İŞTE YENİ PARAMIZ

Merkez Bankası’nın 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren piyasaya süreceği Türk Lirası banknotlarda 12 güvenlik önlemine yer verildi.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’ın "TL Tanıtım Toplantısı" sırasında verdiği bilgiye göre, yeni banknotlardaki güvenlik özellikleri 4 gruba ayrılıyor. Bunlar halka, profesyonellere, makinelere ve Merkez Bankasına münhasır özellikler olarak belirleniyor. Halka ve profesyonellere yönelik özellikler de 12 başlık altında şu şekilde sıralanıyor:

"-Emniyet şeridi: Tüm banknotlarda kağıda gömülü olarak yer alıyor.
Banknot ışığatutulduğundaher 2 yüzden de kesintisiz bir hat şeklinde görülüyor. Şerit üzerinde yer alan kupür değeri ve TL harfleri de okunabiliyor.
-Filigran: Ön yüzünde yer alan Atatürk portresinin küçüğü ile kupür değerini gösteren sayıdan oluşuyor. Banknot ışığa tutulduğunda her 2 yüzden de görülebiliyor.
-Holografik şerit folyo: Bunun dünyada ilk kez uygulanmış bir folyo tipi olduğu belirtildi. Banknotların ön yüzünde bulunuyor ve tasarımla uyumlu çeşitli görsel motiflerden oluşuyor. Banknot hareket ettirildiğinde parlak ve renkli yansımalar veriyor.

Farklı açılardan bakıldığında, ay-yıldız motifin altındaki dikdörtgen şekil
içindeki TL harfleri kupür değerine dönüşüyor.
Bu özellik, yeni banknotlarda yer alan, akılda tutulması ve kontrolü kolay en belirgin güvenlik özelliklerinden biri olarak niteleniyor.
-Kabartma baskı: Atatürk portresinin ve üstte yer alan "Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası" ibaresinin yanı sıra orta bölümde kupür değerini gösteren sayılar ve yazılarda kabartma baskı bulunuyor.
Baskının en belirgin olduğu yerler sol alt ve sağ üst köşelerdeki kupür değerini gösteren sayılar olarak belirtiliyor.
-Gizli görüntü: Portrenin sağ alt tarafında, yedigen şeklin içinde, banknota yatay konumda göz hizasında bakıldığında kupür değerini gösteren gizli görüntü bulunuyor.
TL banknotlar, yatay olarak tutulduğunda, bu özelliği ekrandaki gibi net şekilde görülebiliyor.
-Bütünleşik görüntü: Banknotlar, ışığa tutulduğunda, sol üst kenarda yer alan şekiller, arka yüzdeki şekillerle birleşerek kupür değerini oluşturuyor.

YENİ BANKNOTLARIN FARKLARI

BOYUT FARKI-
-Boyut farkı: 5 TL banknotların boyutu 64x130 mm, 10 TL banknotların 64x136 mm, 20 TL banknotların 68x142 mm, 50 TL banknotların 68x148 mm, 100 TL banknotların 72x154 mm, 200 TL banknotların ise 72x160 mm. TL banknotların 7. güvenlik özelliğini, boyut farkı oluşturuyor. Tüm banknotların uzun kenarında 6 mm, kısa kenarında ise ikili grup olarak 4 mm fark bulunuyor.
Her banknotun kupür değeriyle orantılı olarak uzun olmasının, görme engellilerin paraları tanımalarını kolaylaştıracağı belirtiliyor.
-Renklendirilmiş banknot kağıdı: TL banknotlarında her kupürün hakim renginin açık bir tonu kağıt rengi olarak uygulandı.

