiği zaman akla ilk olarak mortgage geliyor. Mortgage kredileri şu anda yüzde 4 seviyesinde. Avrupa Birliği'ne son giren ülkelerde bu oran yüzde 20, AB ülkelerinde yüzde 60, ABD'de ise yüzde 100'ü geçmiş durumda. Özen, “Önümüz açık, daha çok kredi vereceğiz” diyor. Ancak ilk etapta mortgage'dan çok büyük atılımlar beklemiyor açıkçası. Mortgage tamamen faizlerle alakalı bir ürün. Aylık faizler yüzde 1'e indiği zaman talep inanılmaz derecede artıyor.

Çünkü bankalar ancak faizler bu seviyelere indiğinde gelirlerle orantılı kredi
imkanları sunabiliyor. Garanti Bankası bugün yaklaşık 20 mortgage kredisi ürünü sunuyor. Şubelerdeki uzmanlar 28 saatlik eğitimden geçiyor. Bu eğitimlerde mortgage yasasından, finansal matematiğe kadar birçok konuda bilgi veriliyor. Böylece müşterinin ihtiyacı daha doğru biçimde belirleniyor.
Özen, pazar payını artırmalarındaki anahtar noktanın bu eğitimler
olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Fiyat rekabeti olmadan yapıyoruz bunları. Fiyatları kesinlikle kırmıyoruz. Ama biri kırdığı zaman misilleme de yaparız. Biz
ürünümüzün kalitesine ve çeşitliliğine güveniyoruz.”

Kuşkusuz rekabet zamanla ürün çeşitliliği ve kaliteye odaklanacak. Şimdiden
bu konuda yatırım yapanlar zamanla meyveleri toplamaya başlayacak. Hatta
rakamlara bakıldığında Garanti Bankası'nın meyveleri toplamaya başladığını
görüyoruz. Mortgage için ipoteğe dayalı menkul kıymet çalışmaları da yapılıyor. Ancak Özen'e göre bu kıymetlerin 2008 yılında bile işlevsellik kazanması zor. Bankalar sermaye yeterlilik rasyoları kuvvetli olduğu için kredileri bilançolarında taşımak (böylece ne kadar büyüdüklerini ortaklarına göstermek) isteyecekler. Ancak bilançoda tutabilecekleri ipotek teminatlı (covered bond) tahviller kısa zamanda çıkacak. Garanti Bankası toplam aktif büyüklükte yüzde 37,89'luk artışla birinci sırada yer alıyor. Her ne kadar büyümede birinci olsalar da Özen aktif büyüklüklerine dikkat etmediklerini belirtiyor. İstedikleri konum ise büyük ve çevik olabilmek. Çeviklikle kast edilen ise müşterinin ihtiyaçları doğrultusunda ürün ve kaliteli hizmet vermek. Müşteri kaynaklı aktiflere
daha fazla önem veriyorlar. Yani kredilere.

İşte Garanti Bankası'nın iddialı olduğu nokta da burası. Toplam nakdi ve gayrinakdi  kredilerde 13 puanla sektör birincisi konumundalar (2007 ilk çeyrek sonuçlarına göre). Üstelik nakdi krediler sermaye yiyen bir risk unsuru olmasına
rağmen buradaki liderliklerini vermek istemiyorlar.

Özen, “Diğerleri yapıyor diye söylemiyorum ama aktifleri şişirip büyüklük göstermek bizim için önemli değil. Biz rakiplerimizi karlılık rasyolarında
geçtik. İşte önem verdiğimiz nokta bu” diyor. Garanti Bankası bu ilkeyle birlikte
verimli büyümede yer almayı tercih ederken aktif büyüklüğünde kimseyle bir yarış içinde olmadığını ortaya koyuyor. Garanti bankası 497 şubesi ile büyükler
arasında en az şube sayısına sahip banka konumunda. Ancak şube başına
verimlilik rakamlarına bakıldığında diğer bankalarla aynı olduğu görülüyor. Özen'e göre bu durum, Garanti Bankası şubelerinin diğerlerine göre daha iyi kredi vermesinden kaynaklanıyor. Gayrisafi milli hasıla dağılımına göre bakıldığında banka, Türkiye'nin yüzde 96'sını kapsıyor. Sene sonundaki hedef 570 şube ile 88 ilde olmak.

2008 sonunda her ilde olacaklar. Bankalar son beş-altı yılda en ciddi rekabeti kredi kartlarında yaşadı. Özen bu konuda sektör olarak çok ciddi hatalar
yaptıklarını belirtmeden geçemiyor: “Taksitlendirmede ipin ucunu kaçırdık.
Çünkü taksitlendirmede limit belirlemek kolay olmuyor.” Ancak bu durum son
kredi kartı kanunuyla düzeltilmiş durumda. Özen de bu düzenlemelerle kredi
kartlarının şu anda son derece şeffaf ve regüle hale geldiğini vurguluyor.
“Bonus Card” Garanti'nin yarattığı en önemli markalardan. Üstelik stratejik ortaklıklarla artık başka bankalar da Bonus markasını kullanabiliyor. Denizbank ve TEB gibi… Şu anda yeni bankalarla da görüşmeler sürüyor.

Garanti Bankası büyük bir banka olarak her alanda mücadele edecek. Ancak
bu durum 'ne yapılmamalı' diye düşünmedikleri anlamına gelmiyor: Özen, “Bir
işi beceremezsek çıkmayı da biliriz” diyor.

Gerçi şu ana kadar böyle bir durumla karşılaşmamışlar. Sektörde rekabet, bireysel ve KOBİ bankacılığı alanlarında yaşanacak. Garanti Bankası'nın şu anda 850 bin KOBİ müşterisi bulunuyor. Yıl sonunda bu rakamın 900 bine çıkması bekleniyor. Banka her KOBİ'ye, Microsoft'a nasıl bakıyorsa
öyle bakıyor. Buna karşılık müşteriden şeffaflık bekleniyor. 1996 yılında Rusya, 1998'de Romanya, 1988'de Hollanda'da faaliyet başladı. Bölgesel
banka olma vizyonu bu tarihlere dayanıyor. GE ile yapılan ortaklığın birinci
amacı bireysel bankacılıkta atak yapmak ikinci amacı ise bölgesel banka olmaktı.

Şimdi Rusya, Ukrayna ve Romanya'da faaliyetlerini artırma planları üzerinde çalışıyorlar. Bu ülkelerde üçlü hissedar yapısıyla hareket edecekler: Doğuş Holding, GE ve Garanti Bankası. Romanya'da yıl sonu hedefi 40 şube. Asıl hedefse 100 şubeye ulaşmak. Ancak oldukça rekabetçi bir piyasa
olan Romanya'da agresif bir politika izlemeyecekler. Körfez bölgesine ise çok
uzun vade haricinde inmeyi düşünmüyor Ergun Özen. Herşeyden önce insan kaynağının buna yeterli olmadığı açık. “Ayağımızı yere basıyoruz” diyor.

Son iki yılda Garanti Bankası temettü vermesine rağmen Özen'e göre yatırımcılar temettüden önce büyüme bekliyor. Özen, “Çünkü büyümek bizim çok iyi yaptığımız bir şey. Bize yatırım, büyüme hızımızdan dolayı yapılıyor” diyor ve ekliyor, “Önümüzdeki yıllarda büyümeyle ilişkili sermaye yapısı korunduktan sonra her zaman temettü dağıtırız. Banka, içine konulan parayı iyi kullanıyor!”