Nisan sonunda 1.3155 YTL olan dolar kurunun son haftalarda yaklaşık yüzde 15 oranında artarak 1.50 YTL'nin üzerine çıkması, nisan sonunda 332.9 milyar YTL düzeyinde bulunan Merkezi Yönetim borç stokunda 18 milyar YTL'ye yakın artışa yol açtı. Döviz kurlarında ve faiz oranlarında yaşanan yükseliş, yaklaşık yüzde 68'i, döviz kuru ve faiz oranlarındaki değişime duyarlı bulunan Merkezi Yönetim borç stokunu olumsuz etkiledi.
Hazine Müsteşarlığı'nın verilerine göre Türkiye'nin nisan sonu itibariyle 332.9 milyon YTL olan iç ve dış borç stokunun 211.8 milyon YTL'lik kısmını YTL cinsinden, 121.1 milyon YTL'lik kısmını ise döviz cinsinden ve dövize endeksli borçlar meydana getiriyor. Döviz ve dövize endeksli borçlar döviz kurlarındaki artış ve azalıştan anında etkilendiği için, yaşanan son kur artışları borç stokunu da önemli ölçüde büyüttü. Döviz ve dövize endeksli borçlar dolar cinsinden ise 92.1 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu. Bu rakamın da 26.5 milyar dolarlık kısmını iç, 65.6 milyar dolarlık kısmını ise dış borçlar oluşturuyor.
Nisan sonundaki dolar kuruyla 121.1 milyar YTL olan döviz ve dövize endeksli borçlar, 1.51 YTL'lik dolar kuruyla ise 139 milyar YTL'ye kadar yükseliyor. Kurdaki yüzde Merkezi Yönetimin borç stokunda YTL cinsinden 17.9 milyar YTL'lik bir artışa yol açıyor. Diğer bir ifadeyle dolar kurundaki yüzde 15'lik artış Merkezi Yönetim borç stokunun YTL cinsinden değerini yüzde 5 oranında artırıyor. Kurdan kaynaklanan bu büyüme nisan sonunda 332.9 milyar YTL olan Merkezi Yönetim borç stokunu 350 milyar YTL'nin üzerine çıkarıyor.
BÜYÜMENİN 5.1 MİLYARI İÇ BORÇTAN
Dolar kurundaki artıştan kaynaklanan bu büyümenin 5.1 milyar YTL'lik kısmı döviz ve döviz cinsinden iç borçlardan kaynaklandı. Bu nisan sonunda 246.7 milyar YTL olan iç borç stokunda yüzde 2'lik bir büyüme anlamına geliyor. Dolar kurunun bu noktaya yükselmesi nisan sonu iç borç stoku rakamının 252 milyar YTL'ye yaklaşmasına yol açtı.
DIŞ BORCUN ETKİSİ
Kurdaki artış, Merkezi Yönetim borç stoku içerisindeki dış borçların YTL değerini ise 12.8 milyar YTL artırdı. Nisan sonundaki kurdan 86.3 milyar YTL olan dış borçlar, 1.51 YTL'lik kur düzeyiyle ise 99 milyar YTL olarak hesaplanıyor.
FAİZE DUYARLI BORÇ
Merkezi Yönetim borç stoku sadece döviz kuruna değil, değişken faizli borçlar nedeniyle faiz oranlarındaki değişime de duyarlı bulunuyor. Değişken faizli borçlar nedeniyle faiz oranlarındaki artış kısa sürede borç stokunun faiz yüküne yansıyabiliyor.
Hazine'nin verilerine göre YTL cinsinden borçların 103.8 milyar YTL ile önemli bir kısmı, döviz cinsinden borçların da 59.7 milyar YTL'lik kısmı değişken faizli borçlardan oluşuyor. Değişken faizli borçlar borç stokunda yüzde 47.9'luk bir pay alıyor.
Sabit faizli ancak döviz cinsinden borçlarla birlikte değerlendirildiğinde ise borç stokunun yüzde 67.6'sı, faiz ve kurdaki değişime duyarlı bulunuyor