-GÖRME ENGELLİLERE YÖNELİK ÖZELLİKLER-
-Görme Engellilere Yönelik Özellikler: Türk Lirası banknotları tasarlanırken, görme engelli vatandaşların ihtiyaç ve beklentilerine özel önem verildi. Tüm banknotlarda aynı bölgede olmak kaydıyla, banknotların ön yüzünde, sol üst kenarda Braille alfabesinden yararlanılarak oluşturulan noktalar, dokunulduğunda hissedilirken, noktaların sayısına ve yerleşim şekline göre kupür değerleri kolaylıkla anlaşılabiliyor. 5 TL’den 200 TL’ye doğru sırasıyla, 1’den 6’ya kadar rakamlar Braille Alfabesi ile yazıldı. Kupürlerde boy farkı ve diğer kabartmalarla birlikte, görme engellilerin banknotu tanımalarını en çok kolaylaştıracak bir diğer özellik de bu noktalar olacak.
-Renk Değiştiren Şerit: Banknotların arka yüzünde, üzerinde kupür değerini gösteren "sayı" ve "TL" harfleri bulunun Renk Değiştiren Şerit, banknot hareket ettirildikçe yarı şeffaf sarı renkli yansıma veriyor.
Banknotlarda mikro yazılar yer alırken, banknotların ön yüzünde, ay-yıldız motifinin içinde, kupür değerini gösteren "sayılar" ve "TL" harfleri mikro yazılı. Para ile ilgili mesleklerde çalışanlar büyüteçle bu yazıları kolaylıkla görebilecek. Mikro yazıların tüm kupürlerde aynı yerde olması bir başka kolaylık.
-UV Özellikleri: 5 farklı özellik içeren ultraviyole güvenlik özellikleri, özellikle para ile doğrudan ilgili mesleklerde çalışanlar için büyük önem taşırken, normal kağıttan farklı olarak banknot kağıdında UV ışık altında parlama bulunmuyor. UV ışık altında mavi ve kırmızı renkte parlayan kılcal lifler yer alıyor. Emniyet şeridi UV ışık altında, 5 ve 10 TL’de mavi, 20 ve 50 TL’de kırmızı, 100 ve 200 TL’de ise sarı renkte parlama veriyor. Ön yüzde Atatürk portresi alanında, kupür değerini gösteren "sayı" ve "TL" harfleri belirerek UV ışık altında kırmızı renkte parlama veriyor. Aynı özellikler tüm banknotlar üzerinde bir arada görülüyor. Yine UV ışık altında arka yüzde, kırmızı renkteki seri ve sıra numarası "canlı ve parlak kırmızı" yansıma vermekte, siyah renkli seri ve sıra numarası ise "sarımsı-yeşil" renge dönüşüyor.
Bu arada, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’ın verdiği bilgiye göre, 12 başlık altında, 16 özelliği açıklanan TL banknotlar, açıklanmayan diğer güvenlik özellikleri ile birlikte en güvenilir banknotlar arasında yer alacak.

-TL MADENİ PARALAR-
Yılmaz, toplantıda yeni madeni paralarla ilgili de bilgi verdi.
Buna göre, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen tasarım yarışması sonunda, yarışmaya katılan tasarımların içinden 6 eser kullanılmaya değer görüldü.
Tüm madeni paraların arka yüzünde, paranın ortasında, bir daire içinde
Atatürk’ün aynı tip rölyefi kullanıldı. Bu rölyef, halen kullanılmakta olan 5
Yeni Kuruş’un üzerinde bulunan Atatürk rölyefinin aynısı. Atatürk rölyefinin çerçevesinde ise "Türkiye Cumhuriyeti" yazısı yer alıyor. Her madeni paranın ön yüzünde de standart bazı tasarım özellikleri bulunuyor.

-Ön yüzlerde: -1 Kuruş: "Kardelen Çiçeği" motifi
-5 Kuruş: "Hayat Ağacı" motifi
-10 Kuruş: "Rumi" motif
-25 Kuruş: Kufi yazı ile geçme desen
-50 Kuruş: "Boğaziçi Köprüsü" motifi
-1 TL: Ön yüzünde halka içine yerleştirilmiş bitki formlu bordür ile orta daire içinde Rumi motif bulunuyor.

