Boyner Holding Murahhas Üyesi Cem Boyner, ABD’de milyarder krizi olarak başlayan sürecin, sıradan insanları etkileyecek noktaya geldiğini, Türkiye’de ise bir kriz değil kriz korkusu yaşandığını söyledi.

Perakende sektörünün duayeni Cem Boyner ile krizi ve krizin Türkiye’ye etkilerini konuştuk. Boyner, perakende sektörünün çok esnek olduğunu, kendi göbeğini kendi keseceğini ve çok cazip kampanyalarla müşterileri hemen her gün şaşırtacağını söyledi. Boyner’e göre bu süreçten müşteriler çok kazançlı çıkacak. Adeta bayram yaşayacak.

Ekonomik krizin neresindeyiz?

Amerika’da bu bir milyarder krizi olarak başladı. Milyoner krizi olmaya dönüştü ve yavaş yavaş artık sokaktaki herkesi, sıradan insanları etkileyecek noktaya geldi. Ancak Türkiye’de şu anda sokakta ve evlerde yaşadığımız kriz değil, kriz korkusu. Şimdilerde finans sektöründe başlayan krizin küçülerek ve hızını azaltarak reel sektöre bulaşmasını ve oradan da sokağa yansımasını beklerdik ancak bugünün hızlı iletişim dünyasında olanlar çok çabuk her yere yayılıyor. Fısıltı ve korku faktörleri ile henüz krizin vurmadığı sektörler krizin korkusu tarafından vuruluyor. O açıdan şu aşamada yaşananlara kriz değil, kriz korkusu diyorum ve bu kriz korkusunun da hem çalışanları, hem işverenleri, hem de hane halkını aşırı derecede etkilediğini düşünüyorum.

Siz krizin gelmesinden çok etkilendiniz mi?

Yatırımlarımız tamamlanmıştı. 2007 ve 2008 önemli yatırım yıllarıydı. Artık satış ve kâr zamanı. Galiba bu süreç biraz uzayacak. Yatırımlarımızın geri dönüşüm hızında elbetteki bir yavaşlama beklemek lazım. Büyük olmasa bile, bundan sonraki yatırımlarımızda lira değil kuruşları sayacağız. Artık ilk günden itibaren çok başarılı olacağını düşündüklerimiz dışında kalan tüm yeni yatırımlarımızı piyasalar düzeldiği zamana bırakmayı tercih ediyoruz.

Fiyatları esnek tutarız

Perakende bu krizi nasıl karşılıyor?

Aslında sektör bu krize oldukça stoklu girdi. Hepimiz 2008’in ortasında ABD’deki çıkışlardan sonra krizin dibinin gelebileceği ve sonbaharın bir toparlama zamanı olabileceğine inanmak istedik. Zaten siparişler çok uzun süre önce verilmişti, dolayısıyla pek kıpırdayacak halimiz yoktu. Ancak öyle anlaşılıyor ki, bu yavaşlama bütün sonbahar-kış sezonu süresince hiç hızını kaybetmeyecek. Evet sektör stoklu girdi, ancak perakende sektörü fabrikalar gibi sipariş bekleyen bir sektör değil. Kendi göbeğini kendi keser. Perakendede siz stoğunuzun mutlak hakimisiniz. İsterseniz indirim, isterseniz beline vurur fiyatı yarıya indirir satarsınız, müşteriniz vade istiyorsa 8-10-12 ay vade ile satarsınız. İsterseniz bir ürün alana ikincisini bedava verebilirsiniz. Perakendede esneklik çok fazladır. Binlerce müşteri ile muhatap olduğunuz için büyük bir toptan alıcının gönlünün olması gibi bir stres altında değilsiniz. Türkiye’de perakende aleminin yüzbinlerce metrekare satış alanı var ve bütün bu satış alanları yeni ürünlere, yeni markalara, yeni fırsatlara açıktır. Dolayısıyla perakende bu krizi en kolay yönetebilecek sektördür. Açıkçası müşteriler için büyük bir fırsat, çünkü krizi etiketlerde de hissedecektir müşteri. Her gün müşterimizi şaşırtacağız, her gün müşterilerimiz için fevkalade cazip kampanyalar yapacağız, fiyatlarımızı esnek tutacağız ve bu kriz boyunca müşterilerimizin mağazalarımızdan çıkmamalarını sağlayacağız. Onlara öyle cazip teklifler yapacağız ki, müşteriler bu kriz döneminde evlerinde oturmayacak bizim yanımızda olacaklar. Ayrıca bir nokta daha var. Aldığımız ürünlerin bir kısmını yurtiçinde ya da yurtdışında satın aldığımız üreticilerimize ucuza iade edeceğimize yıllardır bizden alışveriş eden müşterilerimize daha iyi şartlarda satmayı tercih ederiz. Müşteriyi memnun edersek o da bizi terk etmez ve ekonominin iyileşeceği günlere kadar bizim yanımızda olur. Bizim birinci önceliğimiz müşterinin bizden uzaklaşmamasını sağlamaktır. Kur artışı da aslında bir fırsat. Bizim fiyatlarımız Eylül’deki kurlara göre yapılmış fiyatlardır. Bu fiyatlar yukarıya çıkmayacak. Yurtdışında ise satışlar bugünün gerçek kur değeri üzerinden yapılacaktır. O açıdan yine Türkiyeli müşteriler için güzel bir fırsat var.