-TL’YE GEÇİŞ TANITIM KAMPANYASI-
Öte yandan Merkez Bankası, TL’ye geçiş için bir tanıtım kampanyası düzenliyor.
Buna dönük hazırlanan tanıtım afişleri, banknotların, madeni paraların ve öne çıkan güvenlik özelliklerinin yer aldığı bir anlayışla tasarlandı.
Genel broşürlerde ise, banknotların, madeni paraların tasarımları ile halka yönelik 6 temel güvenlik özelliğine dikkat çekildi. Broşürde banknotlarda yer alan şahsiyetler hakkında da kısa bilgilere yer verildi.
Merkez Bankası, TL kampanyasında çocuklara da özel önem verdi. Bu amaçla, içerik, görsellik, dil ve üslup olarak çocukların kolaylıkla anlayabileceği, severek okuyabilecekleri, özel çocuk broşürleri hazırlandı. Bu broşürler de, Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğiyle okullarda dağıtılacak.
Halka yönelik genel tanıtım ve bilgilendirme çalışmalarının yanı sıra özellikle para ile uğraşan profesyonellere yönelik, daha kapsamlı ve teknik ayrıntıları içeren bir tanıtım kitabı da hazırlandı. Söz konusu tanıtım malzemeleri, İngilizce olarak da dağıtılacak.
Kampanyanın 2. aşamasında Merkez Bankasının web sitesi de güncellenecek.
Yazılı, görsel ve işitsel tüm tanıtım materyallerine web sitesinden de ulaşılabilecek. Web sitesinin çocuklara özel bölümünde ise interaktif oyunlarla yeni paraların çocuklara eğlendirerek tanıtılması hedefleniyor.
Tanıtım toplantısı sırasında kampanyada kullanılacak 2 ayrı televizyon filmi de izlettirildi
Filmin birinde banknotların üzerinde portreleri yer alan kişileri tanıyanların anılarına yer verildi ve bu kişilerin öz geçmişleri hakkında bilgi verildi. Filmde, sanatçı Ahmet Özhan ile, yazar Sunay Akın da yer aldı. Merkez Bankasındaki tanıtım toplantısına, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren, Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ile Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı da katıldı.

-2009’DA TL VE YTL BİRLİKTE KULLANILACAK- Türkiye, paradan 6 sıfır atılmasını öngören kanun uyarınca 1 Ocak 2005 yılında paradan 6 sıfırı silerek, Yeni Türk Lirası’na geçti.
Daha sonra çıkarılan bir Bakanlar Kurulu Kararı ile paradaki "Yeni" ibaresinin kaldırılması kararlaştırıldı.
Bu çerçevede, 1 Ocak 2009’da yeniden Türk Lirasına dönülecek. Ancak, YTL ve TL banknotlar ile madeni kuruş ve yeni kuruşlar 2009 yılı boyunca birlikte tedavülde bulunacak. YTL banknotlarının ve madeni paraların tedavül süresi 31 Aralık 2009 günü sona erecek.
Bu tarihten sonra banknotlar 10 yıl (31 Aralık 2019), madeni paralar ise 1 yıllık zaman aşımı süresi boyunca, Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerinde
kabul edilecek.

PARAMIZLA İFTİHAR EDİYORUM

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Yıllar yılı paramızın değer kaybetmesinden şikayetçiydik, şimdi paramızın değerli olmasından şikayetçi olmak bana göre yanlış. Paramızın değerli olmasından iftihar ediyorum" dedi.

Erdoğan, Merkez Bankası'ndaki Türk Lirası banknot ve madeni paraların tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, paradan 6 sıfır atma operasyonunun sonuna çok yaklaşıldığını belirterek, "1 Ocak 2009'dan itibaren asıl arzuladığımız, o asli para birimimiz olan, yenilenmiş, itibarı ve değeri artmış Türk Lirası'na dönüyoruz" dedi.

Türkiye'nin geçen on yıllarda çok ağır enflasyon baskısı yaşadığını anlatan Erdoğan, geçmiş yıllardaki enflasyon rakamlarından örnekler verdi. Enflasyonun 1994 yılında üç haneli rakamlara çıkarak yüzde 125 oranına ulaştığını anımsatan Erdoğan, dünyada eşine az rastlanan bu enflasyon sürecinin sadece ekonomik ortamı değil, siyaseti, dış politikayı ve sosyal hayatı derinden etkilediğini ifade etti.

Erdoğan, kronik enflasyonun başta yoksulluk, işsizlik ve gelir dağılımında eşitsizlik olmak üzere göçten teröre, çarpık kentleşmeden siyasi istikrarsızlığa kadar hemen her alanda derin ve telafisi zor izler bıraktığını söyledi.

Başbakan Erdoğan, 1980'lerden itibaren seçime giren her siyasi partinin, birinci sorun olarak enflasyonu görerek, enflasyonla mücadele vaadiyle iktidara geldiğini, bu mücadelede başarı sağlayamadan iktidardan ayrıldığını ifade etti.

İktidara geldiklerinden bu yana uyguladıkları sıkı mali ve para politikaları sonucunda 2003'ten itibaren enflasyonda hızlı düşüş kaydedildiğini anlatan Erdoğan, enflasyonu 2004 yılı sonunda tek hanelere çektiklerini kaydetti.