Bütün işlerimizi adeta mikroskopla inceliyoruz

2009 yılında neler olacak?

2009 yılında büyük çaplı yeni mağaza yatırımlarımız yok. Fakat, açıkçası bugünlerde bütün işlerimizi mikroskop altına yatırıp, işlerimiz içinde kâr ve nakit üretmeyenleri sırtımızda taşımamayı sağlayacak tedbirler alıyoruz. O açıdan bazı zayıf mağazalarımızı kapatmak ve 2009’da pozitif katkı sağlayacağından emin olmadıklarımızı da açmamak gibi uygulamalarımız var. 2009 yılında grubun geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında, örneğin 2007 ve 2008’de 120’nin üzerinde mağaza açmışken 2009 yılında bu rakamın 25 civarında sınırlı kalacağını tahmin ediyoruz. Şu sıra kahramanlık yapma zamanı değil. Kâr yılı değil, ar yılı. Dikkatli ve müdebbir tüccarlar olacağız bu süreçte.

FishCard çıkalı 35 gün oldu, diğer kartların 4 katı fazla kullanılıyor

Cem Boyner kredi kartı dünyasında yeni bir icat olarak tarif ettiği FishCard ile ilgili de bilgi verdi. “Gerçekten enfes bir program yarattık” ifadesini kullanan Boyner, Akbank ile işbirliği sonrası çıkan kartın diğer kartlarla karşılaştırıldığında Türkiye averajının 4 katı fazla bir yoğunlukla kullanıldığını söyledi. Boyner “Advantage’ı 2001 yılında patlatmış, büyütmüştük. 2000 ve 2001 çok önemli büyüme yıllarıydı ve o dönemlerde piyasanın yavaşladığı, krizlerin başladığı ortamlardı. Şu anda yine ekonominin ve ticaretin yavaşladığı bir dönem. Ve Fish programı mükemmel bir zamanlama ile fırsat penceresinin içine oturdu” dedi.

FishCard’da müthiş hediye fırsatı var

FishCard’da inanılmaz bir ödül programı var. Müşteri her 10 YTL’lik alışverişle ödül programına dahil oluyor ve hediye çekilişlerine katılıyor. FishCard geçen ay piyasa değeri 200 bin YTL’ye yakın BMW hediye etti. Her hafta sonu ve hafta içi günleri de seyahatler, buzdolapları, motosikletler, Vespa’lar dağıtıyor. Yaptığınız alışveriş karşılığı tek bir çekilişe de katılmıyorsunuz. Haftalık, aylık daha büyük ödüllü çekilişlere ve daha önemlisi yılbaşı büyük çekilişine katılma hakkı elde ediyorsunuz. Yılbaşı çekilişine girebilmek için son ay, son hafta, son gün alışveriş yapmak gerekmiyor. Kartı aldığınız günden itibaren bütün alışverişler her çekilişe tekrar ve tekrar giriyor. Ayrıca üye kuruluşlarda, Boyner Grubu kuruluşlarında Fish’e çok özel fırsatlar, çok özel hediyeler veriliyor. FishCard’ı olan yılbaşında 1 milyon YTL değerinde bir Range Rover, 4 odalı bir daire ve lüks bir motoryata sahip olma imkanı bulacak.

Leyla Umar/Vatan