Bu yılki küresel kriz nedeniyle tüm dünyada enflasyon oranlarında kısmi yükselme söz konusu olduğunu dile getiren Erdoğan, "Türkiye'de geçen bir yıl zarfında yaşanan bazı iç politik gelişmeler sebebiyle kısmi bir yükselme olsa da hükümet olarak enflasyonla mücadeledeki kararlılığımızı sürdürüyor, yaşanan bazı iç ve dış olumsuzluklara rağmen enflasyonu kontrol altında tutmaya devam ediyoruz" dedi.

Yüksek enflasyonunun olumsuz etkilerinden birinin para biriminde olduğunu, fiyatların sürekli arttığı ortamda para biriminin sürekli değer kaybettiğini anlatan Erdoğan, paraya hemen her yıl yeni bir sıfır eklendiğini ifade etti.

Erdoğan, 1995 yılında basılan 1 milyon liralık banknotu göstererek, "Bakıyorsunuz, yanında 6 tane sıfır. Bu bizim için gerçekten çok çok anlamlı, üzücü ve düşündürücüydü. Bunları hatırlamamızda fayda var" diye konuştu.

Sonraki yıllarda 10 ve 20 milyon liralık banknotların basıldığını anımsatan Erdoğan, "Üzerinde tam 7 adet sıfır olan 8 haneli bu paramız, dünyada en fazla sıfırı olan paralar arasında yer aldı. Sıfır arttıkça paramız itibarını kaybetti" diye konuştu.

O dönemde maaşını alanların parasının değerinin kaybolmaması için döviz bürolarına koştuğunu anlatan Erdoğan, "Bazı ülkelerde 'kim milyoner olmak ister' yarışmalarında bol sıfırlı banknotlarımız kullanılıyordu. Bunlar bizim için adeta istihza noktasında çok ağır ithamlardı" dedi.

O dönemde Türk Lirasına özel hesap makineleri, benzin pompaları üretildiğini dile getiren Erdoğan, şunları söyledi:
"Çok şükür bu günleri artık geride bıraktık. Enflasyonla mücadelede elde ettiğimiz başarının sonucu olarak, paramızdan 6 sıfır atmaya karar verdik ve bugün artık operasyonu nihai aşamaya getirdik. Bizden önce bir çok hükümet bu hayali kurmuş, ancak enflasyonla mücadelede başarı elde edemedikleri için bu amaçlarını gerçekleştirememiş, paraya yeni sıfırlar ekleyerek iktidardan ayrılmışlardır. Biz paradan 6 sıfırı atma hedefimizi açıkladığımızda, bazı çevreler bunu imkansız girişim olarak görüyorlardı."

"KARIŞIKLIK YAŞANMAZ"

Erdoğan, 1 Ocak 2005'te başlayan Yeni Türk Lirası döneminin, Türk Lirası'na geçiş sürecinin en önemli halkası olduğunun ve sorunsuz atlatıldığının altını çizerek, şöyle devam etti: "Operasyonun en önemli aşamasını başarıyla tamamladık ve bugüne geldik.

Yeniden Türk Lirası'na dönüyoruz. Yeni Türk Lirası hazırlık çalışmaları sırasında kimi çevreler tarafından alışkanlıkları üzere çok olumsuz senaryolar üretildi.

'Enflasyon yükselecek, fiyatlar yükselecek, karmaşa yaşanacak, halkın alışması, uyum sağlaması zor olacak' dediler. Tüm bu senaryolar boşa çıktı. Operasyonu çok büyük başarıyla yürüttük ve Yeni Türk Lirası çok hızlı bir şekilde kabul gördü.

Çizilen bu karamsar senaryoların hiç biri gerçekleşmedi. Dünyada eşine çok az rastlanan bir operasyonu büyük bir dikkat ve titizlik içinde yürüttük ve nihai aşamaya geldi. Yine o dönemde çok sayıda söylenti de ortaya atıldı. Banknotların tasarımlarına ilişkin, üzerlerindeki resim ve yazılara ilişkin çok sayıda dedikodu üretildi. Benzer dedikoduların, benzer olumsuz senaryoların Türk Lirasına geçiş öncesinde de üretildiğine şahit oluyoruz. Bu konuda ilgili makamların yapacağı açıklamalar dışında hiçbir söylentiye inanılmaması konusunu aziz milletimizin dikkatlerine sunuyorum. Aslında çok güzel tasarımlar gerçekleştirilmiş, gülümseyen bir Türk Lirası tasarımı oluşturulmuş vaziyette."
Banknotlar ve madeni paraların görünür ve görünmez özellikleriyle çok emniyetli hale getirildiğini vurgulayan Erdoğan, Yeni Türk Lirası banknotlarının da bir yıl içinde piyasadan toplanmış olacağını kaydetti.

Başbakan Erdoğan, Türk Lirasına dönüşte tasarım farkı dışında hiçbir zorluk görülmediğini dile getirerek, "Milletimiz Yeni Türk Lirasına çok hızlı uyum sağlamıştı. Türk Lirasına dönüşte de hiçbir karışıklık yaşanmayacağına inanıyorum" dedi.

"PARAMIZ İTİBARINI YÜKSELTTİ"

Türk ekonomisi ve günlük yaşantının paradan 6 sıfır atılmasından çok olumlu etkilendiğini ifade eden Erdoğan, "6 sıfırın atılmasıyla birlikte artık uluslararası para birimi oldu. Paramız saygınlığını yeniden kazandı, itibarını yükseltti, her şeyden önemlisi değerini yeniden kazandı" dedi.

Erdoğan, 2007 yılı Temmuz ayı sonunda dolaşımdaki banknot tutarının 2004 yılı sonuna göre yüzde 117 oranında arttığını anlatarak, halkın uzun bir aradan sonra kendi parasını kullanmaya başladığını vurguladı.

Paranın değerli olmasından zaman zaman şikayet edildiğini anımsatan Erdoğan, "Biz paramızın değerli olmasını savunuyoruz ve savunacağız. Yıllar yılı paramızın değer kaybetmesinden şikayetçiydik. Şimdi paramızın değerli olmasından şikayetçi olmak bana göre yanlış. Ben, paramızın değerli olmasından iftihar ediyorum. Artık benim vatandaşım cebinde Türk Lirasını göğsünü gere gere taşıyorsa biz mesafe aldık demektir" diye konuştu.

Erdoğan, paradan 6 sıfır atılmasının moral olarak da ülke ekonomisi üzerinde olumlu etki yaptığını ifade ederek, yüksek enflasyon sürecininbittiğinin, istikrar ve güven sürecinin yerleştiğinin tescil edildiğini söyledi.

"TÜRKİYE KÜRESEL KRİZE DİRENİYOR"

İyimser beklentilerin yatırım ve üretimi olumlu etkilediğini dile getiren Erdoğan, şöyle devam etti:
"Hükümet olarak enflasyonla mücadele noktasında mali ve parapolitikasında en küçük bir tavize bile sıcak bakmadık, bakmıyoruz. Türkiye'nin on yıllar boyunca tecrübe ettiği olumsuz şartların, olumsuz ortamın, kronik problemlerin geri gelmesine asla müsamaha göstermedik, göstermeyeceğiz. 2002 yılı sonundan itibaren Türkiye, çok sağlıklı bir ekonomik dönüşümü başlattı, bu sürecidevam ettiriyoruz. Eğer bizler de 1990 ve 2000'li yılların krizlerinden ders almamış olsaydık şu anda mevcut küresel ekonomik krizin darbesi bizi de süratle vurabilirdi. İnanıyorum ki biz bundan en az etkilenen ülke konumunda olacağız.

Türkiye, devam etmekte olan küresel krize güçlü ekonomik yapısıyla direniyor,karşı koyuyor. Elbette dikkati ve ihtiyatı elden bırakmıyoruz. Gelişmeleri an be an tüm kurumlarımızla takip ediyoruz. Alınması gereken önlemleri hiç tereddüt etmeden alıyoruz, alacağız. İnanıyorum ki bu küresel türbülansı en az etkiyle aşacak, Türkiye ekonomisindeki dönüşümü tavizsiz şekilde sürdürecek ve hedeflediğimiz gibi Türkiye'yi dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasına sokmuş olacağız."
Erdoğan, konuşmasının sonunda Türk Lirası'nın hayırlı olmasını dileyerek, bu çalışmalarda emeği olan bakan, bürokrat ve tüm görevlilere teşekkür etti ve "Allah bu millete bir daha o bol sıfırlı günleri göstermesin" temennisinde bulundu.